تاثیر دوستان در اعتیاد | نقش دوستان در گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر

تاثیر دوستان در اعتیاد چیست؟ ممکن است دوستانی معتاد به یک ماده مخدر داشته باشید و یا متوجه شده‌اید فرزندتان دوستانی معتاد دارد. اغلب این دوستان اطرافیان خود را به مصرف مواد تشویق می‌کنند. خیلی از افراد این تعارفات و تشویق‌ها را بی تاثیر می‌پندارند؛ اما واقعا تاثیر دوستان در اعتیاد چه قدر است؟ آیا چنین دوستانی می‌توانند عاملی برای شروع اعتیاد باشند؟ طبق تحقیقات بیشتر اعتیادها از نوجوانی شروع می‌شوند. برای یک نوجوان دوستان اهمیت زیادی دارند و تلاش می‌کنند از عقاید و افکار هم سن‌های خود پیروی کنند. در واقع آن‌ها این کار را برای آنکه عضوی از آن گروه باشند انجام می‌دهند. حال اگر این دوستان معتاد باشند، احتمال گرایش به سمت مواد به میزان زیادی افزایش پیدا می‌کند. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.

نوجوان و اعتیاد | نقش دوستان در اعتیاد

اعتیاد یک پدیده مهلک و مخرب در هر جامعه‌ایست. اعتیاد نوجوانان به معنای از بین رفتن نیروی کار و والدین نسل بعد است. دو موضوع اصلی در ارتباط با سن اعتیاد و علل گرایش به اعتیاد دارای اهمیت می‌باشد:

1. پایین آمدن میانگین سنی به اعتیاد: به همراه پایین آمدن سن اعتیاد، مصرف برخی از مواد اعتیاد آور از جمله حشیش، شیشه و ماریجوآنا در سنین نوجوانی و جوانی نسبت به گذشته افزایش یافته است. برای کسب اطلاعات در زمینه مواد اعتیاد آور کلیک کنید.

2. گروه دوستان معتاد: در تحقیقاتی که در زمینه علت یابی پدیده اعتیاد انجام شده، مشخص گردید که یکی از مهم‌ترین دلایل اعتیاد افراد به خصوص نوجوانان، فشار همسالان و داشتن دوستان مصرف کننده مواد است. برای کسب اطلاع در زمینه تعریف اعتیاد کلیک کنید.

چرا نوجوانان در برابر اعتیاد آسیب پذیرترند؟

در دوران کودکی، فرد تحت تاثیر خانواده است ولی با افزایش سن نقش همسالان و دوستان پررنگ می‌شود و در دوران نوجوانی به اوج خود می‌رسد؛ چرا که نوجوانان در این سنین در جست و جوی استقلال هستند و تلاش می‌کنند تا هویتشان را در کنار دوستان خود تعریف کنند. معمولا نوجوانان در برابر مواد مخدر و اعتیاد بیش از سایر گروه‌ها آسیب پذیر هستند؛ چرا که هنوز به خودشناسی واقعی و مهارت نه گفتن دست نیافته‌اند. برای کسب اطلاعات در زمینه خودشناسی و مهارت نه گفتن کلیک کنید.

علاوه بر این‌ها نداشتن مهارت حل مسئله و دشواری در کنترل هیجانات منجر به تشدید ناتوانی فرد در کنترل مصرف مواد خواهد شد. آگاهی از اهمیت خانواده و اتخاذ یک سبک فرزندپروری مناسب از همان دوران کودکی، نوجوان را در برابر خطرات این دوره ایمن خواهد کرد. برای اطلاع بیشتر در زمینه اهمیت خانواده و سبک فرزندپروری کلیک کنید.

تاثیر دوستان در اعتیاد

نوجوانان در برابر مشکلات زندگی و مسائلی که با آن‌ها مواجهه می‌شوند (مانند عدم درک شدن توسط بزرگسالان) از خانواده و اجتماع دور شده و درصدد پیدا کردن تکیه گاه‌های دیگری بر می‌آیند. پس به سمت دوستان جذب می‌شوند زیرا دوستان نه تنها او را سرزنش نمی‌کنند بلکه احساس درک متقابل را در فرد ایجاد خواهند کرد. نوجوانان معمولاً تحت تأثیر اعمال، رفتار، گفتار و افکار دوستان خود قرار می‌گیرند و خواسته‌ها و نظرات آنان را با مقاومت کمتری می‌پذیرند، چرا که با بودن در کنار آن‌ها احساس فردیت و استقلال بیشتری می‌کنند. در این شرایط  نوجوانان آسیب پذیرترند و زمینه انحراف به سمت اعتیاد فراهم می‌شود.

علاوه بر موارد گفته شده یکی از ویژگی‌های نوجوانی هیجان خواهی است. در جمع‌های نوجوانان اموری مانند استعمال سیگار و مواد مخدر و مصرف الکل برای برای افزایش هیجان و سرگرمی رواج دارد. ارتباط و دوستی با همسالان مبتلا به سوء مصرف مواد، عامل زمینه ساز قوی برای ابتلای نوجوانان به اعتیاد است. برخی در ابتدا مواد مجانی به دوست خود تعارف می‌کنند و پس از معتاد شدن در قبال گرفتن مواد از آن‌ها پول می‌گیرند و این گونه برخی افراد مواد فروش کسب درآمد می‌کنند. از طرفی شرط ورود به برخی از گروه‌ها همرنگ شدن با سایر اعضاست. بنابراین اصرار و فشار برای مصرف مواد و مسخره کردن افرادی که از مشارکت امتناع می‌کنند، فرد را برای مصرف مواد و گرفتن تایید دوستان تحریک می‌کند. برای کسب اطلاعات در زمینه مسخره کردن کلیک کنید.

عوامل زمینه ساز گرایش به دوستان معتاد

از پارامترهای مهم دوره نوجوانی، هویت یابی، استقلال از خانواده، افزایش گرایش نوجوان به دوستان و الگویابی است. ناتوانی برای عبور موفقیت آمیز از این دوره، شرایط را برای انحراف فرد به سمت سوء مصرف مواد و اعتیاد فراهم می‌کند.

1- هویت

فرد اگر نتواند هویت تثبیت شده‌ای پیدا کند، تعادل روانی وی به هم خورده و دچار ناامیدی، گوشه گیری، انزوا و بی اعتمادی خواهد شد که می‌تواند زمینه ساز سوء مصرف مواد یا اعتیاد شود. همچنین اختلال بحران هویت در طول زمان منجر به بروز اختلالات شخصیت در فرد می‌شود. در اختلال شخصیت مرزی احتمال گرایش به مصرف مواد بسیار بالا می‌باشد. برای کسب اطلاع از اختلالات شخصیت و اختلال شخصیت مرزی کلیک کنید.

چنان چه خانواده و جامعه زمینه لازم را برای هویت یابی فرد فراهم آورند و این نیاز به صورت مناسب برآورده شود، فرد برای رسیدن به هویت و ابراز وجود راه‌های انحرافی یا عضویت در گروه‌های خلاف را انتخاب نمی‌کند. در غیر این صورت فرد جذب کسانی می‌شود که فرصت ابراز وجود را در اختیار او قرار دهند. برای مثال وقتی والدین نوجوان را به رسمیت نمی‌شناسند و با او مانند کودک برخورد می‌کنند، باعث می‌شوند تا نوجوان برای شنیده شدن با رفتارهایی مانند سیگار و اعتیاد نشان دهد که دیگر کودک نیست. برای اطلاع از بحران هویت کلیک کنید.

2- تاثیر دوستان در اعتیاد | گسست از خانواده

عدم صمیمیت و فقدان رابطه عاطفی بین والدین و فرزندان احتمال فرار از خانه، پناه بردن به شخص یا گروه‌های دیگر را افزایش می‌دهد. در واقع هنگامی که فرد فکر می‌کند در خانواده و جامعه جایگاهی ندارد، احساس انزوا و طرد شدگی کرده و زمینه سرکشی فراهم می‌شود.

در واقع زمانی كه نیازهای عاطفی فرد در محیط خانواده برآورده نشود، او سعی می‌كند این نیاز را با اتكا بر دوستان و گروه‌های دیگر برطرف نماید. در این شرایط آسیب پذیری او نسبت به اعتیاد افزایش می‌یابد و ممکن است برای کم کردن احساسات ناخوشایند و فراموش کردن کمبودهای عاطفی مصرف مواد و سیگار را شروع کند. برای کسب اطلاع از ترک سیگار کلیک کنید.

3- نیاز به تعلق

نیاز به تعلق داشتن، نیاز به پذیرفته و تایید شدن افراد در گروه دوستان و همسالان از جمله نیازهای مهم به خصوص در نوجوانی است.  پس برخی از افراد برای ارضا این نیاز، به راحتی با گروه مورد نظر خود همنوایی می‌کنند، هنجارهای گروه خود را می‌پذیرد و از عقاید آن‌ها تقلید می‌کنند. نوجوانان با هدف رسیدن به استقلال، شروع به سازمان‌دهی گروه‌های اجتماعی خاص خود می‌نمایند.

معمولا اولین مصرف مواد به دنبال تعارف‌های دوستان رخ می‌دهد؛ ارتباط دوستی با همسالان مبتلا به مواد مخدر، عامل زمینه ساز قوی برای ابتلای نوجوان به اعتیاد است. نوجوانان به تعلق داشتن به یک گروه بسیار نیازمندند و پیوستن به گروه‌هایی که مواد مصرف می‌کنند، بسیار آسان است. هر چه پیوند فرد با خانواده، مدرسه و اجتماعات سالم کمتر باشد، احتمال پیوند او با این قبیل گروه‌ها بیشتر است. برای کسب اطلاع در زمینه اعتیاد در نوجوانان کلیک کنید.

4- الگویابی و همانند سازی

وقتی فرد عضویت در گروهی را می‌پذیرد، تمایل دارد با ارزش‌ها و نگرش‌های گروه هماهنگ شود. الگو پذیری و همانند سازی از مهم‌ترین روش‌های یادگیری اجتماعی در کودکی و نوجوانی است. یکی از علل ناهنجاری‌های اجتماعی مانند اعتیاد، الگو برداری ناصحیح است. افرادی که بیش از حد از دوستان و همسالان خود تاثیر می‌پذیرند، در زمینه‌های مختلف از جمله اعتیاد با هم تعامل و همانند سازی می‌کنند.

ترک مواد و تاثیر دوستان در اعتیاد فرد

بعد از ترک مواد باید رابطه خود را با دوستانی که اعتیاد دارند قطع کنید. حتی اگر دوستان شما از ترک کردن‌تان احساس خوبی داشته باشند و شما را تشویق کنند، دیدار با آن‌ها یکی از مهم‌ترین عواملی است که احتمال لغزش مجدد را به وجود می‎آورد؛ چرا که داشتن روابط با این افراد زندگی گذشته را برای شما تداعی کرده و باعث ایجاد وسوسه برای مصرف دوباره است. نقش خانواده در ترک اعتیاد در نوجوانی بسیار اهمیت می‌یابد، خانواده ها باید با دریافت مشاوره خانواده به پیدا و حل کردن علت اصلی اعتیاد فرزندشان بپردازند. برای کسب اطلاعات در زمینه نقش خانواده در ترک اعتیاد و مشاوره خانواده کلیک کنید.

سخن آخر در مورد تاثیر دوستان در گرایش به اعتیاد

علاوه بر نوجوانان، بزرگسالان نیز در برابر اعتیاد آسیب پذیر هستند. همان طور که دوست معتاد بر نوجوان تاثیر دارد، بر یک فرد بزرگسال نیز می‌تواند تاثیر بگذارد. فراموش نکنید هر موضوعی که نابهنجار و معضل تلقی شود به مرور زمان برای فرد ممکن است امری عادی جلوه کند. بنابراین خطرات بودن در چنین گروه‌هایی را جدی بگیرید و قبل از درمان به فکر پیشگیری باشید. همانطور که نوجوانان به دلایل مختلف می‌توانند آسیب پذیر باشند، علل گرایش به اعتیاد در بزرگسالان نیز عامل خطرناکی محسوب می‌شود. برای آگاهی بیشتر از علل گرایش به اعتیاد کلیک کنید. 

مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی

آگاهی از تاثیر دوستان در اعتیاد به والدین کمک می‌کند تا از اعتیاد فرزندان خود پیشگیری کنند. با استفاده از خدمات مشاوره می‌توانید روش‌های برقراری ارتباط با نوجوانان را بیاموزید و با ایجاد ارتباطات سالم، فرزند خود را از روابط دوستی خطرناک دور نگه دارید. مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی این امکان را مهیا کرده تا در هر کجا که هستید، به صورت تلفنی با متخصصان و روانشناسان این مرکز تماس گرفته و در این زمینه با آنان مشورت نمایید.