- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
در دنیای پر استرس امروز، بسیاری از افراد دائماً درگیر اضطراب‌ها و تنش‌های آزاردهنده هستند. قرص های آرام بخش یکی از گزینه‌هایی است که بسیاری از افراد به آن فکر می‌کنند و در مورد آن از متخصصین سؤال می‌پرسند. این قرص‌ها به سه دسته بنزودیازپین‌ها، باربیتورات‌ها و سایر داروهای متفرقه تقسیم می‌شوند. اما واقعاً قرص های آرام بخش چه کمکی به افراد می‌کنند؟ در چه مواردی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد؟ آیا مصرف این داروها می‌تواند درمانی برای اضطراب‌ها و ترس‌های مزمن باشد؟ ما در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا به تمامی این سؤالات پاسخ دهیم پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
.gif)
قرص های آرام بخش
قرص های آرام بخش از جمله داروهایی هستند که در درمان انواع اختلالات اضطرابی و مشکلات خواب تجویز می‌شوند. با این حال از مشکلات عمده این داروها این است که مصرف آن‌ها در دراز مدت وابستگی جسمانی ایجاد می‌کند و به همین خاطر می‌توان گفت که این داروها قابلیت اعتیادآوری دارند.
قرص های آرام بخش فعالیت مغز را کند می‌کنند و درنتیجه از همین طریق در القای خواب و ایجاد اثر آرامش بخشی تأثیرگذار هستند. طبق طبقه بندی دارویی این قرص‌ها در سه گروه اصلی جای می‌گیرند که بنزودیازپین‌ها، باربیتورات‌ها و سایر داروهای متفرقه را شامل می شوند. ما در ادامه به هرکدام از این گروه‌ها به صورت جداگانه پرداخته‌ایم.
برای آگاهی بیشتر در زمینه داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.
اینفوگرافیک قرص های آرام بخش
بنزودیازپین‌ها
بنزودیازپین‌ها از جمله داروهای آرام بخشی هستند که علاوه بر درمان اضطراب و بی‌خوابی در اختلال صرع نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها بر اساس مدت اثر خود به سه زیرگروه عمده تقسیم می‌شوند که شامل داروهای کوتاه اثر، متوسط الاثر و بلند اثر است. از جمله بنزودیازپین‌هایی که به طور رایج توسط پزشکان تجویز می‌شود می‌توان به آلپرازولام، کلونازپام و کلردیازپوکساید اشاره کرد.
باربیتورات‌ها
باربیتورات‌ها از جمله دیگر آرام بخش و خواب‌آورها هستند که از برخی از آن‌ها در جهت درمان صرع و تشنج نیز استفاده می‌شود. از جمله داروهای آرام بخش ضد تشنج می‌توان به فنوباربیتال اشاره کرد. این دارو معمولاً به عنوان خط اول درمان برای درمان تشنج فراگیر در کودکان تجویز می‌شود. برخی از قرص های آرام بخش که در گروه باربیتورات‌ها قرار دارند تأثیرات بسیار سریع و عمیقی ایجاد می‌کنند که معمولاً از آن‌ها در عمل‌های جراحی به تنهایی یا در کنار سایر داروهای بیهوشی استفاده می‌کنند. برای مثال داروی تیوپنتال از جمله داروهایی است که به صورت آمپول در شرایط جراحی تزریق می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه باربیتورات‌ها کلیک کنید.
داروهای آرام بخش متفرقه
برخی از داروهای آرام بخش وجود دارند که از نظر مکانیسم اثر در هیچ یک از دو گروه بنزودیازپین‌ها و باربیتورات‌ها قرار نمی‌گیرند. با این حال این داروها تأثیرات مشابهی با این دو گروه دارویی دارند و می‌توانند در درمان اختلالات اضطرابی مؤثر باشند. از جمله داروهای این گروه می‌توان به بوسپیرون، زولپیدم، زالپلون و اسزوپی کلون اشاره کرد. از جمله مزایای این داروها این است که عوارض جانبی کمتری دارند، وابستگی کمتری ایجاد کرده و کمتر در ریتم خواب تداخل می‌کنند. به همین خاطر قطع کردن آن‌ها راحت‌تر است و پس از آن نیز فرد کمتر با مشکلات خواب مواجه می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه علائم استرس و اضطراب کلیک کنید.
عوارض جانبی مصرف قرص های آرام بخش
عوارض جانبی هرکدام از زیرگروه‌های قرص های آرام بخش می‌تواند با یکدیگر متفاوت باشد. موارد زیر علائمی هستند که در بین هر سه گروه این داروها رایج هستند.
- احساس سرگیجه و خواب‌آلودگی
- تجربه مشکلاتی در حافظه
- بروز ناهماهنگی‌های حرکتی
- کاهش سرعت تنفس و ضربان
- تشدید شدن افسردگی
- بروز تغییرات خلقی و مشکلات رفتاری
- بروز تحمل دارویی، وابستگی و اعتیاد
سؤالات متداول
- من دائماً در طول روز احساس دلشوره دارم و در مورد کوچک‌ترین مسائل نگرانم.آیا مصرف قرص های آرام بخش می‌تواند به من کمک کند؟
برای اینکه در مورد مصرف داروهای آرام بخش به تصمیم قطعی برسید حتماً باید با یک متخصص مشورت کنید. دریافت تشخیص مشکل شما بر درمان آن مقدم است. درنتیجه لازم است که ابتدا به یک روانشناس مراجعه کنید تا وضعیت روانی‌تان مورد ارزیابی قرار بگیرد و بروز اختلالاتی نظیر اختلال اضطراب فراگیر بررسی شود.
در صورتی که روانشناس تشخیص دهد که شما نیازمند دریافت دارو هستید به یک روانپزشک ارجاع داده خواهید شد. با این حال توجه داشته باشید که قرص های آرام بخش درمانی موقتی محسوب می‌شوند و به دلیل ایجاد وابستگی، مصرف آن‌ها در دراز مدت توصیه نمی‌شود. به همین خاطر پیگیری جلسات رواندرمانی و مشاوره برای مشاهده نتایج درمانی پایدار بسیار اهمیت دارد.
برای شناخت بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.
- من بعد از قطع داروهای آرام بخش مشکلات خوابم دو چندان شده است. باید برای رفع این مشکل چه کار کنم؟
معمولاً بنزودیازپین‌ها در بخشی از خواب به نام خواب REM مداخله می‌کنند و به همین دلیل پس از قطع شدن پریشانی‌هایی در ریتم خواب فرد دیده می‌شود. به همین خاطر قطع خواب‌آورها باید زیر نظر پزشک و به تدریج صورت بگیرد. ممکن است پزشک داروهای شما را به مواردی نظیر زولپیدم یا زالپلون تغییر دهد تا عوارض جانبی کمتری را پس از قطع آن‌ها تجربه کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه قرص های آرام بخش می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
