سوگیری پس نگری چیست؟ شناسایی پیامدها و راه های مقابله با آن

سوگیری پس نگری به چه معناست؟ شما هم در زندگی روزمره ی خود حتما با این مدل جملات مواجه شدید؛ از اول معلوم بود این طوری پیش می رود... آخر قصه مشخص بود... .  وقتی قرار است کاری انجام شود یا مسئله ای رخ دهد؛انسان تصور می کند که از قبل می دانست که نتیجه اش طبق تصوراتش پیش رفته است. حالت هایی که افراد حس می کنند قبل از وقوع مسئله ای نتیجه ی ان را قبلا می دانستند سوگیری پس نگری می گویند. برای کسب آگاهی بیشتر از سوگیری شناختی کلیک کنید.  

شناخت سوگیری پس نگری

در جامعه ی امروزی سوگیری پس نگری یکی دیگر از مشکلات زندگی بشری است. البته که جای نگرانی نیست. مدیریت سوگیری پس نگری به طور موثر کاملا ممکن است؛ که روش های آن در مقاله ذکر شده است. اجازه دهید کمی بیشتر با این نقص در سیستم فکری خود که به طور ذاتی در آن وجود دارد آشنا شوید.
احتمالاً قرن هاست که مورخان و حتی فیلسوفان در مورد این سوگیری تحقیق کردند و یادداشت هایی نوشتند. اولین بار در دهه 1970 به طور رسمی سوگیری پس نگری در لیست سوگیری ها فهرست بندی شد. هم چنین نام های دیگری برای سوگیری پس نگری مانند: من آن را از قبل می دانستم یا جبر گرایی فکری نیز انتخاب شده است. سوگیری پس نگری در مورد مسائل مالی و سیاسی بسیار استفاده می شود.
اگر کلمه سوگیری پس نگری به معانی مختلفی تجزیه شود پس به معنی عقب یا گذشته و سوگیری به معنی پیش بینی است. اکنون شما می دانید سونگری پس نگری به چه معناست.سوگیری پس نگری یکی از خطاهای شناختی است. سونگری پس نگری به معنی آن است که شما به گذشته نگاه می کنید و رویدادی را بیش تر از آن چه پیش بینی می شد، قابل پیش بینی می بینید.
برای درک بهتر تصور کنید شما یک رایانه معیوب هستید که دارای ویروس (افکار گذشته) است که باعث می شود داده های گذشته را مدام مرور کنید. به دلیل این ویروس، شما نمی توانید رویداد های درست همان مسئله را به درستی در ذهن بازسازی کنید. وجود این ویروس ها و افکار گذشته سبب می شود نتوانید به موقع و درست برای موضوعی در آینده تصمیم بگیرید.  

اینفوگرافیک سوگیری پس نگری چیست؟

سطوح مختلف سوگیری

سوگیری پس نگری می تواند یک یا چندین بار در زندگی هر فردی رخ دهد یا مزمن باشد. هم چنین به درجات مختلفی از سوگیری نیز وجود دارد. بر اساس مطالعه ای که در سال 2012 توسط نیل روس و کاتلین ووهس انجام شد، سه سطح متمایز از سوگیری از دیدگاه وجود دارد.

سطح 1: به خاطر سپردن پیش بینی قبلی

معمولا ممکن است شخصی را فردی بی ادب یا وحشتناک قضاوت کنید و سپس شواهدی بر خلاف آن پیدا کنید. در اولین سطح از سوگیری های پس نگری، افراد اغلب نظر قبلی خود را مدام در ذهن تکرار می کنند و می گویند که در تمام مدت می دانستیم که آن ها چگونه رفتاری خواهند داشت.

سطح 2: اعتقاد به این که یک رویداد اجتناب ناپذیر است

رویداد های زندگی اغلب می توانند غیر قابل پیش بینی باشند. گاهی اوقات، اشخاص دوست ندارند مسئولیت نتایج بد را بر عهده بگیرند. به جای مشخص کردن نقش خود در موقعیت، انسان ها معتقدند که هیچ کاری نمی توانند در آن موقعیت انجام بدهند و موفق نمی شوند. مثلا فرض کنید شما برای یک مصاحبه ی کاری فرا خوانده می شوید. مدام در ذهن خود می گویید من توانایی این کار ندارم‌... نمی توانم... اصلا چگونه باید آمادگی داشته باشم... . در نهایت فراموش می کنید که باید آمادگی لازم برای مصاحبه را از شب قبل فراهم کنید. در نتیجه، شما مصاحبه را خراب می کنید و کار به شخص دیگری واگذار می شود که شاید به اندازه شما واجد شرایط نبوده است.
کنار آمدن با این ایده که ممکن است اشتباه کرده باشید (در عدم آماده سازی کافی برای مصاحبه) دشوار است. همچنین در عوض به خود می گویید: آن ها توانایی های من را نادیده گرفتند و اصلا از من خوششان نیامد... .
حتی ممکن است یک لایه سوگیری دیگر اضافه کنید و بگویید: که اوضاع در تمام مدت به نفع بقیه تمام شده است و آن ها پارتی داشتند اما من نداشتم... 

سطح 3: اصرار بر این که یک رویداد قبلا پیش بینی شده

ما انسان ها واقعا نمی توانیم آینده را ببینیم یا پیش بینی کنیم. نه تنها ما بلکه هیچ کس نمی تواند. متأسفانه، تعصب هایی نسبت به رویداد های گذشته می تواند ما را به این باور برساند که ما این قدرت را داریم.
در نظر بگیرید شما روی تیم مورد علاقه خود شرط بندی می کنید و آن ها با اختلاف زیاد برنده می شوند.این شما را به این باور می رساند که شخصاً نتیجه را به درستی پیش بینی کرده اید. در حالی که فقط بین دو تیم حدس زدید و علی الحساب قاعدتا یکی از این دو تیم برنده می شد.  

تاثیر منفی سوگیری پس نگری

درباره چگونگی و علت به وجود آمدن سوگیری پس نگری اطلاعات دقیقی در دست نیست. اما به طور کلی در این مورد دو نظریه مطرح است.

• برخی می گویند این یک مکانیسم مقابله طبیعی است که انسان را از نا امیدی و خجالت محافظت می کند.
• برخی می گویند این فقط یک ویژگی جهانی است که در سیستم انسان ها کد گذاری شده است.

اکنون که کمی در مورد روانشناسی خود آموخته اید، ممکن است فکر کنید که آیا واقعا این سوگیری ها بر شما تأثیر می گذارد یا خیر. آیا این سونگری برای من خطرناک است؟ نه همیشه. اما اگر تشدید شود، می تواند دیدگاه های شما را در مورد واقعیت تحریف کند و بر تصمیم گیری شما تأثیر منفی بگذارد. از جمله پیامد های که سوگیری پس نگری به موارد زیر می توان اشاره نمود.

1. اعتماد بیش از حد

مردم نمی توانند آینده را پیش بینی کنند. اما یک سری  شانس در زندگی می تواند ما را تحریک کند که ما قطعا می توانیم پیش بینی کنیم. هنگامی که شخصی پیش بینی می کند و آن ها درست می شوند، اطمینان حاصل شده از نتیجه می تواند به سرعت به اعتماد بیش از حد نسبت به پیش بینی گری آینده تبدیل شود. مراقب باشید اعتماد بیش از حد می تواند در محل کار فاجعه بار باشد.
وقتی مطمئن شدید که رویداد های گذشته را پیش بینی کرده اید، ممکن است فکر کنید که می توانید رویداد های آینده را نیز پیش بینی کنید. اگر بیش از حد شرط بندی کرده اید و پیش بینی شما اشتباه است، خسارت وارد شده ممکن است جبران ناپذیر باشد.
تصمیماتی که از این سطح اشتباه اعتماد به نفس گرفته می شود، معمولاً عجولانه و بدون اطلاع است. ریسک بیش از حد می تواند نتایج خوب کار ها را از بین ببرد یا پروژه های بزرگ را خراب کند.

2. کاهش مسئولیت پذیری در اشتباهات شخصی

وقتی اشتباهی از افراد سر می زند یا در قبال یک کار شکست می خورند؛ کوتاهی و کم کاری خود را نمی بینند و مسئولیت اشتباهات خود را قبول نمی کنند. وقتی همه اتفاقات را به گردن عوامل بیرونی می اندازند، دیگر به داخل خود نگاه نمی کنند. انسان ها تجزیه و تحلیل رفتار ها و اعمال خود را فراموش می کنند.
اشتباهات مهم هستند زیرا به افراد کمک می کنند ببینند کجا اشتباه کرده اند و می توانند مسیر بهتری را به آن ها نشان دهند. سوگیری پس نگری به طور موثر این اشتباهات را در برابر چشمان اشخاص قرار می دهد و با گذر زمان کمک می کند که بدانند کجا سخت تر کار کنند و بیش تر به فکر باشند. اگر بر اساس سوگیری پس نگری مشکلات خود را به گردن نگیرند؛ لایه ضخیمی از خود خواهی و سر سختی ایجاد می کند که مانع رشد مثبت افراد می شود. به طور کلی سوگیری پس نگری باعث کاهش مسئولیت پذیری است.

3. سوگیری پس نگری سبب سرزنش دیگران

سوگیری پس نگری اغلب باعث می شود افراد بدون توجه به حقیقت مسئله، بر روی حاشیه ها و ذهنیات خود تمرکز کنند و از مسائل اصلی دور شوند. سوگیری پس نگری سبب می شود عوامل زیادی بر نتایج در محل کار (و در امور مالی و سیاسی) تأثیر بگذارد. سوگیری پس نگری می تواند انسان را در برابر این عوامل مهم در موقعیت های کاری و سیاسی نابینا کند. در این صورت هر فرد توجه به توضیحات جایگزین را متوقف کرده و شواهد و داده هایی را که در دست دارد نادیده می گیرد.
به طور کلی انسان ها، عاشق الگو های ذهنی خود هستند و دوست دارند زندگی بر اساس دیدگاهشان پیش برود. اما جهان همیشه آن طور که ما می خواهیم عمل نمی کند. وقتی احساس می کنید دلایل شکستتان مشخص است، گاهی سرنخ هایی را که باید آن ها را بررسی کنید از دست می دهید.
سوگیری پس نگری اغلب باعث می شود که دیگران را مدام سرزنش کنیم. در این مورد سوگیری پس نگری آثار بدی برای ما و بر اطرافیانمان نیز دارد.

4. گستردگی سوگیری های پس نگری

در مسائل قضایی و در دادگاه ها، در کالبدشکافی ها و بیماری های بالینی، در ایجاد حوادث و رویداد ها و غیره، سوگیری های پس نگری مختلفی مشاهده می شود. برای مثال اگر یک حادثه ای در یک سازمان رخ دهد، کارشناسانان به دنبال این هستند که شخصی را که باعث ایجاد آن حادثه شده را پیدا کنند و آن را سرزنش کنند.
زیرا از نظر آن ها اگر آن فرد نبود و مشکلی ایجاد نمی کرد شاید آن حادثه رخ نمی داد. یا در مسائل پزشکی اگر بیماری در حین جراحی فوت کند و یا مشکلی پیش بیاید تمامی طرف ها دنبال پزشک مقصر هستند و بر اساس سوگیری پس نگری تمام عوامل مشکلات را به آن پزشک ارجاع می دهند و آن را سرزنش می کنند.
خطا ها ممکن است به دلیل سوگیری پس نگری قابل پیشگیری به نظر برسند، در حالی که در واقعیت هیچ راه انسانی برای جلوگیری از وقوع آن حوادث وجود نخواهد داشت. در حقیقت، شکست هایی که یک شرکت با آن روبرو می شود ممکن است ربطی به افراد تیم نداشته باشد. ممکن است بیشتر به گردش کار، سازماندهی تیم یا ابزار هایی که در اختیار آن ها است مربوط شود.  

چگونه می توانیم با سوگیری پس نگری مقابله کنیم؟

تحقیقات نشان داده است که مردم حتی وقتی از آن اختلال آگاه باشند باز هم سوگیری پس نگری را نشان می دهند، بنابراین ممکن است که به سیستم تفکر انسان بستگی داشته باشد. اما اگر چه ممکن است نرم افزار ذهنی هر آدمی کمی مشکل داشته باشد اما در مورد آن کاملاً درمانده نیست. این مراحل را دنبال کنید تا بتوانید با این مشکل نا امید کننده آشنا شوید.

1.غیر ممکن بودن پیش بینی آینده

یادتان باشد که شما پیشگو نیستید و همچنین گوی بلوری برای پیش بینی آینده را در اختیار ندارید! الگو های خاصی در جهان وجود دارد، اما آن ها آن قدر گسترده نیستند که بتوانید با مطالعه ی آن ها، آینده را پیش بینی کنید (هم چنین احتمالا آن منابع برای مطالعه بسیار پیچیده هستند).
موفقیت هایی در گذشته موفقیت در آینده را تضمین نمی کند. شاید روزی قدم به دنیای ماورایی ها بگذاریم یا مغز ما با جهش های گسترده ای روبرو می شود که به ما امکان می دهد تا داده های زندگی را به طور هم زمان پردازش و پیش بینی کنیم اما ما هنوز آن جا نیستیم. بنابراین اجازه دهید که ذهن شما فقط واقعیت ها را دریابد.

2. مقابله با سوگیری پس نگری | بررسی داده ها

همیشه بر اساس آن چه داده ها می گویند و در پیش روی شما هستند تصمیم بگیرید؛ نه بر اساس آن چه شما فکر می کنید ا احساس می کنید. اگر هیچ ایده ای ندارید و این اولین بار است که تصمیم بزرگی می گیرید فعلا سعی کنید با دیگران مشورت کنید. می توانید بعداً با ذهن باز یک مبنای داده ایجاد کنید، که هر بار که تصمیم جدیدی می گیرید در ذهنتان به آن مراجعه کنید.

3-مقابله با سوگیری پس نگری | ثبت روند فکری

سوگیری پس نگری سبب تجدید نظر می شود. انسان ها دارای خاطرات گزینشی هستند (هرکس خاطرات شاد را بیشتر از خاطرات غم انگیز دوست دارد و موفقیت ها را به شکست ترجیح می دهد) اما اکثر مواقع در حال فکر کردن به خاطرات غم انگیز هستیم. با یادداشت برداری در مورد تصمیمات خود، می توانید از فکر کردن درباره ی خاطرات مخوف جلوگیری کنید.فراموش کردن خاطرات تلخ اگر چه سخت، ولی امکان پذیر است. اگر می خواهید در آینده تصمیمات بهتری بگیرید بهتر است سونگری پس نگری نداشته باشین و چیزی را زودتر و نابجا پیش بینی نکنید.

• اگر در حال تصمیم گیری برای سرمایه گذاری بزرگ هستید، به نتیجه انجام این کار توجه داشته باشید و با دیگران مشورت کنید.
• عواملی را که در نظر گرفته اید لیست کنید و توجیهی را برای انتخابی که می خواهید انجام دهید بنویسید.
• در مورد شبهات، احساسات و البته اثبات آن ها با مشاور تلفنی فردی صحبت کنید.

این فرایند ها چگونه به ما کمک می کند؟ پس از اتخاذ تصمیم و اعلام نتیجه، می توانید به یادداشت های خود برگردید و موقعیت را به طور دقیق بررسی کنید. بینش هایی که به دست می آورید به شما کمک می کند تا فرآیند و دیدگاه خود را اصلاح کرده و مهارت های تصمیم گیری درست خود را ارتقاء دهید.

4. نتایج جایگزین را در نظر بگیرید

با تغییر شرایط، نتایج جایگزینی برای موقعیت ها می تواند به وجود آید که با برداشت های شما مغایر بوده است. ممکن است این نتایج به دلیل محاسبات اشتباه شما نیز رخ دهد. با تجزیه و تحلیل این احتمالات و توضیح (برای خود) چرا یک مسیر را بر دیگری انتخاب کرده اید، واقع بین خواهید ماند و دید متعادل تری از موقعیت به دست خواهید آورد.
با تفکر در مورد این که چگونه نتایج جایگزین می تواند درست باشد، می توانید سوگیری های خود را زیر سوال ببرید و ذهن باز تری داشته باشید. در صورت لزوم، یک نگاه خارجی داشته باشید و از یک متخصص مشاور کمک بخواهید.

5. تصمیم خود را بگیرید

این قسمت آسان است (یا قسمت سخت، اگر مستعد افکار بیش از حد هستید). در این فرایند، تمرکز باید بر مراحل قبل از تصمیم گیری باشد، نه بر روی نتیجه. اگر فقط بر اساس نتایج مثبت یا منفی تصمیم می گیرید، ممکن است اشتباهات و مشکلات زیادی در روند کار خود ایجاد کنید. این بدان معناست که به روند کار اعتماد کنید نه به نتیجه.
به عنوان مثال، ممکن است تصمیم بگیرید که به طور کلی در قرعه کشی شرکت کنید و به این که برنده یا رد شوید فکر نکنید. شاید در آخر شما جزو برندگان آن قرعه کشی باشید. برنده شدن شما در قرعه کشی یک موقعیت فوق العاده است، اما این لزوما به این معنا نیست که اگر شما دوباره در قرعه کشی بازی کنید، برنده شدنتان را حتما تضمین می کند.

6. تجزیه و تحلیل نتیجه

اکنون که نتایج تصمیم خود را می دانید، یادداشت هایی را که قبلا نوشته اید را دوباره بررسی کنید.
نتیجه در مقایسه با پیش بینی های شما چگونه بود؟ چقدر درست گفتید؟ کدام عوامل تفاوت ایجاد کردند؟ کدام عوامل جزوشان نبود؟ با مقایسه پیش بینی ها و نتایج خود، ثابت قدم خواهید ماند و اعتماد به نفس خود را در کنترل خواهید داشت. اگر در تصمیمی شما شکست خوردید یا خطایی رخ داد، سعی کنید زمان را به عقب باز گردانید و مراحلی را که برای یافتن علت خطا انجام داده اید، بررسی کنید. اگر به حافظه خود اعتماد دارید، عقب نشینی ممکن است بهترین انتخاب نباشد. شما می توانید دوباره تلاش کنید.
در این صورت، بهتر است روند را بررسی کنید و دریابید که چگونه می توانید روند را تغییر دهید تا نتیجه مثبت تر شود. متخصصان و روانشناسان در این زمینه تجربیات و دانش گسترده ای دارند که می تواند راه گشای کار شما باشد. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.