احساس بیداری در خواب | فلج خواب را بیشتر بشناسید

احساس بیداری در خواب چیست؟ یکی از مشکلات افراد، مسائل مربوط به خواب و بیداری است. دغدغه های دنیای امروز و فشار های روزانه باعث شده که خیلی از افراد خواب راحتی نداشته باشند و به نوعی کیفیت خواب آن ها به هم بریزد. به طور کلی هر فردی لازم است ۷ الی ۸ ساعت در شبانه روز به مغز خود استراحت دهد و خواب کافی داشته باشد و هنگامی که این چرخه به هم میریزد اختلالات خواب و بیداری شکل می گیرد. برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.

 

خواب چیست؟

پدیده خواب فرایندی طبیعی در انسان است که به صورت منظم در هر ۲۴ساعت رخ می دهد و در آن حالت فرد ناهشیار و نسبت به اطراف خود بی اطلاع است. خواب دو نوع عمده دارد اول خواب با حرکت سریع چشم ها و دیگری خواب بدون حرکت سریع چشم ها می باشد. هنگامی که انسان در مرحله خواب با حرکت سریع چشم می باشد بسیار فعال میشود و ماهیچه های بدن در حالت استراحت می باشند و چشم ها با سرعت بالا به سمت چپ و راست حرکت می کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه خواب سریع کلیک کنید. در مرحله خواب بدون حرکت سریع چشم من آرام است اما بدن فعال می باشد و هورمون ها آزاد شده و وارد سیستم گردش خون میگردد و بدن به ترمیم خستگی و فرسودگی ناشی از فعالیت های همیشگی می پردازد.

احساس بیداری در خواب |چهار مرحله خواب

این خواب چهار مرحله دارد: در مرحله اول که پیش از به خواب رفتن است عضلات ریلکس می‌شوند و ضربان قلب آرام شده و دمای بدن کم میشود. در مرحله دوم که خواب سبک نامیده می شود فرد می تواند به آرامی و بدون احساس سردرگمی و گیجی از خواب بیدار شود. مرحله سوم که موج آهسته نامیده می شود فشار خون پایین می آید و ممکن است که فرد در خواب حرف بزنند یا حتی راه برود. در مرحله چهارم که خواب عمیق با وجود آهسته می باشد بیدار کردن فرد دشوار است. جابجایی بین مرحله یک و دو در خواب شبانه معمولاً ۵ بار رخ می‌دهد و هر چه که به صبح نزدیکتر شوید میزان خواب دیدن هم بیشتر می گردد. در فرایند یک خواب نرمال تقریبا هر دو ساعت یکبار به مدت یک یا دو دقیقه شما بیدار می‌شوید ولی معمولا آن را یادتان نمی آید و اگر در این حالت از قبل نگرانی داشته باشید یا در اطراف شما سر و صداهایی باشد احتمال آن بیشتر است که این دوره های بیداری را بیشتر به یاد آورید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه خواب رم کلیک کنید.
  

به چه مقدار خواب نیاز دارید؟

پاسخ این سوال به شرایط سنی بستگی دارد. نوزادان معمولا ۱۷ ساعت در روز به خواب نیاز دارند در حالی که کودکان بزرگتر تنها به ۹ یا ۱۰ ساعت و افراد بالغ نیازمند ۷ الی ۸ ساعت خواب می باشند. افراد سن بالا هم به همین مقدار خواب احتیاج دارند اما اغلب احتمال دارد فقط یک دوره خواب عمیق شبانه در طی ۳ تا ۴ ساعت اول داشته باشد و پس از آن شاید آسانتر از خواب برخیزند. علاوه بر این تمایل به خوابیدن هم با بالا رفتن سن کم می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه علت تمایل به خواب زیاد کلیک کنید. همچنین افراد در شرایط یکسان نیستند و با هم متفاوت هستند. برخی از افراد هستند با سه تا چهار ساعت خواب می توانند روزگار خود را سپری کنند در حالی که برخی ها به ۷ یا ۸ ساعت نیاز دارند تا سرحال و پر انرژی باشند. زمان های کوتاه مدت بیداری بسیار بیشتر از آنچه واقعاً هستند لمس می شود. از این رو به آسانی احتمال دارد حس کنید کمتر از میزان واقعی خواب بوده اید. اگر نتوانید بخوابید آشفته می شوید و معمولا بعد از چند روز بی خوابی احساس خستگی مزمن و کوفتگی به سراغتان می آید اما در این حالت صدمه ای به سلامتی جسمانی و روانی شما وارد نمی شود ولی بعد از چند شب بی خوابی متوجه می شوید که تمام مدت روز خسته هستید و چرتتان میگیرد، تمرکز فکری تان را از دست می‌دهید و تصمیم گیری برایتان دشوار می‌شود و ممکن است احساس افسردگی کنید. اگر با ابزار های سنگین رانندگی میکنید این عامل می تواند بسیار خطرآفرین باشد و باعث تصادفات مرگبار شود. کمبود خواب می تواند فرد را مستعد چاقی فشار خون بالا و دیابت هم بکند.  

مشکلات خواب در دوران بزرگسالی

با خواب بیش از حد کم فرد احساس کمبود خواب می کند و نمی تواند در طول روز با تمرکز به کارهایش برسد. معمولاً برخی از دلایلی که باعث خوب نخوابیدن می شود شامل موارد زیر هستند: اتاق خوابتان اگر گرم یا سرد باشد یا سر و صدای زیادی داشته باشد، ممکن است رختخواب شما کوچک یا طوری باشد که ناراحتتان کند. احتمال دارد که شما یک الگوی منظم برای خوابتان تنظیم نکرده باشید یا به میزان کافی در طول روز فعالیت نداشته اید. خوردن بیش از حد هم احتمال دارد خوابیدن را دچار مشکل کند. گرسنه به رختخواب رفتن، سیگار، الکل و نوشیدنی های کافئین دار مانند چای و قهوه و بیماری درد یا تب بالا از عواملی هستند که باعث میشود کیفیت خواب شما نامناسب باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تنظیم خواب کلیک کنید. بعضی از دلایل اساسی‌تر شامل مواردی همچون مشکلات عاطفی، مسائل مربوط به شغل و درآمد، اضطراب و نگرانی، علائم افسردگی و فکر بیش از حد به دغدغه های روزمره هستند. این نکته مهم را بدانید که قرص های خواب که توسط برخی از افراد استفاده میشوند کمکی به این مسئله نمی کنند و دوام بلند مدتی ندارند. همچنین بعضی از استفاده از آن ها شما خسته و تحریک پذیر می شوید و خیلی زود کارایی خود را از دست می دهید و مجبور می شوید که داروی بیشتری مصرف کنید. حتی بعضی از خوردهای خواب هم اعتیادآور هستند و انسان از لحاظ جسمانی و روانی به آنها وابسته می شود.  

انواع اختلالات خواب

اختلالات خواب می تواند به علت بعضی از عوامل فیزیکی و روانی شکل گرفته باشد بر روی سلامت جسمانی و روانی افراد تاثیرات نامطلوبی بگذارد. برخی از شایع ترین اختلالات خواب شامل موارد زیر هستند.

1-بی خوابی

بی خوابی رایج ترین اختلالات خواب به‌شمار می‌رود و ۱۰ درصد افراد دچار این مسئله روبرو هستند. همچنین بی خوابی باعث می‌شود که شخص نتواند به اندازه کافی بخوابد و در تمام طول روز حس کسلی و بی حوصلگی داشته باشد. بی خوابی انواع مختلفی دارد. این ادچار این اختلال به دشواری به خواب میروند یعنی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در رختخواب بیدار می مانند برخی دیگر هم به صورت مستقیم از خواب برمی خیزند و در بعضی موارد افراد زود از خواب بیدار شده و دیگر نمی توانند بخوابند. در بعضی از افراد هم ترکیبی از تمام این موارد به چشم می‌خورد. بی خوابی شبانه میتواند کوتاه مدت و بلندمدت باشد. اگر مسئله شما حداقل سه روز در هفته به مدت حداقل سه ماه اتفاق بیفتد شما دچار بی خوابی مزمن هستید.

2-احساس بیداری در خواب |خروپف و آپنه خواب

موقع خروپف گلوی شما در حین خواب بسته می گردد. اگر این وقفه تنفسی چند ثانیه به طول می انجامد دچار مشکل اساسی تری به نام آپنه خواب می شوید. در این اختلال شما احتمال دارد ۱۰ ثانیه یا بیشتر از آن در طول یک ساعت نتوانید نفس بکشید. این امر باعث کم شدن سطح اکسیژن خون می شود و بدن برای مقابله با این مشکل از خواب عمیق خارج میگردد. وقفه های تنفسی یا آپنه خواب می تواند به دلایلی همچون انسداد مجاری تنفسی فوقانی و آپنه خواب مرکزی باشد. آپنه خواب و کم خوابی پس از آن می تواند عامل مشکلات سلامتی همچون نارسایی قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ ناگهانی باشد.

3-پارا سومنیا و سندروم پای بی قرار

پارا سونیا به معنی در حوالی خواب می باشد برای رفتار غیر معقول و عجیب و غریب در خواب که در مراحل خاصی اتفاق می افتد همچون راه رفتن در خواب، خوردن در خواب و اختلال رفتاری حرکت سریع چشم و... صندوق اختلال حرکتی اصلی محسوب می‌شود که در آن شهر احساس می کند باید پایش را تکان دهد. این اختلالات با احساسات آزاردهنده همچون درد، سوزش گلو و احساس نامطلوب راه رفتن حشره روی پوست همراه می باشد. نشانه سندروم پای بیقرار بیشتر در موقع خواب استراحت یا تلاش جهت خواب دیدن آشکار شده و می تواند تا برای فرد شکار کند یا سبب بیدار شدن او شود. علت سندروم پای بیقرار میتواند کمبود آهن، بارداری، وزن زیاد، عوارض جانبی بعضی از داروها و استفاده از کافئین، الکل و نیکوتین باشد.

4-احساس بیداری در خواب |اختلال دوره ای حرکت اندام و چرخه خواب

این اختلال معمولاً با سندروم پای بیقرار همراه است و شامل حرکات ناگهانی و دائم پاها یا بازوها و خواب است که معمولا در بازه زمانی ۲۰ تا ۴۰ ثانیه در طی چند ساعت روی می دهد. خیلی از افراد دچار این اختلال تا موقعی که فرد دیگری به آنها نگوید از بیماری شان مطلع نمی شود. در خیلی از موارد دلیل این بیماری نامعلوم است اما پژوهشگران حدس میزنند که علت آن مشکل در سیستم عصبی انسان باشد. اختلال دوره ای حرکت اندام در بعضی از موارد می تواند به دلیل آپنه خواب یا استفاده از داروهای ضد افسردگی رخ دهد و به صورت معمول با پلی سومنوگرافی بررسی می شود. دلیل این اختلال می‌تواند عدم هماهنگی ساعت بیولوژیکی بدن فرد با محیط باشد که می تواند باعث بی خوابی یا خواب آلودگی بیش از حد در یک زمان ناخوشایند شود. از دلایل این ناهماهنگی شامل مواردی همچون بالا رفتن سن، شیفت کاری یا جت لگ، نابینایی کامل و سندروم فاز خواب زود هنگام یا دیرهنگام هستند.  

احساس بیداری در خواب

چه زمانی فرد ممکن است احساس پیدایی درخواب داشته باشد. در فلج خواب شما موقع بیداری قادر به حرکت کردن نیستید. این اتفاق می تواند در خواب و بیداری یا موقع تلاش برای بیدار شدن هم رخ دهد. در بعضی از افراد این اختلال جزئی می باشد و برای برخی ها هم توهم و کابوس دیدن را شکل می‌دهد که می‌تواند آزاردهنده و ترسناک باشد. مثلاً احتمال دارد تصور کنید غریبه ای بالای سر شما ایستاده و قصد آسیب زدن به شما را داشته باشد. فلج خواب چند دقیقه به طول میانجامد چراکه مغز به صورت عادی یا بیدار میشود یا دوباره به خواب می‌رود اما دانستن دلیل آن باعث می شود که شما کمتر از آن هراس داشته باشید. فلج خواب یک اختلال رایج استد که حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد افراد حداقل یک بار در زندگی آن را تجربه کردند. دلایل دقیق آن هنوز مشخص نیست اما این اختلال گاهی اوقات می تواند به علت یکی از نشانه های نارکولپسی یا مشکلات سلامت روان همچون عوارض جانبی بعد از قرصها اختلال دوقطبی یا کمبود خواب باشد.

هنگام فلج خواب چه اتفاقی برای بدن می افتد؟

هر فردی به تدریج سه مرحله خواب را تجربه می کند. با هر مرحله الگوی تنفس شما ریتمیک می گردد و در مرحله سوم احتمال بیداری شما حتی به کمک صدای بلند در محیط کمتر می شود. در طی این مرحله یک ناقل شیمیایی به نام گلیسین باعث می شود تا بدن در یک مرحله از فلج قرار بگیرد. بدن شما هنوز هم می تواند عضلات غیر ارادی را حرکت دهد همچون دیافراگم که وظیفه تنفسی را به عهده دارد اما دست ها پاها و دیگر عضلات ارادی شما بی حرکت می مانند. برای دریافت مشاوره تلفنی کلیک کنید. این دوره احتمال دارد به مدت چند ثانیه تا چند دقیقه دیگر باعث بی حرکتی شما شود. بعد از رها شدن از این شرایط احتمال دارد احساس سنگینی و فشار روی قفسه سینه را داشته باشید این احساس احتمال دارد به علت نحوه تنظیم تنفس توسط دیافراگم در خواب باشد. از آنجایی که بدن شما یا را به تنفس های ریتمیک محدود کرده است احتمال دارد این حس را داشته باشید که نمی توانید عمیق نفس بکشید مانند اینکه چیزی به ریه های شما فشار می آورد و ریه هایتان با هوا پر نمی گردد. فلج خواب معمولا در سنین بلوغ و دوران نوجوانی رخ می دهد. استرس و فشارهای عصبی، کم خوابی و هراس دائمی باعث تحریک فلج در خواب می شوند. نشانه های فلج خواب شامل مواردی همچون داشتن سردرد، دردهای عضلانی، تعریق، احساس اینکه فرد می خواهد بمیرد، تنفس دشوار و احساس فشار در قفسه سینه، داشتن توهمات و احساساتی که سبب ترس می شود، ناتوانی در صحبت کردن و عدم توانایی حرکت دادن بدن هنگام خوابیدن یا بیدار شدن هستند.

در چه صورتی لازم است به پزشک مراجعه شود؟

اگر فلج در خواب به صورت دائمی رخ دهد و یا فردی استرس در مورد به خواب رفتن یا بیدار شدن داشته باشد لازم است به پزشک مراجعه کند. کسانی که در طول روز ناگهان به خواب می روند می تواند نشانه ای از حمله خواب یا نارکولپسی باشد که یک نوع اختلال نادر مقداری است که سبب می‌شود فرد در زمان های ناگهانی یا نامناسب بخوابد یا کنترل عضلات خود را از دست بدهد. اگر استرس یا اضطراب می باشد با رفع آنها می‌توان به کاهش نشانه های فلج در خواب کمک کرد. درمان های خاصی برای این نوع اختلالات وجود ندارد اما با کنترل استرس، داشتن برنامه منظم خواب و ایجاد عادتهای خوب قبل از خوابیدن می توان احتمال فلج در خواب را کم کرد.  

سخن آخر درمورد احساس بیداری در خواب

اختلالات خواب و مشکلات مربوط به آن باعث می شود که فرد نتواند در زندگی شخصی و اجتماعی اش عملکرد لازم را داشته باشد و دچار عدم تمرکز، خستگی و امراض مختلف شود. در این زمینه توصیه می شود که از مشاور و درمانگر باتجربه کمک بگیرید. برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی کلیک کنید.