
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
سکته مغزی یک وضعیت اورژانسی است که میتواند به دلایل مختلفی در فرد بروز پیدا کند و لازم است که فرد مبتلا سریعا تحت درمان قرار گیرد. در واقع اقدامات فوری و اولیه میتواند آسیبهای مغزی و عوارض آن را کاهش دهد و از مشکلات بعدی جلوگیری کند. با این حال سکته مغزی قابل پیشگیری و درمان است و با ایجاد یک سبک زندگی سالم و توجه به بهداشت جسمی و روانتان میتوانید سلامت خود را تضمین نمایید. همچنین در صورتی که علائمی مانند اختلال در بینایی و تکلم در کنار احساس رعشه و ناتوانی را در خود مشاهده کردید لازم است که هرچه سریعتر از یک متخصص کمک دریافت نمایید. در این مطلب سعی کردهایم تا اطلاعات جامعی در رابطه با سکته مغزی در اختیارتان قرار دهیم پس همراه ما باشید.
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی در سطح جهانی، دومین علت مرگ و میر شناخته میشود و یکی از عوامل مهم از کارافتادگی است. زمانی که یک شریان مغزی بسته شده و یا دچار پارگی میشود، به دنبال آن در گردش خون مغز اختلال ایجاد میشود به این صورت فرد دچار سکتهمغزی شده و علائمی مثل فلج شدن نصف بدن، مشکل در تکلم و اختلال در راه رفتن بروز پیدا میکنند. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که رگ خونی در مغز مسدود یا منفجر شود. بیشتر افرادی که به سکتههای مغزی مبتلا میشوند، با درمان مناسب میتوانند به طور مستقل به زندگی شان ادامه بدهند.
اینفوگرافیک سکته مغزی
علل بروز سکته مغزی
ضخیم شدن دیواره رگ های خونی
یکی از دلایل شایع سکته های مغزی، ضخیم شدن دیواره رگهای خونی است. پلاکتهای ساخته شده از چربی، کلسیم، کلسترول و ... باعث از بین رفتن انعطاف رگهای خونی میشوند. ممکن است لخته شدن خون موجب بسته شدن رگ های خونی شود و به سکتهمغزی از نوع ایسکمیک منجر شود. عامل اصلی بروز این مشکل در بیشتر موارد فشار خون بالا است که باعث انفجار رگ خونی ضعیف میشود. معمولا این افراد توسط علائمی مثل سردرد و تشنج، خبردار میگردند. برای آگاهی بیشتر درباره فشار خون بالا کلیک کنید.
حرکت لخته خون از قلب
از دلایل دیگر ابتلا به این عارضه میتوان حرکت خون از قلب را نام برد که از طریق عروق گردن وارد مغز میشود. احتمال ابتلا به سکته مغزی در مبتلایان به رماتیسمهای قلب، بیماران قلبی که از نظر ریتم قلبی دچار مشکل هستند، افرادی که سابقه ابتلا به این بیماری را داشتهاند و یا دریچه شان مشکل دارد، بیشتر است.
انواع سکته مغزی
با توجه به شدت خطرات و عوارض، سکته مغزی به سه دسته تقسیم میشود که در ادامه به طور کامل توضیح خواهیم داد.
سکته مغزی ایسکیمیک
شایعترین نوع سکته، ایسکیمیک است. به طور معمول، از هر 10 سکته مغزی 9 تای آن از این نوع است. در واقع عامل بروز این نوع بیماری لخته شدن خونی است که درون رگهای مغزی وجود دارد.
سکته مغزی هموارژیک
این نوع سکته زمانی رخ میدهد که یک رگ خونی در مغز پاره شود و باعث خون ریزی در مغز گردد. این نوع سکته دلایل متعددی دارد و بسیار نادر و مرگ آور است. هنگام انفجار یک رگ خونی ضعیف در مغز، این نوع سکته بروز پیدا میکند. سکته مغزی هموارژیک، خونریزی شدید مغزی را به دنبال دارد که توقف آن کار سخت و دشواری است.
حمله ایسکمیک گذرا
حمله ایسکمیک گذرا نوعی از انواع سکته مغزی است که ناقص و در اثر گرفتگی رگهای خونی رخ میدهد. این نوع سکته به مغز آسیبی نمیرساند و حالت گذرا دارد اما این موضوع دلیل نمیشود تا بدون پیگیری برای درمان، رها شود.
علائم و نشانه های سکته مغزی
هنگامی که علائم زیر سراغ شما آمدند، مراقب خود باشید و یکی از اطرافیانتان را در جریان بگذارید.
مشکل در راه رفتن
تلو تلو خوردن، سرگیجههای ناگهانی، از دست دادن تعادل و از دست دادن هماهنگی، از نشانههای سکته مغزی هستند که ممکن است تجربه کنید.
اختلال در تکلم و فهمیدن
امکان دارد احساس گیجی و اغتشاش کنید. همچنین ممکن است در حین صحبت کردن، کلمه ای را از قلم بیندازید و یا نتوانید آن را خوب ادا کنید. حتی احتمال اینکه نتوانید سخنان دیگران را به خوبی درک کنید هم وجود دارد.
فلج، رعشه، کرختی و بی حسی
ممکن است کرختی و بی حسی ناگهانی، ضعف یا فلج صورت، بازو و یا پا را در بدن خود، مخصوصا یک طرف بدنتان احساس کنید. در این زمانها سعی کنید هر دو بازوی خود را همزمان بالای سرتان ببرید. اگر یک بازو شروع به افتادن کند، این احتمال وجود دارد که دچار حمله یا سکته شده باشید. همچنین زمانیکه سعی دارید لبخند بزنید، ممکن است یک طرف از دهان شما به پایین بیافتد.
اختلال در بینایی
ممکن است به صورت ناگهانی دید لکه دار، تیره، مه آلود و یا سیاهی در یک یا دو چشم خود داشته باشید. احتمال اینکه دید دو تایی داشته باشید هم هست.
سردرد
سردرد ناگهانی، تهوع و یا سرگیجه زیاد که با تغییر در وضعیت هوشیاری همراه باشد ممکن است از نشانه های بروز سکته باشد. در این صورت بهتر است سریعا خودتان را به یک کلینیک درمانی برسانید.
درمان سکته مغزی
درمان دارویی
درمان با داروهای منهدم کننده لخته خون معمولا از 4 الی 5 ساعت بعد از بروز سکته باید شروع شوند تا به صورت موثر در درمان، عمل کنند. داروهایی که معمولا برای درمان سکته مغزی تجویز میشوند موارد زیر را در برمیگیرند.
- آسپرین
- استفاده از روش rtPA
- استفاده از داروهایی که مستقیما به مغز ارسال میشوند
- انتقال و تغیر محل لخته شدن خون به صورت مکانیکی
- درمان داخل رگی
درمان گیاهی و خانگی با طب سنتی
طب سنتی روشهای گوناگونی برای درمان سکتههای مغزی دارد که یکی از آنها زالو درمانی است. در این روش، در همان روزهای اول که بیمار سکته کرده بلافاصله پشت هر گوش 10 عدد زالو میاندازند. ریزی و درشتی زالوها بستگی به نظر متخصص طب سنتی دارد.
نکات مهم برای پیشگیری از سکته مغزی
برای پیشگیری از ابتلا به سکته مغزی رعایت نکات مربوط به سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب، میتواند موثر باشد. رعایت نکات زیر در پیشگیری از ابتلا به این عارضه مؤثرند.
_ کاهش فشار خون
_ فعالیت فیزیکی
_ تعادل در رژیم غذایی
_ کاهش وزن و پیشگیری از چاقی
_ ترک سیگار
_ پیشگیری از بیماری های قلبی
_ مدیریت دیابت
_ حذف الکل
_ دوری از استرس
_ کاهش سطح کلسترول
برای شناخت بیشتر درباره سکته قلبی و روش های کاهش استرس کلیک کنید.
مراقبت های بعد از سکته مغزی
_ جابه جا کردن مرتب بیمار و استفاده از تشک مواج برای جلوگیری از زخم بستر
_ مراقبت تنفسی برای تخلیه بهتر خلط و تنفس موثرتر بیمار
_ اقدامات توانبخشی برای بهبود حرکتی
_ مراقبت دستگاه ادراری و خروج هر چه سریعتر سوند
_ استفاده از ملین و شیاف در صورت تجمع مدفوع
_ رساندن غذا، آب و داروها به بیمار از طریق لوله بینی معده ای یا دهان (در موارد لازم)
_ مراجه مرتب به پزشک معالج جهت تنظیم دارو
سخن آخر
اگر متوجه هرگونه علامت و یا نشانهای از سکته مغزی در خود شدید، حتی اگر این علامتها بیثبات، زودگذر و یا دارای نوسان بهنظر رسند و یا ناپدید گشته و از بین روند، بهدنبال رسیدگی و مراقبت فوری پزشکی باشید. فوراً با شماره اورژانس تماس گرفته و بدانید که هر دقیقه برای شما باارزش و بااهمیت است. همچنین شما میتوانید با بهره بردن از مشاوره روانشناسی با روشهای پیشگیری از سکته مغزی آشنا شده و بتوانید با ایجاد یک سبک زندگی سالم زندگی موفقی را در پیش بگیرید. در همین راستا مرکز مشاوره حامی هنر زندگی با داشتن مشاورانی برجسته آماده ارائه هرگونه خدمات به شما عزیزان به صورت تلفنی و حضوری میباشد.
برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی کلیک کنید.
سوالات متداول
برای پیشگیری از سکته مغزی چه کارهایی باید انجام داد؟
برای پیشگیری از ابتلا به سکته مغزی رعایت نکات مربوط به سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب، میتواند موثر باشد. به طور مثال لازم است که سیگار و الکل را در صورت مصرف کنار بگذارید و استرس و اضطراب را نیز از خود دور نگه دارید.
برای شناخت بیشتر درباره ترک سیگار کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه بیماری های جسمی و روانی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.