اعتیاد زنان | دلایل، نشانه ها و پیامدهای اعتیاد در زنان

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با اعتیاد زنان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

اعتیاد زنان مسئله‌ایست که این روزها توجه ویژه‌ای به آن می‌شود. با توجه به اینکه در تفاوت‌های جنسیتی اعتیاد، زنان سوگیری بیشتری دریافت می کنند و جامعه نگاه منفی‌تری به زنان معتاد دارد بررسی این موضوع مهم می شود. اعتیاد زنان و مردان هر دو تا حد زیادی مخرب و آسیب‌زاست اما به دلیل حساسیت‌های جسمانی و روانی زنان و نقش پررنگ آن‌ها در خانواده و جامعه، مسئله اعتیاد آن‌ها نیز پیچیده و قابل‌ بحث است. متأسفانه به دلیل واکنش‌های جامعه، زنان اعتیاد خود را مخفی می‌کنند. بنابراین در ابتدا ایجاد یک محیط امن برای درمان آن‌ها ضروری است. در این مقاله، دلایل، پیامدها و راه‌های مقابله با اعتیاد زنان را مطرح کرده‌ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترک اعتیاد کلیک کنید.
 

دلایل اعتیاد زنان

درباره علل اصلی گرایش زنان به اعتیاد موارد زیادی مطرح است که بخشی از آن با دلایل گرایش مردان مشترک است. از جمله کاهش کنترل اجتماعی روی افراد در دوره معاصر را علت تمایل آن‌ها به تجربه مصرف مواد می‌دانند. به نوعی جدایی افراد و در اینجا زنان را از سبک زندگی سنتی و حضور بیشتر در اجتماع و ارتباطات گسترده و نبود آگاهی‌های لازم، آن‌ها را نسبت به گذشته آسیب پذیرتر کرده است. برای کسب اطلاعات به مقاله عوارض اعتیاد به مواد مخدر مراجعه کنید.

اما آنچه بیش از هر چیز در گرایش افارد و همچنین زنان به اعتیاد تاثیر دارد، وضعیت روحی و روانی آن‌هاست. در حقیقت زنان از لحاظ روحی نسبت به مردان حساسیت‌های بیشتری دارند و بیش از مردان اختلالات اضطرابی و افسردگی را تجربه می‌کنند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه افسردگی کلیک کنید.

در این شرایط آن‌ها آسیب‌پذیری بیشتری نسبت به مواد مخدر خواهند داشت و در صورتی که در کنار افراد مصرف‌کننده قرار بگیرند این وضعیت تشدید خواهد شد. از جمله دیگر دلایل گرایش زنان به اعتیاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اینفوگرافیک اعتیاد زنان

1-نبود تعلق و وابستگی بین اعضای خانواده زن

نداشتن حمایت اجتماعی یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در بروز اعتیاد میان بانوان است. در واقع تجربه خانواده از هم گسیخته همراه با احساس تنهایی مفرط و ناتوانی در مدیریت احساسات منفی ناشی از این موارد می‌تواند زنان را در برابر اعتیاد تا حد زیادی آسیب پذیر کند. پیشنهاد می کنیم مقاله نقش خانواده در اعتیاد را مطالعه کنید.

2- اعتیاد زنان | داشتن تجربه های آسیب زا در دوران کودکی 

داشتن تجربیات آسیب زا در دروان کودکی نظیر سوءاستفاده روانی، جسمی و جنسی از جمله دیگر عواملی است می‌تواند زنان را در برابر اعتیاد آسیب پذیر کند. با این حال هرکسی که در گذشته تجربیاتی از این قبیل را پشت سر گذاشته معتاد نمی‌شود. در واقع اگر افراد به موقع بتوانند زخم‌های روحی خود را التیام ببخشند در بزرگسالی درگیر آسیب‌های اجتماعی دیگری نمی‌شوند. کمک گرفتن از یک روانشناس برای حل و فصل مشکلات دوران کودکی از جمله راهکارهایی است که به شما کمک می‌کند از آسیب‌های بعدی و گرایش به مواد مخدر همچون شیشه، تریاک و ماده مخدر گل که متاسفانه بسیار پرطرفدار است، تا حد زیادی پیشگیری نمایید.

3- ناآگاهی در مورد مواد جدید

امروزه مواد مخدر جدیدی در بازار دست به دست می‌شود که بسیاری از افراد از قابلیت اعتیاد آوری آن‌ها اطلاع ندارند. این مواد اکثرا به صورت قرص و کپسول برای درمان مشکلات مختلف در مکان‌هایی نظیر عطاری‌ها که نظارت چندانی روی آن‌ها وجود ندارد عرضه می‌شوند. برای مثال استفاده از شیشه برای لاغری و یا ترامادول برای کاهش افسردگی از جمله مواد رایجی است که بسیاری از زنان از سر ناآگاهی درگیر مصرف آن‌ها می‌شوند. در نتیجه بسیار اهمیت دارد که هرگز از داروهای تایید نشده برای حل مشکلاتی نظیر چاقی یا افسردگی استفاده نکنید. هم چنین لازم است قبل از مصرف هرگونه ماده جدید ابتدا به یک متخصص مراجعه کرده و در مورد آثار و عوارض آن تحقیق نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه شیشه برای لاغری کلیک کنید. 

4- تلاش برای شکستن کلیشه های جنسیتی

بسیاری از افراد مصرف مواد را امری مردانه تلقی می‌کنند. در واقع آن‌ها بر این باورند که مردان ظرفیت بیشتری برای تحمل مواد مخدر دارند و کمتر معتاد می‌شوند. به همین دلیل بسیاری از زنان برای نشان دادن قدرت خود و شکستن کلیشه‌ها و تبعیض جنسیتی تلاش می‌کنند به رفتارهای مخربی نظیر مصرف سیگار یا مواد مخدر روی بیاورند. این در حالیست که پژوهش‌ها هرگز از این باور پشتیبانی نمی‌کنند. در واقع مطالعات تحقیقاتی بیانگر این نکته هستند که اعتیاد امری جنسیتی نیست و زن و مرد هر دو در برابر آن آسیب پذیر هستند.

5- اعتیاد زنان | فشارهای اجتماعی برای تناسب اندام 

امروزه با گسترش فضای مجازی و صنعت تبلیغات فشارها برای تناسب اندام و لاغری زنان بسیار بیشتر شده است. افراد در همه فیلم‌های سینمایی، فیلم‌های تلویزیونی و آگهی‌های تبلیغاتی همواره زنانی را می‌بینند که اندام‌هایی تراشیده دارند. این مسئله باعث می‌شود که لاغری و تناسب اندام نه به عنوان یک هدف سلامتی بلکه به عنوان ملاک زیبایی و پذیرش زنان در جامعه  مد نظر قرار گیرد. همین مسئله باعث می‌شود که مقاومت بانوان در برابر موادی نظیر شیشه کاهش یابد. برای اطلاعات بیش تر به مقاله روانشناسی لاغری رجوع کنید.

در واقع بسیاری از افرادی که به مواد مخدر لاغر کننده نظیر شیشه معتاد شده‌اند در گذشته  بر این باور بوده‌اند که می‌توانند پس از لاغری به سادگی آن را کنار بگذارند و هرگز تصور دقیقی از شدت اعتیاد آوری شیشه و پیامدهای روانشناختی آن نداشته‌اند. در نتیجه لازم است بدانید آنچه بیش از هر چیزی اهمیت دارد سلامت روان شماست و لاغر شدن نباید به بهای از دست دادن سلامتی تمام شود.

6- زندگی در محیط ناسالم 

عوامل محیطی یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در اعتیاد همه افراد اعم از زنان و مردان هستند. در واقع بررسی‌ها نشان می‌دهند افرادی که در خانواده‌های معتاد به دنیا می‌آیند بیش از دیگران در معرض ابتلا به این آسیب قرار دارند. هم چنین افرادی که در محله‌های فقیر نشین زندگی می‌کنند و به آسانی می‌توانند به مواد دسترسی پیدا کنند، بیش از دیگران احتمال دارد که به سمت مواد گرایش پیدا کنند. برای کسب اطلاعات بیش تر به مقاله همسر معتاد مراجعه کنید.

7- فشار همسالان 

برخی از مطالعات تحقیقاتی از این موضوع خبر می‌دهند که نوجوانان در برابر فشار گروه همسالان آسیب پذیری بیشتری دارند. این مسئله باعث می‌شود دختران نوجوان که در تعامل با گروه‌های دوستی مصرف کننده مواد قرار می گیرند، به احتمال بیشتری رفتار مصرف مواد را برای پذیرفته شدن در گروه‌های دوستی از خود نشان دهند. برای کسب اطلاعات بیش تر به مقاله تاثیر دوستان در اعتیاد مراجعه کنید.
 

اعتیاد زنان و مردان چه تفاوتی با یکدیگر دارد؟

به دلیل تفاوت‌های جسمی و جنسی در زنان و مردان و به دلیل برخوردهای اجتماعی متفاوت، اعتیاد زنان و مردان نیز با یکدیگر از جهاتی با هم متفاوت است. در ادامه به نمونه‌هایی از تفاوت اعتیاد زنان با مردان اشاره خواهیم کرد:

• زنان به شیوه متفاوتی به مصرف مواد پاسخ می‌دهند. برای مثال ممکن است که وسوسه بیشتری داشته باشند و پس از ترک نیز دوره‌های عود بیشتری را تجربه کنند.
• هورمون‌های جنسی باعث می‌شود که زنان در برابر مصرف برخی مواد حساس‌تر باشند؛ به این صورت که مصرف آن‌ها تاثیرات مخرب بیشتری بگذارد.
• زنانی که مواد مصرف می‌کنند با مشکلات قلبی و عروقی بیشتری مواجه می‌شوند. 
• زنان به خاطر شرایط جسمانی‌شان بیشتر در معرض خطر اوردوز و مرگ ناشی از مصرف قرار دارند. زنانی که مواد مصرف می‌کنند بیشتر احتمال دارد که دچار حملات پانیک، اختلالات اضطرابی و افسردگی شوند.

سایر تفاوت ها

در حالی که اعتیاد به مواد افیونی هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می دهد، تفاوت هایی در نحوه بروز و درمان آن بین دو جنس وجود دارد:

1. شروع: از نظر تاریخی، مردان بیشتر احتمال دارد که مصرف مواد افیونی را از طریق تجویز پزشک برای مدیریت درد آغاز کنند. با این حال، مطالعات اخیر نشان می‌دهد که زنان از نظر میزان شروع کار در حال عقب‌نشینی هستند.

2. پیشرفت: زنان از اولین استفاده تا وابستگی در مقایسه با مردان با سرعت بیشتری پیشرفت می کنند. این ممکن است به دلیل تفاوت در متابولیسم و ​​عوامل هورمونی باشد.

3. دلایل استفاده: زنان بیشتر از مواد افیونی برای تسکین درد استفاده می کنند، در حالی که مردان بیشتر از آن ها برای مقاصد تفریحی یا مدیریت استرس استفاده می کنند.

4. ننگ اجتماعی: زنان ممکن است به دلیل هنجارهای جنسیتی و انتظارات اجتماعی با انگ اجتماعی و موانع بیشتری برای درمان اعتیاد به مواد افیونی مواجه شوند.

5. اختلالات همزمان: زنان مبتلا به اعتیاد به مواد افیونی بیشتر احتمال دارد به اختلالات روانی همزمان مانند افسردگی، اضطراب یا اختلالات خوردن مبتلا شوند.

6. پاسخ درمانی: زنان ممکن است در مقایسه با مردان به درمان اعتیاد به مواد افیونی متفاوت پاسخ دهند. آن ها ممکن است ترجیحات متفاوتی برای انواع درمان داشته باشند و ممکن است از رویکردهای مربوط به جنسیت یا تروما استفاده کنند.

به طور کلی، در حالی که اعتیاد به مواد افیونی هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می دهد، درک این تفاوت های جنسیتی می تواند راهبردهای پیشگیری و درمان مؤثرتری را ارائه دهد.

پیامد اعتیاد در زنان

اعتیاد در زن ها منجر به پیامدهای منفی از نظر اجتماعی و فردی می شود. به خصوص در جامعه ای که نگاه کلیشه ای همیشه به زنان وجود داشته است، این مسئله با واکنش های تلخ و منفی بیشتری همراه شده و کمتر پذیرفته می شود. خود این سوگیری مانع از به اجرا درآوردن شیوه های درست مدیریت اعتیاد در زنان و کمک به آن ها می شود. رایج ترین عواقب اعتیاد زنان شامل موارد زیر می شود:

_تشکیل خانواده آشفته

_کاهش فرصت ازدواج

_از دست دادن فرصت مادری و فرزندپروری کارآمد

_انحراف و روی آوردن به روابط متعدد

_فرار از منزل و کارتون خوابی

_افزایش فقر و دزدی

_احتمال سقط جنین یا به دنیا آوردن فرزند ناقص و معیوب

_از دست دادن زیبایی و سلامت جسمی و جنسی

_از دست دادن شغل

_بیماری های مختلف زنانه

_مشکلات روحی روانی چون اضطراب و افسردگی

_اختلالات شخصیت

آیا اعتیاد زنان اهمیت بیشتری دارد؟

به دلیل نقش مهم و پررنگ زنان در تعادل وضعیت روانی خانواده و جامعه و تأثیر آن‌ها بر تربیت فرزند، مصرف مواد در زنان از اهمیت دوچندانی برخوردار است؛ در واقع با آسیب دیدن زنان، علاوه بر اینکه  خودشان لطمه می‌بینند، آسیب‌های متعددی نیز به جامعه و خانواده وارد می‌شود.

برای مثال اعتیاد در دوران بارداری یا شیردهی جدا از خود فرد اثرات مخربی بر نوزاد می‌گذارد. بسیاری از این نوزادان عقب مانده ذهنی و جسمی متولد می‌شوند. هم‌چنین به دلیل انتقال مواد از طریق جریان خون به جنین و از طریق شیر به کودک، امروزه ما با پدیده اعتیاد نوزادان رو به رو هستیم. در حقیقت این نوزادان از همان ابتدا به مواد مخدر معتاد شده‌اند و پس از زایمان یا قطع شیردهی به سندروم محرومیت از مواد دچار می‌شوند. برای کسب اطلاع بیشتر از اعتیاد نوزادان کلیک کنید.

به دلیل مسائل فرهنگی، معمولاً آمارهایی که از اعتیاد زنان وجود دارد نادرست است. همچنین عدم حمایت خانواده‌ها باعث می‌شود که زنان در صورت علنی شدن مشکلشان، از طرف اطرافیان طرد شوند و برای تأمین نیاز خود، به راحتی مورد سوء استفاده قرار گرفته یا وارد جریانات غیر اخلاقی شوند. این مسئله باعث گسترش بیماری‌هایی مثل ایدز و هپاتیت می‌شود و بر تأثیرات مخرب اعتیاد می‌افزاید. برای کسب اطلاعات بیش تر به مقاله ارتباط ایدز با مواد مخدر رجوع کنید.

آیا زنان نباید معتاد شوند؟

مسئله اعتیاد، به هیچ وجه جنسیتی نیست. اینکه زنان معتاد نسبت به مردان گناه بزرگ‌تری مرتکب شده و لایق طرد و تنبیه بیشتری هستند دیدگاه عقلانی و منصفانه ای نیست. همان‌طور که مردان درگیر فشارهای مختلفی نظیر فشارهای اقتصادی هستند، زنان نیز فشارهای فرهنگی و خانوادگی و جسمی و روحی زیادی را در طول زندگی تحمل می‌کنند که ممکن است آن‌ها را به سمت مصرف مواد سوق دهد. در صورت ابتلای زن به بیماری اعتیاد، نقش خانواده در ترک اعتیاد و حمایت خانواده باید مورد توجه قرار بگیرد. برای کسب اطلاع بیشتر از نقش خانواده در ترک اعتیاد کلیک کنید. 

زنان معتاد، در ابتدا نیاز به یک فضای امن و محرمانه دارند تا بتوانند به راحتی و بدون قضاوت شدن، مشکلات و دردهای خود را مطرح کنند و بتوانند دلیل به این نقطه رسیدن را درک کنند و برای خروج از آن، مشاوره ترک اعتیاد و راهنمایی تخصصی دریافت کنند. توجه داشته باشید که امروزه روش‌های نوینی برای ترک اعتیاد استفاده می‌شود که به زنان کمک می‌کند با سهولت بیشتری مصرف مواد را کنار بگذارند. با مراجعه به یک روانشناس متخصص در حوزه اعتیاد می‌توانید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید. 

سه رویکرد درمانی اعتیاد با تمرکز بر کاهش تبعیض های جنسیتی

پرداختن به تبعیض جنسیتی در درمان اعتیاد به مواد افیونی برای تضمین مراقبت عادلانه و موثر بسیار مهم است. در اینجا سه ​​رویکرد درمانی وجود دارد که بر کاهش تبعیض جنسیتی تمرکز دارند:

1. برنامه های درمانی خاص جنسیتی

 اجرای برنامه های درمانی خاص جنسیت می تواند به رفع نیازها و تجربیات منحصر به فرد مردان و زنان مبتلا به اعتیاد به مواد افیونی کمک کند. این برنامه‌ها می‌توانند محیطی امن و حمایت‌کننده را فراهم کنند که در آن افراد می‌توانند آشکارا در مورد چالش‌های خود بحث کنند و مداخلات مناسب را دریافت کنند. به عنوان مثال، برنامه‌های درمانی فقط برای زنان ممکن است خدمات تخصصی مانند مراقبت از آسیب‌های روانی، حمایت از مراقبت از کودک و رسیدگی به مسائل مربوط به روابط و پویایی خانواده را ارائه دهند. به طور مشابه، برنامه‌های ویژه مردان ممکن است بر پرداختن به هنجارهای مردانگی و فشارهای اجتماعی که به سوء مصرف مواد کمک می‌کنند، تمرکز کنند.

2. مراقبت آگاهانه از تروما

 بسیاری از افراد مبتلا به اعتیاد به مواد افیونی، به ویژه زنان، آسیب هایی مانند آزار جسمی یا جنسی، بی توجهی، یا خشونت خانگی را تجربه کرده اند. ادغام مراقبت های آگاه از تروما در رویکردهای درمانی، تأثیر تروما را بر مصرف مواد و بهبودی تأیید می کند. این رویکرد شامل ایجاد یک محیط امن و توانمند، اجتناب از آسیب‌دیدگی مجدد و پرداختن به ترومای زمینه‌ای از طریق درمان‌های مبتنی بر شواهد مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، حساسیت زدایی از حرکات چشم و پردازش مجدد (EMDR)، یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) است.

3. مراقبت شایسته فرهنگی

 ارائه مراقبت های شایسته فرهنگی تضمین می کند که رویکردهای درمانی نسبت به پیشینه ها، هویت ها و تجربیات مختلف افرادی که به دنبال کمک برای اعتیاد به مواد افیونی هستند حساس باشد. شامل درک و احترام به هنجارهای فرهنگی، باورها و عملکردهای مرتبط با جنسیت و مصرف مواد است. ارائه دهندگان درمان باید در مورد شایستگی فرهنگی آموزش ببینند و برای رسیدگی به مسائل تبعیض، انگ و سوگیری در تعامل خود با مراجع مجهز باشند. علاوه بر این، مشارکت حوزه های مختلف در توسعه و اجرای برنامه می تواند به اطمینانی حاصل شود که خدمات برای همه افراد، صرف نظر از هویت جنسیتی یا پیشینه فرهنگی، قابل دسترس و فراگیر هستند.

با ادغام این رویکردها در برنامه های درمان اعتیاد به مواد افیونی، ارائه دهندگان می توانند در جهت کاهش تبعیض جنسیتی و ترویج مراقبت عادلانه تر و موثرتر برای همه افرادی که به دنبال بهبودی هستند، کار کنند.
 

سوالات متداول

- آیا زنان زودتر از مردان معتاد می شوند؟

خیر، پژوهش‌ها تا به حال از این فرضیه حمایت نکرده‌اند که مردان مقاومت بالاتری در برابر وابستگی نسبت به مواد مخدر دارند. در نتیجه هیچکس در برابر این آسیب مصون نیست.

سخن آخر

با توجه به عواقب اعتیاد در زنان و آثار مخرب آن در وهله اول برای خود فرد و بعد برای خانواده و جامعه، نیاز به درمان اولویت زیادی دارد. اعتیاد پیامدهای گسترده ای برای زن و مرد به همراه دارد. علاوه بر عوارض جسمی، عوارض روانی آن سخت تر است و کار را مشکل می کند. از طرفی ترک خودسرانه مواد مخدر اغلب با شکست مواجه می شود و فرد پس از مدتی دوباره به مصرف ماده مخدر باز می گردد به همین دلیل لازم است حتما از روش های اصولی و تحت نظر متخصص برای درمان اعتیاد استفاده شود. هر چه سریعتر برای ترک اقدام شود فرد متحمل عوارض کمتری خواهد شد. روان شناسان ما در حامی می توانند در این زمینه به شما کمک کنند.