کنترل خشم در کودکان | نحوه مدیریت و کنترل عصبانیت در کودک

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با کنترل خشم در کودکان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

کودکان احساسات مختلفی از جمله خشم را تجربه می‌کنند و وظیفه والدین این است که بتوانند شیوه‎‌های کنترل خشم به کودک را آموزش دهند. در واقع خشم در ابتدا احساسی است که کودک نمی‌داند چگونه باید با آن برخورد کند و در صورتی که مورد غفلت قرار گیرد، می‌تواند سبب طرد شدن کودک از جانب هم‌سن و سالان، افت تحصیلی و اشکال در سلامت روانی در بزرگسالی شود. شیوه‌هایی مانند بازی درمانی، داشتن قوانین و آموزش مهارت‌های مقابله‌ای سالم می‌تواند به کاهش خشم در کودکان کمک کند. با این حال در صورتی که شما روش‌های مختلفی را امتحان کردید و تغییری در رفتار کودک حاصل نشد مشاوره کودک و کمک گرفتن از متخصصان می‌تواند بسیار موثر باشد. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.

خشم در کودکان

خشم، برانگیختگی و هیجان شدید است که به هنگام بروز ناکامی و محرک‌های نامناسب محیطی در کودک ایجاد می‌شود. خشم و پــرخاشگری کودکان به شکل‌هایی مانند دعوا و آزار دیگران در کودکان نمایان می‌شود. در صورتی که خشم کودکان مورد غفلت قرار گیرد، می‌تواند سبب طرد شدن فرد از جانب هم‌سن و سالان، افت تحصیلی و اشکال در ســلامت روان در بزرگسالی شود. والدین در صورت اطلاع از راهکارهای کنترل خشم در کودکان می‌توانند نحوه کنترل و مدیریت خشم و مهــارت کنترل احساسات را به فرزندانشان بیاموزند.

 

اینفوگرافیک کنترل خشم در کودکان

کنترل خشم در کودکان

والدین می‌توانند با استفاده از راهکارها و تکنیک‌هایی، خشم در کودکان را کنترل و مدیریت کنند. با استفاده از تکنیک‌هایی که در ادامه بیان شده است می‌توانید به کودک در مدیریت خشم خود کمک کنید.

1- آموزش تمایز میان احساس و رفتار برای کنترل خشم کودک

خشم در انسان یک احساس طبیعی و سالم است. اما درک تفاوت موجود میان احساس و رفتار پرخاشگرایانه برای کودکان به خصوص در سنین پایین‌تر دشوار است. به کودکان باید آموزش دهید تا بتوانند بر روی احــساسات خود نامی بگذارند. به عنوان مثال هنگامی که خشمگین می‌شوند به آنان بیاموزید که به احساسی که تجربه می‌کنند خشم می‌گویند.

همچنین باید به کودک خود آموزش دهید که عصبانی شدن ایرادی ندارد ولی کتک زدن دوستان ممنوع است. به کودکان کمک کنید تا به این درک برسند که زمان احساس خشم، کنترل رفتار خود را داشته باشند. رفتارهای پرخاشگرایانه می‌تواند از چند حس متنوع نشات بگیرد. به عنوان مثال در زمانی که کودک احساس غم، خجالت زدگی، احــساس گناه و ترس را داشته باشد ممکن است رفتارهای پرخاشگراینه از او سر بزند.

بهترین راه برای آموزش تفاوت میان احساس و رفتار این است که در طی زمان و به دفعات با کودک در مورد احساساتی که با خود دارد صحبت کنید. کودک شما در طی این فرایند به درک بهتر و دقیق تری از احــساس خشم می‌رسد و می‌تواند تا حد زیادی از بروز رفتارهای پرخاشگرایانه‌اش جلوگیری نماید.

2- الگوی خوبی برای مدیریت و کنترل خشم باشید

از آنجایی که کودکان همواره به دنبال تقلید رفتار والدینشان در زمینه‌های متفاوت هستند؛ بهترین روشی که می‌توان مدیریت و کنترل خشم را به کودک آموخت این است که به او نشان دهید که در مواقع خشم چگونه برخوردی دارید. اگر کودک شاهد ناتــوانی در کنترل هیجانات و عصبانیت شما باشد، همین کار را تکرار خواهد کرد. اما اگر او ببیند که شما با احساسات خود به شیوه‌ای مهربانانه برخورد می‌کنید و کنترل آن را در اختیارتان دارید، او نیز به این روش احساسات خود را کنترل خواهد کرد.

لازم به ذکر است که نباید کودک را در معرض بسیاری از مشکلات دوران بزرگسالی خود قرار دهید. تنها همین که او شاهد باشد که خشم خود را مدیریت می‌کنید کافی است. به مواقعی که دچار احساس ناکامی شدید اشاره کنید تا کودک متوجه شود که بزرگسالان هم دچار خشم می‌شوند. همچنین می‌توانید با صحبت کردن در مورد احساسات خود با کودک، به او بیاموزید که او نیز در مورد احساساتش با شما صحبت کند. همچنین زمانی که در حضور کودک عصبانی شدید و کنترل رفتار خود را از دست دادید، مسئولیت رفتار خود را بپذیرید و معذرت خواهی کنید و بگویید که به جای پرخاشگری باید چه کاری را انجام می‌دادید. به این ترتیب حس مســئولیت پذیری کودکان را نیز تقویت خواهید کرد.

3- داشتن قانون برای عصبانیت

همه خانواده‌ها قوانین نانوشته‌ای دارند که می‌گوید کدام رفتارها شایسته و پسندیده است و کدام رفتارها غیر قابل قبول می‌باشد. در برخی خانواده‌ها داد و بی داد کردن، بالا رفتن صدا و کوبیده شدن در اهمیتی ندارد و در برخی دیگر نیز این رفتارها قابل قبول نیست.

قــوانین در خانه خود را بنویسید و انتظارتان را در آن به طور کامل مشخص کنید. قابل ذکر است که داشتن رفتاری محترمانه در زمان بروز خشم باید محور اصلی این قوانین باشد. مواردی مانند پرخاشگری، فحش، شکستن وسایل خانه و توهین را در قوانین خود لحاظ کنید. هیچ کس در خانه حق ندارد در زمان عصبانیت وسایل خانه را پرتاب کند یا بشکند و یا با حرفایی که می‌زند سایر اعضای خانواده را اذیت کند. پیشنهاد می کنیم در این رابطه مقاله آمــوزش اخلاق به کودکان را نیز مطالعه فرمایید.

4- آموزش مهارت‌های مقابله‌ای سالم برای کنترل خشم کودک

کودکان نیاز دارند تا نحوه برخورد صحیح با خشم را بیاموزند. به جای این که او را منع و یا تنبیه کنید، به او بیاموزید که در این شرایط چه رفتارهایی را باید انجام دهد. به عنوان مثال در زمان عــصبانیت کودکان به جای اینکه به او بگویید که برادرت را کتک نزن به او آموزش دهید که در زمان عصبانیت باید چه رفتاری داشته باشد. به او بگویید که دفعه بعدی که عصبانی شدی حرف بزن یا به جای کتک زدن برادرت چه کارهای دیگه‌ای می‌توانستی انجام بدی؟ با انجام این کار به کودک خود نحوه مدیریت و استراتژی کنترل خشم خود را می‌آموزید.

همچنین می‌توانید برای کودک خود یک جعبه کنترل خشم کودک بسازید. در این جعبه اشیایی که به کودکتان کمک می‌کند تا آرام شود را قرار دهید. این اشیا می‌توانند عکس، لوسیون‌هایی با بوی خوشایند، آهنگ‌های آرام بخش و... باشد که در زمان نیاز به آرامــش ذهن و بدن کودکان کمک کنند.

5- کودک را با عواقب رفتارش روبه‌رو کنید

زمانی که کودک از قوانین خانه در مورد رفتارهای پرخاشگرایانه تبعیت می‌کند او را با نتایج رفتار خوبش روبه‌رو کنید. به عنوان مثال سیستم پاداش دهی می‌تواند انگیزه کودک را در استفاده از مهارت‌های مدیریت و کنترل خشم کودکان تقویت کند. همچنین زمانی که کودکی قوانین را زیر پا بگذارد، او را با عواقب رفتاری که داشته است مواجه کنید. این عمل می‌تواند به صورت خارج کردن او از موقعیت، محروم کردن از مزایا و جبران با انجام کارهای خانه صورت گیرد. حتی الامکان سعی کنید از تنیبه کردن اجتناب کنید. پیشنهاد می کنیم در این رابطه مقاله تــربیت کردن کودکان بدون تنبیه را مطالعه فرمایید.

6. بازی درمانی 

در واقع بازی درمانی کودکان روش موثری برای کنترل خشم در کودکان است که والدین و معلمان می‌توانند در مدرسه و خانه از آن استفاده کنند. به طور مثال در بازی بادکنک‌های خشم که کودک با ترکاندن بادکنک‌ها این فرصت را به خود می‌دهد تا خشم خود را تخلیه کند. همچنین کودک در این بازی خشم خود را می‌بیند، می‌شنود و حتی لمس می‌کند. همچنین می‌توانیم از او درباره احساسش بپرسیم.
با این شیوه بازی، کودک یاد می‌گیرد که خشم چگونه ممکن است در فردی جمع شود سپس منفجر گردد و به دیگران آسیب برساند. روش انجام این بازی به اینگونه است که بادکنکی را به کودک بدهید تا باد کند و سپس با وسیله‌ای آن را بترکاند. توجه داشته باشید وسیله‌ای که با آن کودک بادکنک را منفجر می‌کند آسیب‌زا نباشد. برای کسب آگاهی بیشتر در خصوص بــازی برای کنترل خشم کودکان کلیک کنید.

 

مشاوره تربیت کودک برای مدیریت و کنترل خشم در کودکان

اگر کنترل عصبانیت و خشم در کودکان خارج از کنترل شده باشد باید از کمک‌های حرفه‌ای و مشاوره کودک استفاده نمایید. متخصص کودک می‌تواند احتمال به وجود آمدن هر مشکل در سلامت روان کودک را از بین ببرد و در برنامه ریزی درباره نحوه مدیریت و کنترل خشم در کودک به شما کمک کند. مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی آماده است تا با استفاده از خدمات مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی کودک خود پاسخگویی سوالات شما باشد. 

برای آشنایی بیشتر در زمینه مشاوره روانشناسی کلیک کنید.