درمان میگرن | به همراه شناخت انواع، علل و نشانه های میگرن

افراد مبتلا به میگرن سردردهایی فراتر از حد تحمل شان را تجربه می‌کنند. خیلی اوقات سردرد برای افراد به طور گذرا رخ می‌دهد و ارتباطی با میگرن ندارد. بین سردرد و میگرن تفاوت‌های اساسی وجود دارد. آگاهی از نشانه‌های میگرن به شما کمک می‌کند تا این تفاوت‌ها را بشناسید و با اقدام به موقع مناسب‌ترین درمان‌ها را دریافت کنید. میگرن به سردردهای شدید که اغلب در یک طرف سر هستند و با علائم دیگری چون تهوع و ضعف، مشخص می‌شوند. این بیماری تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در بسیاری موارد عملکرد او را مختل می‌کند؛ بنابراین شناخت راه‌های پیشگیری و درمان میگرن اهمیت زیادی دارد.

میگرن چیست؟ 

میگرن یک اختلال عصبی شناختی شایع است که با حملات شدید سردرد و علائم خودکار عصبی مشخص می‌شود. سردردهای میگرنی عموما یک طرف سر را درگیر می‌کند و ماهیتا مثل ضربه‌ای به سر می‌مانند. این سردردها معمولا از 2 تا 72 ساعت ادامه می‌یابد. شیوع این اختلال 12 تا 15 درصد در تمامی جوامع است. برای کسب اطلاعات از دیگر اختلالات عصبی شناختی کلیک کنید.

 

اینفوگرافیک درمان میگرن

میزان شیوع میگرن در افراد مختلف

میگرن پدیده‌ای شایع در میان مردان و زنان است. میزان ابتلا به میگرن تا قبل از سن بلوغ و بعد از یائسگی، در مردان و زنان یکسان است. اما این بیماری به میزان زیادی بر هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد به هین دلیل در زنان حدود 4 برابر بیشتر از مردان بروز پیدا می‌کند. عمدتا زنان جوان بیشتر درگیر میگرن و پیامدهای آن می‌شوند. دردهای میگرنی بعد از یائسگی به میزان 70 درصد کاهش می‌یابند. در 20 درصد موارد ممکن است به همان میزان باقی بمانند و در 10 درصد موارد بیماری پیشروی می‌کند و شدت می‌گیرد.

 

درمان میگرن با شناخت انواع آن

1. میگرن کلاسیک

حدود 20 درصد افرادی که دچار میگرن هستند، علائم میگرن کلاسیک را نشان می‌دهند. در این نوع مدتی پیش از شروع سردرد شدید، تشعشع نور مشاهده می‌شود. در این نوع نوری شبیه فلاش، تشعشعات نقطه‌ای یا راه‌های نوری تونل مانند ادراک می‌شود.

2. میگرن عادی

 

 

 

این نوع میگرن شایع‌ترین نوع میگرن است که معمولا با علایم دیداری همراه نیست. در این نوع میگرن سردرد لزوما یکطرفه نیست و ممکن است در در تمامی مناطق سر احساس شود. همچنین با درد در اطراف و دورچشم‌ها همراه است. این حمله میگرنی معمولا طی چند ساعت تا چند روز بهبود می‌یابد.

3. میگرن چشمی

این نوع میگرن عموما در افراد سالمند رخ می‌دهد. دراین نوع علائم بصری وجود دارد اما فرد دچار سردردهای شدید میگرنی نمی‌شود. علائم بصری عبارتند از:

• لکه سیاهرنگ احاطه شده به صورت براق و لرزان
• باریک شدن تدریجی مسیر بینایی و پیدا کردن دید تونلی
• دوبینی که به صورت گذرا رخ می‌دهد
• تاریک شدن یک سمت بینایی
  
  

نشانه‌های میگرن

نشانه‌های عمده در اغلب افراد شامل موارد زیر است:

1. خمیازه کشیدن

شروع میگرن با خمیازه‌های بیش از حد همراه است. یک یا دو روز قبل از شروع سر درد ممکن است احساس کنید بسیار خمیازه می‌کشید. خمیازه کشیدن نوعی علامت هشدار محسوب می‌شود و برای افراد آزار دهنده است. اما همین علامت هشدار به شما کمک می‌کند تا از وقوع میگرن در روزهای بعدی جلوگیری کنید. خستگی و تشنگی اغلب همراه با خمیازه بروز پیدا می‌کند.

2. حالت تهوع و استفراغ

داشتن حالت تهوع و استفراغ در کنار سر درد نشانه‌ی شایع  و گسترده‌ای در بین افراد مبتلا است. حالت تهوع باعث می‌شود افراد نتوانند غذا بخورند. در صورتی که سر درد شدیدی را تجربه می‌کنید ولی حالت تهوع ندارید، ممکن است به میگرن دچار نباشید. گاه حالت تهوع با اسهال نیز همراه است.

3. دیدن هاله‌هایی از نور

برخی از افراد مبتلا به میگرن حدود 30 دقیقه الی 1 ساعت قبل از شروع درد، هاله‌هایی از نور را مشاهده می‌کنند. در این شرایط ممکن است خطوط مواج، فلش‌های نورانی و یا نقطه‌های نوری ببینند یا دیدشان تار شود. جالب اینجاست زمانی که سر درد شروع می‌شود این هاله‌های نوری از بین می‌روند. خانم‌هایی که این علائم را تجربه می‌کنند بیشتر از سایرین در معرض سکته قلبی قرار دارند.

4. حساس شدن به صدا و نور

افرادی که به میگرن مبتلا هستند هنگام شروع درد، از وجود کمترین نور و صدا شکایت می‌کنند و بسیار حساس می‌شوند. تعداد کمی از مبتلایان نیز احساس می‌کنند پوست دستشان حساس می‌شود. صدا و نور زیاد و همچنین برخی از رایحه‌ها منجر به بروز سر درد و بدتر شدن آن در افراد مبتلا می‌شود.

5. بروز درد در یک طرف سر

افرادی که سر دردهای عصبی دارند اغلب درد را در تمامی نواحی سر خود احساس می‌کنند در صورتی که در میگرن تنها یک قسمت از سر درگیر می‌شود و حالت تهوع نیز بروز پیدا می‌کند. در واقع عدم توازن درد در دو طرف سر می‌تواند نشانه‌ای از میگرن باشد. انجام فعالیت درد را تشدید می‌کند.

6. تار بینی

زمانی که هاله‌های نوری بروز پیدا می‌کنند، درست قبل از شروع میگرن احساس می‌کنید دیدتان کم شده و یا تار می‌بینید. این علائم به دلیل تغییر جریان خون در مغز اتفاق می‌افتد. در صورتی که چند مورد از علائم را با هم تجربه می‌کنید لازم است برای تشخیص قطعی و دریافت درمان‌های مناسب به پزشک مراجعه کنید.

7. احساس سوزن‌ سوزن شدن در بدن

یکی دیگر از نشانه‌های میگرن تغییر در حواس است. هنگام سر درد احساس می‌کنید سر انگشتانتان گز گز می‌کند و یا صورت، بازوها و یا پاهایتان بی‌حس شده‌اند. همچنین این علائم ممکن است همزمان با دیدن هاله‌های نورانی باشند. بی‌حسی و سوزن سوزن شدن استرس و اضطراب ناشی از میگرن را در افراد افزایش می‌دهد. اضطراب و استرس میگرن را تشدید می‌کند بنابراین لازم است برای درمان آن از هر گونه استرس و اضطراب دور بمانید و راه‌‌های کنترل استرس را بیاموزید. در این زمینه مشاوره تلفنی فردی می‌تواند راهگشا باشد.

 

مراحل بروز میگرن

نشانه‌های میگرن طی مراحلی رخ می‌دهد که شامل موارد زیر است:

1. فاز مقدماتی

خیلی از افراد ساعت‌ها پیش از شروع میگرن ممکن است نشانه‌های مقدماتی را تجربه کنند. این نشانه‌ها شامل:

_ علائم افسردگی یا برعکس پرانرژی و هیجان زده (برای کسب اطلاعات در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.)

بی قراری

تشنگی

خواب آلودگی زیاد

2. فاز اورا در میگرن

این مرحله پیش از سردرد یا همزمان با آن شروع می‌شود. در حدود 1 در 5 مورد آن را تجربه می‌کنند. این مرحله شامل تغییرات بینایی، احساس پوستی و مشکلات گفتاری است:

تغییرات بینایی

حساسیت شدید به نور در چشم راست یا چپ

وجود لکه کور در میدان دیداری، همراه پرش نور

دید تصاویر از قدیم یا توهم دیداری

احساس پوستی

احساس سوزن سوزن شدن در بدن

امکان دارد بی حسی ایجاد شود

احساس پوستی روی صورت، دست‌ها یا حتی کل بدن

مشکلات گفتاری

مشکل در سازماندهی افکار در صحبت کردن یا نوشتن

مشکل در فهم کلام یا نوشته

گیجی

عدم تمرکز (پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه مقاله پرش فکر را مطالعه کنید.)

3. فاز حمله

در این مرحله سردردهای شدید میگرنی بروز می‌کند. این مرحله از چند ساعت تا چند روز ممکن است ادامه داشته باشد. در این مدت فرد معمولا نمی‌تواند فعالیت‌های معمول خود را داشته باشد. علائم شامل موارد زیر است:

درد میگرنی که معمولا از بالای چشم شروع می‌شود و می‌تواند به قسمت‌های دیگر گسترش یابد.

این درد معمولا بر یک نیمه سر اثر می‌کند اما ممکن است در هر دو نیمه باشد، یا از یک نیمه به نیمه دیگر انتقال یابد.

سردرد ممکن است با فعالیت بدنی تشدید شود. همچنین ممکن است با حرکت سرو گردن تشدید شود.

حساسیت شدید به نور، صدا یا بوها

سبک شدن سر یا غش کردن ممکن است رخ دهد

حالت تهوع و استفراغ

4. فاز پست درمال

این مرحله پس از سردردهای میگرنی بروز می‌کند. نشانه‌های این فاز شامل این موارد است:

خستگی شدید

داشتن حس بد

گیجی

با این وجود سردردهای میگرنی ممکن است همیشه همه این مراحل را شامل نشود. گاهی فقط یک یا دو تا از مراحل ممکن است بروز کند.

عوامل ایجاد میگرن

 

دلیل اصلی به وجود آمدن این سردردها هنوز مشخص نیست. با این حال عوامل عصب شناختی و تغییرات شیمیایی مغز در ایجاد آن دخیل دانسته شده‌اند. بر اساس پژوش‌ها عوامل وراثتی می‌تواند تا حدی در ایجاد آن نقش داشته باشند. عوامل محرک و تشدید کننده میگرن شامل موارد زیر است:

• نورهای شدید، مثل نور چشمک زن، پرده فلورسانت، نورهای مربوط به رقص نور، نور شدید پرده سینما یا تلویزیون
• اضطراب و استرس شدید
• کمبود خواب یا غذا
• کمبود آب بدن
• قند پایین خون یا قند بیش از حد ناگهانی
• تغییرات شدید هورمونی؛ در مواردی مانند دوره‌های قاعدگی (برای کسب اطلاعات در زمینه قاعدگی کلیک کنید.)
• مواد غذایی محرک مثل پنیر، شکلات، سس سویا، گوشت‌های فرآوری شده
• غذاهای تخمیر شده و بیات (به دلیل داشتن ماده ای به نام تیرامین، موجب انقباض رگ‌های خونی شده در نتیجه میگرن بروز می‌کند)
• مصرف بیش از حد کافئین. با این حال کافئین ملایم مشکلی ایجاد نمی‌کند. مصرف کافئین در ترکیب با داروهای مسکن گاهی در درمان میگرن هم مفید است.

محرک میگرن برای هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین لازم است عوامل آغاز کننده را در خود شناسایی و ثبت کنید.

عواملی که میگرن را تشدید می‌کنند

عوامل محیطی همچون بی‌خوابی، گرسنگی، خستگی، استرس و هیجان زیاد، پرخوابی، مصرف برخی از غذاها مانند انواع پنیر، غذاهای کنسرو شده، ادویه‌جات، ترشیجات، آلودگی هوا، سر و صدای زیاد، ضربه به سر، تغییرات هورمونی در زمان قاعدگی و... از جمله عواملی هستند که میگرن را تشدید می‌کنند. قرص‌های ضد بارداری و هورمونی در زنان در بروز میگرن تأثیرگذار است. نکته دیگر این که افراد به غذاهای مختلف واکنش متفاوتی نشان می‌دهند و ممکن است یک ماده خوراکی باعث تشدید سر درد شود و در دیگری تأثیری نداشته‌باشد.

 

میگرن در کودکان

تقریبا 5 درصد از کودکانی که دچرا سر درد می‌شوند، میگرن دارند. دختران و پسران در دوران کودکی به یک میزان دچار میگرن می‌شوند اما احتمال ابتلا بعد از بلوغ در دختران بیشتر است. میگرن در کودکان با نشانه‌های دیگری بروز پیدا می‌کند. معده درد، استفراغ شدید، گام‌های لرزان، رنگ پریده و حرکات غیر ارادی چشم می‌تواند نشانه‌هایی از وجود میگرن در کودک باشند.

 

درمان میگرن

برای درمان میگرن عموما روش‌های آرام سازی و دوری از محرک‌هایی مثل نور و صدای شدید توصیه می‌شود. همچنین داروهایی برای کاهش علائم مؤثر است. برخی از این داروها بدون نیاز به تجویز پزشک است. در ادامه انواع روش‌های درمان را بررسی کرده‌ایم.

1. داروهای بدون نسخه در درمان میگرن

مسکن‌های رایج برای کاهش سردرد مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل آسپرین، ایبوپروفن، استامینوفن، ناپروکسن سدیم و... است. باید توجه داشت مصرف بیش از حد می‌تواند مشکل را بیشتر کند.

2. داروهای تجویز شده برای درمان میگرن

داروهایی که برای میگرن تجویز می‌شود عموما شامل ناراتریپتان، الموتریپتان، تروواتریپتان، سوماتریپتان، ریزاتریپات، واله تریپتان و زولمی تریپتان می‌باشد. همچنین در صورت مؤثر نبودن تریپتان‌ها پزشک می‌تواند دی هیدروآرگوتامین یا آرگوتامین را به صورت قرص، اسپری یا تزریق تجویز کند.

3. داروهای پیشگیرانه برای درمان میگرن

در مواردی که درد به صورت مداوم تکرار شود، داروهایی مانند تیمولول، دیوالپراکس سدیم، پروپرانولول و یا توپیرامات برای پیشگیری از علائم تجویز می‌شود. در این مواقع داروها به طور منظم مصرف می‌شود.

4. بیوفیدبک روشی مؤثر در درمان میگرن

تمرینات بیوفیدبک و آرام سازی گاهی به عنوان جایگزین دارو استفاده می‌شود. در این تمرینات به فرد کمک می‌شود شروع تنش عضلانی و تغییرات بدنی را شناسایی کند. در کنار این روش استفاده از روان درمانی نیز می‌تواند مؤثر باشد. برای کسب اطلاعات در زمینه روان درمانی کلیک کنید.

5. درمان میگرن با طب سوزنی

در این روش سوزن‌های ریزی به نقاط مشخصی وارد می‌شود. به این ترتیب انرژی بدن متعادل می‌شود. بر اساس باور برخی محققان طب سوزنی با تغییر در مواد شیمیایی باعث کاهش تنش و درد در بدن می‌شود. اما نتایج پژوهش‌ها در مورد اثربخشی طب سوزنی برای میگرن هنوز به طور کامل آن را تأیید نمی‌کند.

6. توصیه هایی برای درمان میگرن

به طور کلی استفاده از داروهای منظم تحت نظر پزشک، دوری از استرس‌های شدید، به همراه داشتن سبک زندگی سالم و متعادل برای برطرف شدن نشانه‌ها مفید است. با این حال بسیاری از بیماران با وجود رعایت این نکات همچنان از میگرن رنج می‌برند. ممکن است این سردردها نشانه ای از یک اختلال روانی باشد. برای کسب اطلاعات در زمینه اختلالات روانی کلیک کنید.

یکی از این اختلالات، اختلال علائم جسمانی است که در آن فرد بیش از حد در مورد بیماری خود نگران است و نتیجه آزمایشات و تشخیص پزشک او را راضی نمی‌کند. فرد در این بیماری مدام به درد و بیماری فکر می‌کند و اضطراب زیادی را در مورد آن تجربه می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال علائم جسمانی کلیک کنید.

 

روش خانگی درمان میگرن

روشی طبیعی برای کاهش درد میگرن وجود دارد و در دراز مدت همراه با روش‌های ذکر شده به درمان هر چه سریعتر کمک می‌کند. ترکیب آب، آب لیمو و نمک از جمله روش‌های خانگی در کاهش سر درد است و تأثیر شگفت‌انگیزی دارد. اما توجه داشته‌باشید نمکی که انتخاب می‌کنید کیفیت خوبی داشته‌باشد. نمک دریایی می‌تواند بهترین گزینه باشد؛ چرا که میزان زیادی از مواد معدنی را شامل می‌شود و سروتونین را افزایش می‌دهد. زمانی که اولین نشانه سر درد را مشاهده کردید این ترکیب را میل کنید. لیمو به همراه نمک سر درد را متوقف می‌کند و جهت کاهش التهاب نیز مؤثر است.

برای دریافت مشاوره در زمینه دردهای جسمانی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.