انواع مواد توهم زا | عوارض، علائم و نحوه درمان اعتیاد به مواد توهم زا

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با مواد توهم زا پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

مواد توهم زا دسته‌ای از مواد اعتیاد آور هستند که منجر به تحریف عمیق در ادراک واقعیت شده و با نام روان گردان نیز شناخته می‌شوند. از دیرباز این مواد به دلیل حالات عجیب و فضایی که ایجاد می‌کنند، مورد توجه قرار گرفته‌اند. تا به حال وابستگی جسمی و علائم ترک فیزیکی در این مواد گزارش نشده است اما از لحاظ روانی تاثیرات زیادی بر فرد می‌گذارند که در دراز مدت این اثرات بر خود فرد و زندگی‌اش مشهود خواهد بود. بسیاری از افرادی که درگیر اعتیاد به توهم زاها می‌شوند در ابتدا نسبت به آثار ناشی از مصرف آن‌ها کنجکاو هستند و می‌خواهند حالات روانی خاص آن‌ها را تجربه نمایند اما متاسفانه همین مسئله آنان را درگیر اعتیاد می‌کند. در ادامه به معرفی مواد توهم زا عوارض و درمان اعتیاد به آن‌ها خواهیم پرداخت. توصیه می‌کنیم مقالات مواد محرک را مطالعه نمایید.

مواد توهم زا چیست؟

مواد توهم زا دسته ای از مواد اعتیاد آور هستند که به عنوان هالوسینیشن ها نیز شناخته می شوند. این مواد اختلالات حسی، بصری و ادراکی ایجاد می کنند. فرد با مصرف این مواد ممکن است صداهایی را بشنود یا تصاویری را ببیند که وجود خارجی ندارند. همین عوامل منجر به توهم گویی و هذیان می شود. بنابراین مواد توهم زا از خطرناک ترین نوع مواد هستند. مواد توهم زا شامل مواد طبیعی مانند گل، حشیش، ماری جوانا و... و مواد شیمیایی چون شیشه، ال اس دی، ترامادول و ... می شود. برای آگاهی از ترک گل کلیک کنید.

اینفوگرافیک انواع مواد توهم زا

 

انواع و اشکال مختلف مواد توهم زا

از جمله مهمترین مواد توهم زا می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.

گل یا ماریجوانا 

ماده مخدر گل از گیاهی به نام شاهدانه به دست می‌آید. THC ماده شیمایی اصلی در ماده مخدر گل یا ماریجوانا است که باعث تحریک مغز مصرف کننده می‌شود. ماده مخدر گل در فرد احساس سرخوشی و شنگولی، افزایش میل جنسی، شهوت و آگاهی بیشتر از محرک‌های درونی و بیرونی ایجاد می‌کند. افراد آن را بیشتر به شکل سیگار در آورده و دود آن را به داخل ریه‌ها می‌کشند. لازم به ذکر است که گل در اصل در دسته کانابیس‌ها قرار دارد، ولی به دلیل مشابهت اثرات آن با مواد توهم زا در این مقاله آورده شده است.

برای شناخت بیشتر درباره کانابیس ها کلیک کنید.

مواد توهم زا: LSD

اسید لیسرجیک دی اتیلامید (ال اس دی) بیشتر به صورت قرص و کپسول و گاهی به صورت مایع می‌باشد. افراد پس از مصرف، دستخوش تغییرات شدیدی در احساسات و هیجانات خود می‌شوند و ممکن است در یک لحظه احساسات مختلفی را تجربه کنند و یا با سرعت از یک هیجان به هیجان دیگر تغییر کنند. در صورت مصرف زیاد، این ماده  می‌تواند موجب هذیان و توهمات دیداری نیز شود.

همچنین با مصرف ال اس دی درک زمان دستخوش تغییر شده و جابه جایی حسی پدیدار می‌شود. بدن افراد نسبت به مصرف ال اس دی بعد از مدتی دچار تحمل می‌شود یعنی فرد برای رسیدن به حالت نشئگی باید میزان مصرف خود را بالا ببرد. این افزایش در مصرف می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به طوری که بر عملکرد بدن تاثیر گذاشته و باعث افزایش دمای بدن، فشار خون و ضربان قلب، عرق کردن، از دست دادن اشتها، خشکی دهان، بی خوابی و رعشه می‌شود. با مصرف هرچه بیشتر احتمال اوردوز نیز بالا می‌رود. برای اطلاع بیشتر درباره ال اس دی کلیک کنید.

مواد توهم زا: قارچ (ماشروم) 

سیلوسین ماده‌ای است که در برخی قارچ‌ها یافت می‌شود. جهت مصرف، قارچ را دم می‌کنند یا با غذایی دیگر ترکیب می‌نمایند. مصرف قارچ مانند LSD باعث می‌شود عملکرد سیستم خودمختار بدن، بازتاب حرکتی، رفتار و ادراک در شخص تغییر کند. همچنین ممکن است توهمات و تغییر درک زمان و ناتوانی در تشخیص دادن خیال از واقعیت نیز رخ دهد.

مواد توهم زا: PCP

فن سایکلیدین یا پی سی پی به عنوان داروی بی حسی تولید شد و به صورت وریدی مورد استفاده قرار می‌گرفت اما امروزه مصرف پزشکی ندارد چرا که این دارو عوارض بسیاری دارد و بیماران را دچار بی قراری، هذیان، و تحریک پذیری می‌کند. فن سایکلیدین در بازار به صورت قرص، کپسول یا گرد سفید رنگ وجود دارد. پی سی پی به صورت دود کردن یا استنشاقی مصرف می‌شود و یکی از مواد اعتیاد آوری است که وابستگی زیادی ایجاد می‌کند. با مصرف پی سی پی فرد احساس جدایی از محیط و جدا شدن از خویشتن را تجربه می‌کند. برای اطلاع بیشتر درباره مواد اعتیاد آور کلیک کنید.

مواد توهم زا: قرص X

ماده شیمیایی موجود در اکستازی یا همان قرص X شبیه به مسکالین و متامفتامین است. در اثر مصرف، فرد احساس زیاد از انرژی، سرخوشی، صمیمیت هیجانی، تحریف در درک زمان و تجربیات لامسه‌ای غیر عادی را تجربه می‌کند. انتقال دهنده عصبی اصلی در این ماده سروتونین می‌باشد که با تاثیر بر سیستم پاداش مغز اثر می‌گذارد. بیشتر این ماده به صورت قرص و کپسول در اختیار جوانان قرار می‌گیرد. مصرف اکس با ایجاد بی آبی شدید در بدن می‌تواند حتی با یک بار مصرف منجر به مرگ فرد شود. برای آگاهی بیشتر درباره قرص اکس کلیک کنید.

مسکالین 

مسکالین نوعی ماده روانگردان و توهم زاست که از نوعی کاکتوس به نام پیوت به دست می‌آید. این ماده علاوه بر ایجاد توهم منجر به تجربه سایر علائم روان پریشی نظیر هذیان، گسست از واقعیت و گیجی می‌شود. افراد معمولا پس از مصرف مسکالین گزارش می‌کنند که در حالتی رویاگونه قرار می‌گیرند و احساس سرخوشی و لذت مفرطی را تجربه می‌نمایند. همین مسئله آن‌ها را نسبت به تجربه مجدد این مواد ترغیب می‌کند که در نهایت به شکل گیری اعتیاد می‌انجامد. مسکالین همانند سایر مواد توهم زا باعث بروز مشکلات جسمانی خاصی در افراد مصرف کننده آن می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش ضربان قلب، گشادی مردمک چشم‌ها، ناهماهنگی حرکتی، پوست سرد و خیس، سردرد، حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد.

کتامین 

کتامین نوعی ماده هوشبر استنشاقی است که اثرات ضد افسردگی بسیار قوی دارد. در واقع این دارو می‌تواند باعث ایجاد سرخوشی کاذب شود و در صورتی که به صورت وریدی تزریق گردد اثرات آن تا یک هفته باقی خواهد ماند. به دلیل عوارض جانبی بسیاری که در پی مصرف کتامین ایجاد می‌شود استفاده از آن غیر قانونی است. از جمله مهم ترین عوارض کتامین می‌توان به ناتوانی در تشخیص واقعیت از خیال و تجربه توهم و فراموشی اشاره کرد. برای شناخت اسکیزوفرنی کلیک کنید.

دکسترومتورفان

دکسترومتورفان نوعی داروی ضد سرفه است که در طبقه بندی داروشناختی در دسته آگونیست‌های گیرنده اپیوئید قرار می‌گیرد. این دارو از جمله مواردی است که متاسفانه به دلیل داشتن ساختار مشابه با مواد مخدر می‌تواند از سوی افراد مورد سوءمصرف قرار بگیرد. خوردن دکسترومتورفان در مقادیر زیاد، بدون توجه به تجویز پزشک می‌تواند منجر به بروز علائم ناخوشایندی نظیر گیجی، توهم، ضعف تنفس و گشاد شدن مردمک چشم شود. همچنین در موارد حاد افرادی که دچار اوردوز با دکسترومتورفان می‌شوند در معرض خطر تشنج، کاهش هشیاری و کما نیز قرار می‌گیرند. برای آشنایی بیشتر با مواد مخدر کلیک کنید.

حشیش

حشیش به دلیل توانایی زیادی که در ایجاد توهم دارد، در دسته مواد توهم زا جای دارد. حشیش از صمغ گیاه شاهدانه به دست می‌آید و عوارض کوتاه مدت و بلند مدتی را برای فرد ایجاد می‌کند. در صورت مصرف حشیش آن هم تنها برای مدت 6 هفته، عوارض آن تا دو سال همراه شما خواهد بود. این ماده عملکرد شناختی و ادراکی را دچار اختلال می‌کند و مشکلات جسمی گوناگونی به سراغ فرد می‌آید. برای اطلاع بیشتر درباره علائم و نشانه های اعتیاد به حشیش کلیک کنید.

مواد توهم زا و روش‌های مصرف آن‌ها 

اکثر مواد توهم زا اغلب به صورت قرص یا پودر بین مصرف کنندگان عرضه می‌شوند. افراد معمولا این مواد را همانند سایر قرص‌ها به صورت خوراکی استفاده می‌کنند اما اشکال پودری آن اغلب از طریق بینی و به صورت استنشاقی مصرف می‌گردد. مصرف استنشاقی باعث می‌شود که مواد توهم زا خود را سریع تر به مغز برسانند و تاثیرات شدیدتر و مخرب تری به بار بیاورند. برای آگاهی از تاثیر مواد مخدر بر مغز کلیک کنید.
همچنین مصرف هم زمان این مواد با سایر داروهای روانگردان می‌تواند منجر به ایجاد تاثیرات مضاعفی شده و مشکلات رفتاری و جسمانی خطرناک تری را ایجاد نماید.

علل گرایش به مصرف مواد توهم زا 

یکی از سوالات اصلی در برخورد با افراد مصرف کننده مواد توهم زا این است که چرا آن‌ها به این مواد روی می‌آورند؟ در جواب به این سوال می‌توان به عوامل مختلفی اشاره کرد. برای مثال در اکثر موارد وجود ویژگی‌های شخصیتی نظیر نوجویی و هیجان طلبی می‌تواند در گرایش به این نوع مواد موثر باشد. در واقع بسیاری از افرادی که درگیر اعتیاد به توهم زاها می‌شوند در ابتدا نسبت به آثار ناشی از مصرف آن‌ها کنجکاو هستند و می‌خواهند حالات روانی خاص ناشی از آن‌ها را تجربه نمایند.

همچنین عدم آگاهی در مورد عوارض ناخوشایند مواد توهم زا و داشتن انتظارات مثبت از مصرف این مواد می‌تواند در گرایش به آن‌ها تاثیر بسزایی داشته باشد. در حقیقت عقاید غلطی وجود دارند که تاکید می‌کنند این مواد روانگردان اعتیاد آور نیستند و می‌توانند باعث بروز آثار مثبتی نظیر افزایش خلاقیت شوند. همین عقاید غلط در بسیاری از موارد مسئول اعتیاد به مواد توهم زا و گرایش نسبت به آن‌ها هستند. برای کسب اطلاعات در مورد علل گرایش به اعتیاد کلیک کنید.

مواد توهم زا | عوارض و پیامدها

افرادی که تحت تاثیر مواد توهم زا قرار دارند از نظر رفتاری دچار تغییرات گسترده‌ای می‌شوند. آن‌ها در این شرایط نمی‌توانند بین واقعیت و خیال تمایزی قائل شوند. از همین رو ممکن است با موجوداتی خیالی صحبت کنند و به گونه‌ای رفتار نمایند که انگار افرادی را در پیرامون خود می‌بینند و یا صداهایی را می‌شنوند. همچنین آن‌ها اغلب رفتارهای تکانشی یا بدون تامل زیادی از خود نشان می‌دهند و بیشتر تحت تاثیر هیجانات شدید خود عمل می‌کنند. علاوه بر تغییرات رفتاری وجود برخی علائم ظاهری نیز می‌تواند به تشخیص مصرف مواد توهم زا در افراد کمک نماید. از جمله این علائم می‌توان به گشادی بیش از حد مردمک چشم‌ها، تعریق زیاد، تنفس سریع، بالا بودن ضربان قلب، افزایش دمای بدن، تعریق زیاد و بروز علائم اضطراب و استرس شدید و بروز علائم مشابه اسکیزوفرنی، کاهش وزن و افسردگی اشاره کرد. برای شناخت بیشتر درباره افسردگی کلیک کنید.

نشانه های فردی که مواد توهم زا مصرف کرده است

فردی که مواد توهم زا استفاده می کند، تغییرات بارزی در او اتفاق می افتد. هیجانات با شدت بیش تر احساس می شود و گاها نوسانات خلق و خو هم در او دیده می شود. از رایج ترین نشانه های فردی که مواد توهم زا استفاده کرده است شامل موارد زیر می شود:

_ لرزش

_ تعریق بیش از حد

_ نوسانات خلقی ( برای آگاهی از اختلالات خلقی کلیک کنید.)

_ تحریک پذیری و عصبانیت

_ افزایش حرارت بدن

_ سستی و ضعف

_ افزایش سرعت تنفس

فلش بک

همانطور که ذکر شد توهم زاها مانند دیگر مواد اعتیاد آور وابستگی جسمی ایجاد نمی‌کنند، اما آثار زیان باری بر سلامت روان دارند که می‌تواند آنقدر مهلک باشند که قابل بازگشت نبوده و شخص بهبودی کامل نیابد و اما فلش بک که در اثر مصرف بیشتر مواد توهم زا ایجاد می‌شود، حالتی است که مدت‌ها پس از مصرف ماده ایجاد می‌شود و دقیقا اثرات بعد از مصرف (توهمات) را برای شخص به صورت ناگهانی ایجاد می‌کند. این حالات که بسیار آزار دهنده هستند ممکن است بسیار کوتاه باشند و یا بیشتر از چند دقیقه طول بکشد. به هیمن خاطر برای رهایی فرد از این مشکلات لازم است که فرآیند ترک و درمان هرچه سریع تر آغاز شود. برای اطلاع از بهترین روش های ترک اعتیاد کلیک کنید.

 

مواد توهم زا | ترک و درمان

جوانان باید از خطرات و عوارض مصرف این دارو آگاه باشند و خانواده‌ها با در نظر گرفتن این موارد می‌توانند جوانان خود را از گرفتار شدن به توهم زاها برحذر دارند. از آنجا که زیربنای اصلی استفاده از این مواد کنجکاوی و کسب هیجان است می‌توان با شناسایی علل و خواسته‌های افراد مصرف کننده به آن‌ها در ترک و پرهیز از این مواد یاری رساند. همچنین مشاوره تلفنی روانشناسی برای کمک به فرد برای ترمیم آسیب‌های روانی ناشی از مصرف مواد توهم زا ضرورت دارد.

برای ترک اعتیاد به مواد توهم زا می‌توانید مقالات ما را در مورد ترک گل و ترک حشیش را بخوانید یا با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی برای دریافت مشاوره ترک اعتیاد تماس بگیرید تا از خدمات مشاوره تلفنی این مرکز بهره مند گردید. برای مطالعه مقاله ترک حشیش کلیک کنید.

سخن آخر

اعتیاد عوارض گسترده ای برای فرد و اطرافیانش دارد. درمان اعتیاد به دلیل تاثیرات جسمی و خصوصا روحی و روانی آن به راحتی  امکان پذیر نیست. بنابراین مراجعه به روانشناسان و مشاوران باتجربه در اولویت است. اگر قصد ترک دارید روانشناسان ما در حامی آماده ارائه خدمات به شما هستند. برای اطلاع بیشتر درباره روند مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.

سوالات متداول 

- آیا مصرف مواد توهم زا باعث ایجاد بیماری اسکیزوفرنی می‌شود؟

اختلال اسکیزوفرنی از جمله اختلالات روانشناختی است که تحت تاثیر زمینه‌های ژنتیکی و زیستی قرار دارد. به این معنا که برخی افراد در برابر ابتلا به این اختلال آسیب پذیری بالا تری دارند. این افراد در صورت مصرف مواد روانگردان و توهم زا بیش از سایرین ممکن است دچار ابتلا به اسکیزوفرنی شوند. در نتیجه می‌توان گفت که مواد توهم زا می‌توانند در شروع علائم اختلال اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روانپریشی نقش بسزایی داشته باشند و به همین خاطر اهمیت مداخله بهنگام برای درمان و پیشگیری از اعتیاد به این مواد اهمیت زیادی دارد. برای آگاهی بیشتر درباره روند ترک اعتیاد به مواد توهم زا کلیک کنید.

- آیا ترک اعتیاد به مواد توهم زا با دردهای عضلانی همراه است؟ 

دردهای عضلانی بیشتر در ترک مواد مخدر افیونی نظیر تریاک و هروئین مشاهده می‌شوند اما مواد توهم زا بیشتر بر ذهن و روان افراد تاثیر می‌گذارند و در هنگام ترک به جای ایجاد دردهای عضلانی شدید اغلب منجر به حالات روانی ناخوشایند می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به احساس اضطراب، بی قراری و افسردگی شدید اشاره کرد. برای اطلاع بیشتر درباره علائم ترک کلیک کنید.