- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
در همه کشورهای دنیا هنگامی که کودکی پا به جهان می‌گذارد جدول زمان بندی واکسیناسیون کودکان در اختیار والدین قرار می‌گیرد چراکه عوامل مختلفی از جمله ویروس و میکروب‌ها و بیماری‌هایی مانند فلج اطفال می‌توانند کودک را درگیر کرده و سلامتی او را به خطر بیاندازد. در واقع واکسن با شروع حمله‌ای سیستم ایمنی کودک را تحریک می‌کند تا از خود پادتن تولید کند. این پادتن‌ها تا هنگامی که کودک دچار بیماری شود در بدن کودک باقی می‌مانند تا آماده مقابله با ویروس باشند. کودک در هر بار تزریق واکسن، ممکن است علائم خاصی مانند تب، ایجاد زخم در محل تزریق و بی قراری از خود نشان دهد که همگی علامت‌های طبیعی هستند که در کودک به وجود می‌آید. در ادامه به طور کامل با واکسن‌هایی که در سنین مختلف باید به کودک تزریق و یا به صورت خوراکی مصرف گردد آشنا خواهید شد.
.gif)
واکسیناسیون کودکان
واکسیناسیون کودکان یکی از مهم‌ترین اموری است که در سال‌های اول زندگی کودک، والدین باید به آن بپردازند. سال اول بیشترین تعداد واکسن به کودک تزریق می‌شود و تعداد آن 5 مرتبه در سال است. در واقع زمان بندی واکسیناسیون کودکان در جهت تامین سلامت نوزاد و پیشگیری از بیماری‌های خطرناک تهیه شده است. هنگامی که واکسن به کودک تزریق می‌گردد یا کودک آن را به صورت خوراکی مصرف می‌کند، سیستم ایمنی کودک با شروع حمله‌ای، بدن را تحریک کرده تا از خود پادتن تولید کند. این پادتن‌ها در بدن کودک باقی می‌مانند تا هنگامی که کودک دچار بیماری شد آماده مقابله با ویروس باشند.
بسیاری از بیماری‌ها مانند فلج اطفال و دیفتری در گذشته بسیاری از کودکان را قربانی می‌کردند اما خوشبختانه امروزه با وجود واکسن‌هایی که در کشور به کودکان زده می‌شود این موارد به ندرت قابل مشاهده است. تمام مراکز بهداشتی، درمانگاه‌ها و خانه‌های بهداشت برنامه واکسیناسیون کودکان را اجرا می‌کنند. کودک ممکن است در زمان‌های واکسیناسیون اضطراب زیادی داشته باشد. در این شرایط مشاوره کودک می‌تواند برای ارائه راه حل مناسب، مفید واقع شود.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
نکات لازم قبل از انجام واکسیناسیون کودکان
لازم است کودک خود را قبل، حین و بعد از انجام واکسن در آغوش بگیرید تا کودک احساس آرامش داشته باشد. همچنین جدول زمان بندی واکسیناسیون کودکان را به همراه خود به مرکز برده تا اطلاعات جدید بر روی آن ثبت گردد. داشتن یک اسباب بازی سرگرم کننده و همچنین یک پتوی گرم از جمله وسایل مورد نیاز شما است.
زمان بندی واکسیناسیون کودکان
واکسن‌های بدو تولد
ب.ث.ژ: در بدو تولد به کودک تزریق می‌شود. این واکسن در واقع کودک را در مقابل بیماری سل ایمن می‌کند.
قطره فلج اطفال: به شکل خوراکی بوده که در مقابل ویروس فلج اطفال کودک را ایمن می‌کند. فلج اطفال، فلجی دائمی در اندام‌های تحتانی کودک به وجود می‌آورد.
هپاتیت ب: تزریق این واکسن ممکن است موجب درد، قرمزی، سردرد و کسالت شود ولی از بیماری هپاتیت ب جلوگیری کرده و کودک را ایمن می‌کند.
واکسن‌های دو ماهگی
واکسن سه گانه: شامل دیفتری، کزاز و سیاه سرفه است که جزء بیماری‌های خطرناکی هستند و ایمنی در مقابل آن‌ها بسیار ضروری به نظر می‌رسد. فلج اطفال به صورت خوراکی و هیپاتیت ب به صورت تزریقی در این سن تکرار می‌شوند.
واکسن‌های چهار ماهگی
در این بازه زمانی واکسن‌های سه گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه و فلج اطفال به صورت خوراکی تکرار می‌شوند.
واکسن‌های شش ماهگی
در شش ماهگی واکسن‌های سه گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه، فلج اطفال به صورت خوراکی و هیپاتیت ب به صورت تزریقی تکرار می‌شوند.
واکسن یک سالگی
ام ام آر: شامل سرخک، سرخجه و اوریون می‌باشد. هر سه این بیماری‌ها نسبتا شایع هستند و با زدن این واکسن کودک از ابتلا مصون خواهد ماند.
واکسن هجده ماهگی
واکسیناسیون کودکان در هجده ماهگی شامل واکسن‌های سه گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه، فلج اطفال به صورت خوراکی و ام ام آر که شامل سرخک، سرخجه و اوریون است می‌باشند.
واکسن چهار تا شش سالگی
بین سنین چهار تا شش سالگی واکسن‌های سه گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه و فلج اطفال به صورت خوراکی تکرار می‌شوند.
واکسن چهارده تا شانزده سالگی
در این سنین واکسن تزریقی دوگانه دیفتری و کزاز ویژه بزرگسالان را شامل می‌گردد.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مراقبت از نوزاد یک ماهه کلیک کنید.
اهمیت زمان بندی واکسیناسیون کودکان
اهمیت واکسن کودکان بر کسی پوشیده نیست. ابتلا به برخی از بیماری‌ها در دوران کودکی می‌توانند عواقب جبران ناپذیری داشته باشند پس بهترین راه این است که از ابتلای کودک جلوگیری کنیم. با تزریق واکسن به بدن، میکروب یا ویروس واقعی وارد بدن می‌شود و بدن برای مبارزه با آن پادتن ترشح می‌کند. همین پادتن باعث می‌شود فرد در مقابل ابتلای آینده ایمن شود.
بیماری‌هایی که کودک ممکن است در صورت عدم تزریق واکسن به آن‌ها مبتلا شود.
- سل: سل یک بیماری واگیردار و مزمن است که می‌تواند خطرات زیادی برای کودک به وجود آورد. درمان آن طولانی مدت بوده و ممکن است عودهای پی در پی وجود داشته باشد.
- کزاز: ابتلای به کزاز برای نوزاد بسیار خطرناک است و در سال‌های بعدی تولد هم ممکن است از طریق محیط آلوده، کودک مبتلا به کزاز شود.
- هپاتیت ب: بیماری هپاتیت ب کبد فرد را درگیر می‌کند و ممکن است نارسایی‌های کبدی و مشکلات بعدی به وجود آورد که نهایتا به مرگ منجر می‌شود.
- فلج اطفال: ابتلا به فلج اطفال از راه آب و غذا یا اشیای آلوده رخ می‌دهد و علائم اولیه آن شبیه به سرماخوردگی است ولی نهایتا فلج اندام‌ها ظاهر می‌شوند.
- سیاه سرفه: فرد دچار سرفه‌های بسیار شدیدی می‌شود تا جایی که از شدت سرفه صورتش رو به کبودی می‌رود. این بیماری عوارض شدید ایجاد می‌کند و حتی منجر به مرگ می‌شود.
- دیفتری: روی حلق بیمار اثر می‌گذارد و سبب مسمومیت و خفگی فرد می‌شود.
عوارض تزریق واکسن
کودک در هر بار تزریق واکسن، علائم خاصی مانند تب و ایجاد زخم در محل تزریق، بی قراری یا حالتی شبیه به سرماخوردگی از خود نشان می‌دهد که همگی علامت‌های طبیعی هستند. آنچه که باید بدانید این است که از جدول زمان بندی واکسیناسیون کودکان خود غافل نشوید و اگر کودکتان به بیماری‌های خفیفی مثل اسهال مبتلاست، واکسن را به تاخیر نیندازید.
اگر به هر دلیلی واکسن کودکتان دیر شد و نتوانستید سر موعد مقرر بزنید، حتما با پزشک کودکتان مشورت کنید و برای زدن واکسن اقدام نمایید. تاخیرهای کوتاه مدت مشکل خاصی به وجود نمی‌آورند. همچنین اگر مانع دیگری در خانواده باعث می‌شود که نتوانید طبق زمانبندی اقدام نمایید با دریافت مشاوره خانواده می‌توانید آن موانع را کنار بزنید.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره خانواده کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه زمان بندی واکسیناسیون کودکان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
