اختلال انطباقی | علل، علائم، راه های تشخیص و درمان آن

اختلالات انطباقی زمانی رخ می دهد که فرد پس از یک رویداد استرس زا در مقابله با آن مشکل داشته باشد. این عدم انطباق می تواند علائم روانی و جسمی ایجاد کند که ممکن است نیاز به درمان مانند درمان یا دارو داشته باشد. این موارد می تواند شامل مرگ یکی از عزیزان، مسائل مربوط به رابطه، یا اخراج از کار باشد. در حالی که همه با استرس مواجه می شوند، برخی افراد در مدیریت برخی از عوامل استرس زا مشکل دارند. برای دریافت مشاوره کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.

 

اختلال انطباقی مزمن

آیا یک تغییر عمده در زندگی باعث شده شما احساس پوچی و عدم تعادل داشته باشید؟ آیا نسبت به چیزی که فکر می‌کردید برای آن هیجان‌زده هستید، احساس اضطراب و افسردگی می‌کنید؟ ممکن است یک بیماری جدی اما قابل درمان به نام اختلال انطباقی مزمن را تجربه کنید. هنگامی که یک تغییر عمده رخ می دهد که به نظر نمی رسد بدن شما قصد سازگاری با آن را ندارد ممکن است به دلیل وضعیتی به نام اختلال انطباقی مزمن باشد.

اختلال انطباقی مزمن که به عنوان «افسردگی موقعیتی» نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که فردی تأثیرات احساسی، منفی یا رفتاری قابل توجهی را در اطراف یک تغییر زندگی برای مدتی تجربه می‌کند. اگر اختلال انطباقی مزمن تشخیص داده نشود می‌تواند منجر به مشکلات سلامت روان طولانی‌مدت شود اما شناخت و درمان آن اغلب نتایج مثبتی به همراه دارد. همچنین درمورد اضطراب موقعیتی بخوانید.

 

اختلال استرس پس از سانحه و اختلال انطباقی

اگرچه اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال انطباقی می توانند علائم همپوشانی داشته باشند و از تغییرات قابل توجه زندگی ناشی شوند تفاوت اصلی در نوع رویدادی است که علائم را ایجاد می کند. اختلال انطباقی ناشی از رویدادی است که ممکن است استرس زا باشد، اما هنوز در محدوده طبیعی تجارب زندگی افراد قرار دارد. علائم در نزدیکی رویداد رخ می دهد و ممکن است خود به خود برطرف شود یا به یک بیماری مزمن که نیاز به درمان دارد گسترش یابد.

از سوی دیگر، PTSD از یک تجربه شدید و آسیب زا ناشی می شود که در آن فرد از مرگ یا آسیب جدی، احتمالاً از یک عمل خشونت آمیز یا عصبانیت شدید می ترسد، یا شاهد وقوع این اتفاق برای شخص دیگری است. چنین رویدادی ترس، وحشت و درماندگی را در روان جاسازی می کند که ممکن است تا ماه ها یا حتی سال ها بعد علائمی ایجاد نکند و نیاز به درمان دارد.

 

علائم اختلال انطباقی

علائم ذهنی و جسمی مرتبط با اختلال انطباقی معمولاً در طول یا بلافاصله پس از تجربه یک رویداد استرس زا رخ می دهد. اگرچه این اختلال به صورت طبیعی بیش از شش ماه طول نمی کشد اما اگر عوامل استرس زا در خانه و یا محل کار حذف نشود علائم شما ممکن است ادامه یابد. برخی افراد فقط یک علامت دارند. دیگران ممکن است علائم زیادی را تجربه کنند. علائم روانی اختلالات سازگاری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• اقدامات سرکشی یا تکانشی
• اضطراب
• احساس غم، ناامیدی، یا به دام افتادن
• گریان بودن مداوم
• نگرش گوشه گیر
• عدم تمرکز
• از دست دادن عزت نفس
• افکار خودکشی

یک نوع اختلال انطباقی وجود دارد که با علائم فیزیکی و همچنین روانی همراه است. این علائم فیزیکی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بی خوابی شبانه
• انقباضات عضلانی یا لرزش
• خستگی
• درد بدن
• سوء هاضمه

علائم اختلال انطباقی در عرض سه ماه پس از یک رویداد استرس زا شروع می شود و بیش از 6 ماه پس از پایان رویداد استرس زا ادامه نمی یابد اما اختلالات انطباقی مداوم یا مزمن می تواند بیش از 6 ماه ادامه یابد به خصوص اگر عامل استرس زا مانند بیکاری ادامه داشته باشد. همچنین درمورد برخورد با شوهر بیکار بخوانید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

معمولا عوامل استرس زا موقتی هستند و افراد به مرور یاد می گیرند که چطور با آن ها سازگار شوند و علائم نیز برطرف می شوند زیرا بدن روش رویارویی سالم با این اضطراب را دریافته است اما گاهی اوقات رویداد استرس زا بخشی از زندگی شما را به طور کلی برای خود می کند! به طوری که با هر موقعیت استرس‌زای جدیدی این اضطراب پیش می‌آید و دوباره با همان مبارزات عاطفی روبرو می‌شوید.

اگر همچنان به مبارزه ادامه می دهید یا اگر هر روز برای گذراندن این مشکل مشکل دارید با پزشک خود صحبت کنید. می توانید برای کمک به مقابله بهتر با رویدادهای استرس زا و احساس بهتر در مورد زندگی درمان دریافت کنید. اگر در مورد سازگاری یا رفتار کودک خود نگرانی دارید با پزشک اطفال کودک خود صحبت کنید. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

 

انواع اختلال انطباقی

در زیر شش نوع اختلال انطباقی و علائم آن ها ذکر شده است:

1-خلق افسرده یا اختلال در رفتار

افرادی که با این نوع اختلال انطباقی تشخیص داده می شوند معمولاً احساس غم و ناامیدی را تجربه می کنند که می تواند با گریه همراه باشد. همچنین ممکن است متوجه شوید که دیگر از فعالیت هایی که قبلا انجام می دادید لذت نمی برید.

علائم این نوع اختلال انطباقی عمدتاً شامل مسائل رفتاری مانند رانندگی بی احتیاطی یا شروع دعوا می شود. نوجوان های مبتلا به این اختلال ممکن است اموال را بدزدند یا خراب کنند. هم کلاسی های خود را در مدرسه مورد ضرب و شتم و آزار و اذیت قرار دهند. آن ها همچنین ممکن است شروع به رفتارهای مخرب دیگر در مدرسه نظیر آزار معلمان و ... کنند و یا به طور کلی ترک تحصیل کنند.

2-خلق افسرده و اضطراب یا ترکیب احساسات و رفتار

افراد مبتلا به این نوع اختلال انطباقی هم افسردگی و هم اضطراب را تجربه می کنند. یعنی کماکان که حالت های خلق پایین، علائم افسردگی، کسالت و بی انگیزگی را تحمل می کنند از رو به رو شدن با موقعیت های جدید زندگی بیش از حد مضطرب هستند و در پاسخ به چنین موقعیت هایی جهت فرار از فشار ناشی از آن موقعیت را به کلی حذف می کنند.

علائم مرتبط با این نوع اختلال انطباقی شامل افسردگی، اضطراب و مشکلات رفتاری است. که پیش تر گفته شد، بی انگیزگی، کسالت، بی حوصلگی، افزایش یا کاهش وزن، اضطراب، نگرانی، دل شوره ی بی مورد، احساسات متفاوت و متناقض، داشتن احساس عصبانیت و خشم غیرمتعارف و ... رفتارهای تکانشی، رفتارهای غیرمعقول، رفتارهای آسیب زا و...

3-نامشخص یا اضطراب

کسانی که با اختلال انطباقی تشخیص داده نشده اند، علائمی دارند که با انواع دیگر اختلال انطباقی مرتبط نیستند. این نوع از اختلال اغلب شامل علائم جسمی یا مشکلات با دوستان، خانواده، محل کار یا مدرسه است.

علائم مرتبط با اختلال انطباقی همراه با اضطراب شامل نگرانی، اضطراب و احساس بی قراری است. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است مشکلات تمرکز و حافظه نیز داشته باشند. برای کودکان این تشخیص معمولاً با اضطراب جدایی از والدین و عزیزان همراه است.

 

چه چیزی باعث اختلالات سازگاری می شود؟

انواع رویدادهای استرس زا می توانند باعث اختلال انطباقی شوند. برخی از علل شایع در بزرگسالان عبارتند از:

• مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوست صمیمی
• مسائل مربوط به رابطه یا طلاق
• تغییرات اساسی زندگی
• بیماری یا یک مشکل سلامتی (در شما یا فردی که با او نزدیک هستید)
• نقل مکان به خانه یا مکان جدید
• بلایای ناگهانی
• مشکلات مالی، استرس مالی یا ترس

علل معمول در کودکان و نوجوانان عبارتند از:

• دعواها یا مشکلات خانوادگی
• مشکلات در مدرسه
• اضطراب از رابطه جنسی

 

ویژگی افراد مبتلا

هر کسی ممکن است دچار اختلال انطباقی شود. هیچ راهی وجود ندارد که بگویید چه کسی از میان گروهی از افرادی که همان عامل استرس زا را تجربه می کنند، به یکی از این اختلالات شش گانه مبتلا خواهد شد. مهارت ها و روش های اجتماعی و مهارت های زندگی شما برای مقابله با سایر عوامل استرس زا ممکن است تعیین کند که آیا شما دچار اختلال انطباقی می شوید یا خیر اما به طور کلی برخی چیزها ممکن است شما را بیشتر در معرض اختلال انطباقی قرار دهند. رویدادهای استرس زا زندگی، چه مثبت و چه منفی، ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به اختلال انطباقی قرار دهد. مثلا:

• طلاق یا مشکلات زناشویی
• مشکلات در مهارت های ارتباطی
• تغییرات در موقعیت، مانند بازنشستگی، بچه دار شدن یا رفتن به مدرسه
• موقعیت های نامطلوب، مانند از دست دادن شغل، از دست دادن یکی از عزیزان یا داشتن مسائل مالی
• مشکلات در مدرسه یا محل کار
• تجارب تهدید کننده زندگی، مانند حمله فیزیکی، جنگ یا بلایای طبیعی
• عوامل استرس‌ زا در خانه، مانند داشتن یک بیماری پزشکی یا زندگی در محله‌ای پر از جرم و جنایت
• تجربیات زندگی شما

تجربیات زندگی می تواند بر نحوه مقابله شما با استرس تأثیر بگذارد. برای مثال، خطر ابتلا به اختلال انطباقی ممکن است افزایش یابد اگر:

• استرس قابل توجهی را در دوران کودکی تجربه کرد
• اختلالات روانی دیگری دارند
• تعدادی از شرایط سخت زندگی را همزمان داشته باشید. معمولاً مردم از عمق واکنش عاطفی خود غافل می شوند و می پرسند که چرا چیزی آن ها را تا این حد از مسیر اصلی زندگیشان دور می کند. اختلال انطباق زمانی رخ می دهد که شما فراتر از محدوده توانایی خود برای مقابله باشید که می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد:

1-در جریان بودن زندگی

یک عامل رایج در اختلال انطباقی وجود سایر عوامل استرس زا است که توانایی شما را برای مقابله با تغییر در زمان وقوع تضعیف می کند. به عنوان مثال شما به تازگی به مکان جدیدی نقل مکان کرده اید که در آن از خانواده و سیستم پشتیبانی معمول خود دور هستید در یک شغل جدید طناب زنی را یاد می گیرید و احتمالاً زبان جدیدی را هم می آموزید. استرس ترکیبی این تغییرات می تواند منجر به اختلال انطباقی شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه کاهش استرس کلیک کنید.

گبه طور مشابه اگر در همان زمان که با بیماری در خانواده دست به گریبان هستید، جدایی را پشت سر می گذارید، بعلاوه یک دوره گذار در محل کار  می تواند باعث شود که شما درد جدایی را بسیار شدیدتر از دوره دیگری از زندگی خود احساس کنید.

2-نزدیک شدن گذشته

گاهی اوقات تغییری رخ می دهد که آسیب یا مشکل قدیمی و حل نشده ای را تحت تأثیر قرار می دهد و احساساتی را که قبلاً پنهان شده بود آشکار می کند. به عنوان مثال اگر دوران کودکی سختی را پشت سر گذاشته اید، داشتن فرزندی از خودتان ممکن است باعث دوباره شدن ناگهانی ترس ها و استرس های قدیمی شود. تأثیر این احساسات قبلاً پنهان اما هنوز دردناک در ترکیب با استرس ناشی از سازگاری با یک تغییر جدید می‌تواند باعث ایجاد اختلال انطباقی شود.

3-عوامل استرس زا

از آنجایی که زندگی با یک وضعیت سلامت روان نیاز به استفاده از مکانیسم‌های مقابله‌ای متنوع و عادات سالم برای مدیریت علائم دارد، افزودن یک تغییر قابل توجه در زندگی ممکن است طاقت‌فرسا به نظر برسد. این عوامل استرس‌زای جدید می‌توانند فراتر از توانایی شما برای کنار آمدن باشند و منجر به علائم اختلال انطباقی شوند.

 

تشخیص اختلال انطباقی

برای تشخیص اختلال انطباقی فرد باید معیارهای زیر را داشته باشد:

• تجربه علائم روانشناختی یا رفتاری در عرض سه ماه پس از وقوع یک عامل استرس زا یا عوامل استرس زا در زندگی شما
• داشتن علائم استرس و اضطراب بیشتر از حد معمول در پاسخ به یک عامل استرس زا خاص، یا استرسی که باعث مشکلاتی در روابط، در مدرسه یا محل کار می شود، یا تجربه هر دوی این معیارها
• بهبود علائم ظرف شش ماه پس از حذف عامل استرس زا یا عوامل استرس زا
• علائمی که نتیجه تشخیص دیگری نیستند.

 

درمان اختلال انطباقی

اگر تشخیص اختلال انطباقی را از روان پزشک خود گرفته اید احتملا به زودی درمان آغاز گشته ودر مدت زمان معقولی درمان کاملی خواهید داشت. اختلال انطباقی معمولاً با روان درمانی، داروها یا ترکیبی از هر دو درمان می شود.

1-روان درمانی

پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید یا ممکن است به یک روانشناس یا مشاور سلامت روان برای روان درمانی ارجاع داده شوید. اگر پزشک شما فکر کند که بیماری شما نیاز به دارو دارد، ممکن است شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد.

مشاوره گرفتن ممکن است شما را قادر به بازگشت به سطح منظم عملکرد کند. درمانگران حمایت عاطفی خود را به شما ارائه می دهند و می توانند به شما در درک علت اختلال انطباقی کمک کنند. چنین عملکردی ممکن است به شما کمک کند مهارت هایی را برای مقابله با موقعیت های استرس زا در آینده توسعه دهید. انواع مختلفی از درمان ها برای درمان اختلالات سازگاری استفاده می شود. این درمان ها عبارتند از:

• روان درمانی (که به آن مشاوره یا گفتار درمانی نیز گفته می شود)
• مداخله در بحران (مراقبت روانی اورژانسی)
• خانواده و گروه درمانی. برای دریافت مشاوره خانواده کلیک کنید.
• گروه های حمایتی مخصوص علت اختلال انطباقی
• درمان شناختی رفتاری یا CBT (که بر حل مشکلات با تغییر تفکر و رفتارهای غیرمولد تمرکز دارد)
• روان درمانی بین فردی یا IPT (روان درمانی کوتاه مدت)
• گزینه های درمانی آنلاین

2-دارو

برخی از افراد مبتلا به اختلالات انطباقی نیز از مصرف داروها سود می برند. از داروها برای کاهش برخی از علائم اختلالات سازگاری مانند بی خوابی، افسردگی و اضطراب استفاده می شود. این داروها عبارتند از:

• بنزودیازپین ها، مانند لورازپام (آتیوان) و آلپرازولام (زاناکس)
• داروهای ضد اضطراب غیر بنزودیازپین مانند گاباپنتین (Neurontin)
• SSRIیا SNRI، مانند سرترالین (Zoloft) یا ونلافاکسین (Effexor XR)

چشم انداز بهبودی از یک اختلال انطباقی خوب است اگر به سرعت و به درستی درمان شود. شما باید به سرعت بهبود پیدا کنید. این اختلال معمولاً در بیشتر افراد بیش از شش ماه طول نمی کشد.

 

روش جلوگیری از اختلال انطباقی

هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از اختلال انطباقی وجود ندارد اما یادگیری مقابله و انعطاف پذیری می تواند به شما در مقابله با عوامل استرس زا کمک کند. تاب آور بودن یعنی توانایی غلبه بر عوامل استرس زا. شما می توانید انعطاف پذیری خود را با موارد زیر افزایش دهید: برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.

• ایجاد یک شبکه قوی از افراد برای حمایت از شما
• در موقعیت های سخت به دنبال چیزهای مثبت یا طنز باشید
• سالم زندگی کردن
• ایجاد عزت نفس خوب

اگر می دانید که باید از قبل با آن مقابله کنید آماده شدن برای یک موقعیت استرس زا می تواند مفید باشد. مثبت اندیشی می تواند کمک کند. همچنین می توانید با پزشک یا درمانگر خود تماس بگیرید تا در مورد اینکه چگونه می توانید موقعیت های استرس زا را به بهترین شکل مدیریت کنید صحبت کنید. برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی کلیک کنید.