ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7
ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7

موانع رشد خلاقیت دانش آموزان در محیط مدرسه و سیستم آموزشی

مدرسه ای که موانع رشد خلاقیت را از میان بردارد می تواند سرعت یادگیری، مهارت حل مسئله و مهارت های ارتباطی دانش آموزان را بهبود بخشد. موانعی که رشد خلاقیت در مدرسه رو ناکام می کنند معمولا به دلایلی از قبیل ناکارامدی قوانین حاکم بر مدرسه و عدم توانایی معلمان در بازخورد گرفتن از دانش آموزان مربوط می شود. استفاده از شیوه هایی مانند رویاپردازی سازنده و ارتباط تعاملی در کلاس می توان با این موانع رشد خلاقیت در مدرسه تا حدی مقابله کرد.برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره تلفنی فردی مشورت کنید.

تماس با مشاور

اهمیت خلاقیت در مدرسه

وقتی صحبت از رشد کلی دانش آموزان می شود رشد خلاقیت فردی یک عنصر ضروری است. کلاس‌های درس یکی از مکان‌های ایده‌آلی است که معلمان می‌توانند در آن الهام بخش بچه‌ها شوند تا از تخیل خود در هنگام یادگیری استفاده کنند. ترکیب مناسب خلاقیت همراه با برنامه درسی به دانش آموزان کمک می کند تا نوآوری کنند و همچنین مشوق خوبی است تا چیزهای جدید را به راحتی یاد بگیرند.
کلاس‌های درس خلاق واقعاً نحوه درک دانش‌آموزان را تغییر می دهند و بر نحوه استفاده از آن در زندگی واقعی خود تأثیر می گذارند. در واقع بیان خلاق نقش کلیدی در رشد عاطفی دانش آموز دارد. از آن ها ارتباطات خوبی می سازد و مهارت های عاطفی و اجتماعی آن ها را بهبود می بخشد.

تاکید بر آموزش خلاقیت

به طور فزاینده‌ای از معلمان خواسته می ‌شود در تلاش‌های خود برای افزایش قدرت یادگیری مغز دانش آموزان در محیط مدرسه، خلاق‌ تر و تخیل محورتر باشند و در تعدادی از کارگروه های آموزشی تعلیم ببینند که برای تشویق تفکر جدید در مورد بهترین روش برای جلب علاقه دانش آموزان طراحی شده‌اند.
اولین مورد توجه به امر خلاقیت در آموزش به سال ۲۰۰۱ باز می گردد که یک نمای کلی از معنای تفکر خلاق، چرایی اهمیت آن، راه‌های پرورش آن و پیامدهای آن برای مدارس و معلمان ارائه کرد. در سال ۲۰۰۴ این ایده با عنوان آموزش، تفکر و خلاقیت در یک کتاب راهنمای توسعه کارکنان که تعدادی از موضوعات از جمله پیوندهای بین تفکر خلاق، تفکر انتقادی و حل مسئله را پوشش می‌داد دنبال شد.
موانع رشد خلاقیت

اثرات رشد خلاقیت در یادگیری دانش آموزان

رشد دادن خلاقیت با شیوه های گوناگون یادگیری را سرگرم کننده می کند. از جمله داستان سرایی و قصه گویی در طول یک جلسه کلاس درس واقعاً یادگیری را لذت بخش می کند.
دانش آموزان در هنگام لذت بردن تمایل بیشتری به درک مفاهیم دارند. فعالیت‌های تیمی سرگرم‌کننده در کلاس‌های درس، تبادل ایده‌ها را در بین دانش‌آموزان افزایش داده و آن ها را با تفکر انتقادی آشنا می‌کند.

1-افزایش ضریب عاطفی و کاهش استرس

خلاقیت به دانش آموزان این آزادی را می دهد که محیط اطراف خود را کشف کنند و از آن ها بیاموزند. هنگامی که بتوانند خود را ابراز کنند اعتماد به نفس آن ها افزایش می یابد و این امر به نوبه خود به رشد عاطفی کمک می کند و آن ها نسبت به نظرات دیگران با وجدان و با ملاحظه تربیت می شوند.
زمانی که در بین تمام ساعات پرمشغله مطالعه زمانی برای خلاقیت در نظر گرفته شود حجم زیادی از استرس دانش آموزان کاهش می یابد. این احساس راحتی آن ها را آرام نگه می دارد و کاهش یافته به نوبه خود در آنادگی بیشار برای امتحانات موثر واقع می شود.

2-مهارت های حل مسئله را تقویت می کند.

فعالیت های طوفان فکری باعث تحریک مهارت های حل مسئله در دانش آموزان می شود. تفکر خلاق در کلاس های درس نحوه برخورد دانش آموزان با یک مسئله را تغییر داده و  به آن ها اجازه می دهد خارج از چارچوب فکر کنند، آزمایش کنند و راه های خلاقانه ای برای یافتن راه حل برای مشکلات مختلف بیابند.  

موانع رشد خلاقیت در مدرسه و سیستم آموزشی

با توجه به سطح نیاز دوران حاضر باید از سیستم آموزشی استاندارد بالاتر رفت و دانش آموزان را برای خلاقیت بیشتر آماده و حلال مشکلات پیش رو کرد. اما چالش پیش روی متولیان امر سختی فرآیند آموزشی کنونی است. در حال حاضر و در طول فرآیند تدریس و یادگیری بسیاری از مدارس، عدم تأمل در مورد دانش وجود دارد.
در مورد تفاوت ها و تنوع دانش آموزان مقاومت وجود داشته و از طرفی چالش ها و فعالیت هایی که باعث رشد خلاقیت می شوند وجود ندارد.‌ عدم شناخت متخصصان آموزش و پرورش از چگونگی رابطه با توانایی های بالای دانش آموزان نیز مزید بر علت است. چنین فرآیندهایی موانعی برای خلاقیت در آموزش ایجاد می کند و مانع رشد تفکر خلاق در دانش آموزان می شود. برخی از موانع در زیر ذکر شده است.

1-موانع روانی

موانعی که مدارس در تلاش برای پاسخگویی با آن‌ها با مشکل مواجه هستند دست کم گرفته شده است که اشکال مختلفی هم دارند. اول موانع روانی وجود دارد که بر معلمان و دانش آموزان تأثیر می گذارد. خلاق بودن مستلزم ریسک کردن، انجام کاری متفاوت از هنجارهای موجود است.
این امر مستلزم درجه بالایی از اعتماد به نفس و تمایل به رویارویی با یک نتیجه غیرقابل پیش بینی می باشد. قابل درک است که چرا ممکن است ترجیحی برای پیروی از منطقه امن در شیوه های آشنا وجود داشته باشد و روال عادی، جذابیت های خاص خود را به دنبال داشته باشد.
زیرا شما می توانید به راهنمای خودکار روی بیاورید و مجبور نباشید زیاد فکر کنید و بهای روانی چندانی هم مانند طرد شدن از جمع پرداخت نمی کنید.

2-موانع سازمانی و قانونی

دومین مورد موانع نهادی می باشد که برای خلاقیت وجود دارد. خلاق بودن اغلب شامل شکستن قوانین، به چالش کشیدن فرضیات، به چالش کشیدن قراردادها و زیر سوال بردن سنت است.
در مقابل مدارس با نظم و ساختار سروکار دارند که با چیزهایی مانند زنگ‌های راس ساعت، جدول‌های کاری مشخص، لباس‌های یکسان، مجامع یک شکل فکری و قوانین از پیش تعیین شده نشان داده می‌شوند.
قابل درک است که چرا آن ها باید به این شکل عمل کنند اما این روش همزمان ذهنیتی ایجاد می کند که خروج از هنجارها را دشوار می سازد.

3-موانع رشد خلاقیت |  فیزیکی

نوع سوم مانع فیزیکی است. فضاهایی که یادگیری در آن ها انجام می‌شود محدودیت‌هایی را برای میزان وقوع خلاقیت تعیین می‌کند. کلاس درس با اندازه معمولی با میزها و صندلی های استاندارد، دامنه محدودی برای انواع یادگیری باقی می گذارد.
در حالی که به خرج دادن خلاقیت به فضاهای باز و بدون ساختار و انعطاف پذیرتر و نیاز به انواع مبلمان و تجهیزات خواهد داشت. فراهم کردن چنین فضایی معمولا از عهده برخی مدارس که تحت سیستم دولتی مدیریت می شود خارج است.
در شکل دادن خلاقیت هدف این است که با تشویق رفتارها و پویایی جدید، معلمان را از محدودیت های کلاس درس رهانیده و شرایط بهتری برای آزادی عمل بیشتر برای فعالیت و یادگیری دانش آموزان ایجاد شود که چنین امکانی با وجود موانع فیزیکی به راحتی میسر نمی شود.

4-موانع رشد خلاقیت | فرهنگی

یک مانع دیگر برای خلاقیت از جانب باید و نبایدهای فرهنگی اعمال می شود. به طور مثال در اسکاتلند، اخلاق پروتستانی به طور سنتی از ابراز وجود فردی جلوگیری کرده است و فردگرایی تقریبا یک امر مذموم به شمار می رود. نشان دادن استعداد و متمایز بودن به عنوان نوعی خودنمایی تلقی شده و نوعی خودپسندی است که باید سرکوب شود.
در این شرایط تعجب آور نیست که بسیاری از معلمان و دانش آموزان ترجیح می دهند به شکلی ایمن و کمتر یاغی گرانه که لازمه خلاقیت است رفتار کنند و آموزش بدهند. هرقدر فضای پذیرش برای تفاوت های بین فردی تنگ تر و فرصت سازی برای بروز این تفاوت ها که منجر به شکل گیری خلاقیت می شود کمتر باشد طبعا افراد خلاق کمتری نیز شناسایی خواهند شد.

5-موانع رشد خلاقیت | حرفه ای و شغلی

در نهایت موانع حرفه ای قوی نیز در کنار سایر موانع برای شکل گیری خلاقیت در مدارس وجود دارد. این موانع ریشه در آموزش های اولیه ای دارند که معلمان دریافت می کنند. جایی که مطابقت و شبیه دیگران بودن پاداش داده می شود و توسط فرآیندهای اجتماعی شدن که افراد تحت لوای آن هستند تقویت می شوند جایی برای خودنمایی دانش آموز باقی نمی ماند.
علاوه بر این علیرغم اهمیتی که اکنون به توسعه حرفه ای مستمر داده می شود اغلب هنوز بهای بیشتری به رویه های استاندارد و خط مشی و تفکر متعارف داده می شود. سیستم های آموزشی اگر به دنبال رویکردهای خلاقانه تر برای یادگیری و آموزش هستند باید با جدیت این موانع را بپذیرند و در مسیر تغییر باورها تلاش بیشتری صرف کنند.

6-سایر موانع رشد خلاقیت در مدرسه

  • تدریس تکراری، یکنواختی دانش
  • معلمانی که آمادگی تشکیل کلاسی را ندارند که کنجکاوی و علاقه به یادگیری دانش آموزان را برانگیزد.
  • فرآیند سنتی آموزش و مراحل یادگیری
  • روش تقلیل گرایانه برای درک زمینه آموزشی
  • عدم وجود خلاقیت و نوآوری در کلاس ها
 موانع رشد خلاقیت در دانش آموزان

چند پیشنهاد برای غلبه بر موانع رشد خلاقیت در مدرسه

موفقیت های به دست آمده را جستجو کنید. دانش‌آموزان اغلب زمانی که احساس می‌کنند خلاق نیستند خود را تحقیر خود را تحقیر می کنند. یادآوری فعالیت ها و تلاش های قبلی و موفقیت‌های گذشته‌ افزایش اعتماد به نفس، سوخت لازم برای ایده‌های خلاقانه‌تر را فراهم می کند.
به همین دلیل بهتر است از دانش‌آموزان خواسته شود که نمونه کارهای خود را فارغ از اینکه از نظر خود آن ها مهم یا غیر مهم است را در قالب یک وب‌سایت، مجله یا کتاب طراحی نگه دارند. اگر در ابتدای سال تحصیلی هستند کارهای الهام‌بخش انجام شده توسط دانش‌آموزان قبلی یا جوانانی که به آن ها آموزش داده‌ شده است را نیز نشان داده شود.

1-رویاپردازی سازنده

معلمان باید راه های سازنده ای برای رویاپردازی ارائه دهند. دانش‌آموزان برای پردازش، تأمل و اجازه دادن به ذهن هنگام تلاش برای توسعه کار خلاق به زمان نیاز دارند. یک معلم باید مطمئن شود که این زمان بازتابی با ایجاد فضا و تنظیم دستورالعمل ها به طور سازنده اتفاق بیفتد.
سکوت، روزنامه نگاری یا بارش فکری گروهی در این مواقع به خوبی جواب می دهد. همچنین بیرون بردن دانش آموزان از محیط کلاس یا بر هم زدن ترتیب نشستن رایج می تواند به آشفتگی اوضاع کمک کند.

2-طوفان فکری

همراه داشتن همیشگی مداد و کاغذ برای طوفان فکری بهترین ابزار هستند. چیزهایی که اینترنت می‌تواند برای کاوش ایده‌ها و دیدن آنچه در بیرون وجود دارد ارائه دهد بهترین گزینه برای ایده پردازی خواهد بود؛ اما تا زمانی که دانش‌آموز ایده‌ای نداشته باشد بهتر است او را از رایانه دور نگه دارید.
وقتی احساس می کنید خلاق نیستید و کمی گمگشتگی دارید اینترنت به یک حواس پرتی بیشتر تبدیل می شود. بنابراین بهتر است که کامپیوترها را خاموش کنند و مداد و کاغذ را بیرون بیاورند. زمانی که به دنبال الهام گرفتن هستید یک برگه خالی می تواند ترسناک باشد اما ترجیح این است وقتی ایده ای ندارید برای یک طرح سازنده به یک کتاب مرتبط یا به دیگر همکلاسی مراجعه کنند. برای آشنایی با روش های پرورش خلاقیت کودکان کلیک کنید.

3-به اشتراک گذاری و بررسی

گاهی اوقات به اشتراک گذاشتن آنچه دانش آموزان ممکن است فقط به آن فکر کنند به دانش آموزان کمک می کند تا ایده های خود را پردازش کنند. اگر احساس خجالتی بودن می‌کنند نوشتن ایده‌ها در رفع این احساس موثر واقع می شود. اما گفتگو با همکلاسی‌ها، والدین و سایر افراد زندگی‌ می‌تواند الهام‌بخش دانش‌آموزان باشد.
معمولاً یک هفته به آن‌ها فرصت بدهید تا یک ایده را پیشنهاد کنند و حداقل دو دور برای ارائه پیش‌نویس پیشنهادها، به اشتراک گذاشتن آن‌ها با گروه بزرگ‌تر و سپس ارائه پیشنهاد نهایی پس از بررسی پیشنهاد یا ارائه ایده‌ها و ارائه پیشنهاد نهایی ارائه کنید.
از کلاس بازخورد بگیرید که به الهام بخشیدن به سایر دانش آموزان یا به دست آوردن دیدگاهی در مورد آنچه به آن فکر می کنند اثر مثبت می گذارد. برای آشنایی با ترفند های افزایش خلاقیت کلیک کنید.

4-الهام گرفتن

از موارد الهام بخش مانند کتاب ها و مجلاتی که جمع آوری می کنند استفاده کنید. آن ها را از قفسه بیرون آورید و روی میزها و در مکان‌های مشترکی که دانش‌آموزان ممکن است با آن ها برخورد کنند بگذارید. دانش آموزان به طور معمول آن ها را نگاه می‌کنند.
با این حال ممکن است این کافی نباشد. بنابراین تمرین‌ها و فعالیت‌هایی را طراحی کنید که استفاده بیشتر از این کتاب‌ها و مجلات را ترغیب می کنند. آن ها همچنین برای کشف آثاری عالی هستند که شاید در وهله اول آن چیزی نباشد که دانش آموز به دنبال آن است اما آن ها را به حیطه جدیدی از کشف و اکتشاف می فرستد.

5-تهیه یک لیست و پیش نویس

تهیه فهرست روشی سازنده برای تولید ایده است؛ اما باید به سبک جریان آگاهی و با تولید هر چه بیشتر مواردی که در یک بازه زمانی محدود به ذهن می رسد انجام شود. از دانش‌آموزان بخواهید فهرستی از ده مورد در یک دقیقه یا پنجاه مورد در پنج دقیقه ایجاد کنند.
فشار برای تولید کمیت بر کیفیت آن ها را وادار می کند تا ترس ها و موانع خود را کنار بگذارند. برخی از نتایج ممکن است جعلی باشد اما این فرآیند اغلب مغز را تحریک کرده و از سرسختی نجات می دهد و به پیشرفت دانش‌آموزان کمک می‌کند.

6-تحقیق کردن

زمانی که دانش آموز ایده ای مبهم داشته باشد، نوبت به تحقیق می رسد. وقتی ایده‌ها کاملاً شکل‌گرفته یا دقیق نیستند، معلم می‌تواند با پرسش از دانش‌آموزان در مورد تجربیات گذشته یا جزئیات خاص، وارد این تحقیق شود و این تحقیق را هدایت کند و اطلاعات آنلاین یا مطالب چاپی را به اشتراک بگذارد که ممکن است جهت‌دهی را ارائه دهد.

7-بازی کردن

بازی کلید رهایی و شکوفایی ایده های شما و از بین بردن موانع خلاقیت شما است. متأسفانه بسیاری از شیوه های شیطنت آمیز اکتشافی به مرور زمان فراموش می شوند که شما باید روش های بازیگوشی سابق را دوباره یاد بگیرید. روش هایی که به بچه های کوچک تر اجازه می دهد تا به سرعت یک مهارت جدید را بیاموزند.
بازی با سؤالات، ایده‌ها، کلمات بی‌معنا یا یک شی مرتبط، راهی عالی برای دانش‌آموزان است تا ایده‌های خود را بروز بدهند. برای اینکه معلمان تاثیر این کار را دوچندان کنند مهم است که آن را ساختار داده و خطرات را کم کنند. در مدرسه و خانه می توانید از بازی های افزایش خلاقیت استفاده کنید.

8-چند شیوه مقابله ای دیگر

برای مقابله با چنین موانعی لازم است که کادر آموزشی برای ایجاد فضای محرک خلاقیت آمادگی بالاتری داشته و آموزش بیشتری ببینند.کلاس باید خلاقانه ‌مدیریت شود تا علاقه دانش آموزان و تمایل آن ها به یادگیری را بیدار کند. برای این کار‌ معلمان باید علایق و ویژگی های دانش آموزان خود را شناسایی کنند.
به عنوان مثال اگر دانش آموزی دوست دارد نقاشی بکشد مهم است که فعالیت ها بر روی نقاشی متمرکز شود. اگر دانش آموز دوست دارد تحقیق کند فعالیت های او شامل تحقیق برای این امر ضروری تلقی شود. دانش آموزان برای یادگیری به طور کلی هنگام کار با هنر و سرگرمی های جانبی نتایج بهتری می گیرند. از نقش هنر در پرورش خلاقیت کودکان غافل نشوید، کار با هنر می تواند گزینه خوبی برای رشد خلاقیت باشد.  

سخن آخر

در حالی که کلاس‌های نویسندگی خلاق، هنر و تمام گرایش های آن برای رهایی از استرس زندگی و مدرسه عالی هستند، نامعقول‌ترین باری که سیستم آموزشی و خانواده می تواند روی دوش دانش آموزان بگذارند این است که از آن ها بخواهند فقط در در صورت تقاضا الهام بخش و خلاق باشند یا به خودی خود خلاقیت بروز بدهند.
اگر به طور کامل فرآیند شکل گیری و رشد خلاقیت را درک نکنید آیا واقعاً می توانید به دانش آموزان در زمینه خلاقیت نمره دهید؟ پاسخ این سوال ارزش بررسی استراتژی‌ها و ترفندهایی که به بچه‌ها کمک می‌کند رکود خلاقانه را پشت سر بگذارند و کارهای الهام‌بخش و خلاقانه انجام بدهند را دارد. برای آگاهی بیشتر در این زمینه با مشاوره روانشناسی صحبت کنید.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های مورد نیاز نشانه گذاری شده اند*