عوارض اعتیاد در دوران بارداری | عوارض انواع مواد مخدر

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با عوارض اعتیاد در دوران بارداری پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

عوارض اعتیاد در دوران بارداری زندگی مادر باردار و فرزندش را تهدید می‌کند. بارداری دوره بسیار مهمی در زندگی خانم‌ها است. اعتیاد یکی از جدی ترین مشکلات امروزه جوامع است و اگر در دوران بارداری کنترل نشود پیامدهای جدی و جبران ناپذیری برای مادر و جنین به همراه می‌آورد. جنین در رحم مادر به شدت آسیب پذیر است و هر ماده ای که مادر دریافت می‌کند به بدن جنین نیز می‌رسد. اگر معتاد هستید و قصد بچه‌دار شدن دارید آگاهی از عوارض اعتیاد به شما کمک می‌کند تا در مورد تصمیم خود بیشتر فکر کنید. ترک در دوران بارداری امکان پذیر است اما لازم است که حتما تحت نظر پزشک باشد. در ادامه مقاله به بررسی کامل عوارض و ترک اعتیاد در دوران بارداری می‌پردازیم.

چرا مصرف مواد در دوران بارداری خطرناک است؟

جنینی که در رحم مادر قرار دارد، در مقابل آسیب هایی همچون مواد مخدر به شدت آسیب پذیر است. تحقیقات نشان داده است که مصرف مواد مخدر در دوران بارداری به طور مستقیم بر نوزاد تاثیر می‌گذارد. بدن نوزاد مانند بدن مادر، تمام مواد مصرف شده را دریافت می‌کند و نوزاد بدون هیچ حق انتخابی معتاد به دنیا می‌آید. مصرف مواد مخدر در دوران بارداری با عوارض متعددی همچون ایست قلبی، سکته مغزی، مشکلات تنفسی و حملات صرع برای مادر و نوزاد همراه است. همچنین مصرف مواد مخدر در دوران بارداری احتمال زایمان زودرس، نقص های مادرزادی، مرده زایی و مشکلات شناختی و رفتاری نوزاد را افزایش می‌دهد. اعتیاد در دوران بارداری بر شیر مادر نیز تأثیر می‌گذارد. در این زمینه می‌توانید مقاله‌ی تأثیر مواد مخدر بر شیر مادر را مطالعه کنید.

اینفوگرافیک عوارض اعتیاد در دوران بارداری 

عوارض اعتیاد در دوران بارداری

سلامت مادر در دوران بارداری تاثیر مستقیم بر سلامت نوزاد دارد. اعتیاد مادر به مواد مخدر با عوارض جدی برای خود و نوزاد همراه است. برخی از این عوارض به شرح زیر هستند:

عوارض اعتیاد در دوران بارداری : خطر سقط جنین و مرده زایی

سقط جنین به معنی مرگ نوزاد قبل از هفته بیست و چهار بارداری است. سقط جنین به دلایل مختلفی همچون عفونت، مشکلات کروموزمی، مشکلات تغدیه ای و مصرف مواد مخدر اتفاق می‌افتد. مرده زایی نیز به حالتی گفته می‌شود که نوزاد پس از هفته بیست و چهار بارداری مرده متولد شود. ناهنجاری های جفت، مصرف سیگار و مواد مخدر از شایع ترین دلایل مرده زایی هستند. برای اطلاع در مورد خطراتی که جنین را تهدید می کند کلیک کنید.

سقط جفت یکی از عوارض اعتیاد در دوران بارداری

سقط جفت حالتی است که جفت قبل از زایمان از دیواره رحم جدا شود. سقط جفت ممکن است در اثر ضربات مستقیم مانند زمین خوردن یا تصادف ایجاد شود اما از شایع ترین دلایل آن می‌توان به مصرف سیگار و مواد مخدر اشاره کرد. به طور معمول سقط جفت باعث مرگ نوزاد نمی‌شود اما مشکلات رشدی متعددی را با خود به همراه دارد. برای اطلاع در مورد تاثیر سیگار بر جنین کلیک کنید.

عوارض اعتیاد در دوران بارداری | زایمان زود رس

زایمان زودرس به حالتی گفته می‌شود که جنین قبل از هفته سی و هفتم بارداری (سه هفته قبل از موعد زایمان) متولد شود. زایمان زودرس به علت های مختلفی همچون بیماری های قلبی، دیابت و مصرف مواد مخدر اتفاق می‌افتد. نوزادان نارس مشکلات متعددی دارند. مثلا به دلیل عدم رشد کافی دچار مشکلات تنفسی هستند و نمی‌توانند به خوبی غذا بخورند. این نوزادان معمولا به چندین ماه مراقبت ویژه احتیاج دارند. برای اطلاع بیشتر در مورد زایمان زودرس کلیک کنید.

عوارض اعتیاد در دوران بارداری، جنین الکلی

اختلال جنین الکلی، گروهی از اختلالاتی است که در اثر مصرف الکل در دوران بارداری به وجود می‌آید. این اختلال باعث ناهنجاری های صورت، عدم رشد کافی، مشکلات سیستم عصبی و ناتوانی های جسمی در بینایی و شنوایی می‌شود. همچنین این اختلال پیامدهایی همچون مشکلات یادگیری و اختلال در تمرکز را با خود به همراه دارد. مصرف الکل در تمام مدت بارداری ممنوع است و حتی مقدار کم آن نیز ممکن است باعث مشکلات جدی شود. برای اطلاع در مورد سندرم جنین الکلی کلیک کنید.

پرهیز نوزادی از دیگر عوارض اعتیاد در دوران بارداری

نوزاد معتاد با مجموعه علائمی متولد می‌شود که به مجموع آن ها سندروم پرهیز نوزادی گفته میشود. مواد مخدر از طریق جفت به جنین منتقل می‌شود و در نتیجه نوزاد متولد شده به مواد مخدر وابستگی پیدا می‌کند. در صورتی که مواد به بدن نوزاد نرسد، دچار علائم محرومیت از مواد مخدر می‌شود. این علائم عبارتند از: اسهال، استفراغ، تب، لرزش بدن، رنگ پریدگی، تنفس سریع، تعریق زیاد و حملات صرع. برای اطلاع در مورد نوزادان معتاد کلیک کنید.

عوارض مصرف مواد مخدر مختلف در دوران بارداری

مواد مخدر مختلف، عوارض متفاوتی دارند و هر کدام مشکلات متعددی برای مادر و نوزاد به وجود می‌آورند. در ادامه به بررسی عوارض برخی از مواد مخدر می‌پردازیم:

عوارض ماری جوانا

مصرف ماری جوانا در دوران بارداری احتمال بروز برخی مشکلات را افزایش می‌دهد. عوارض ماری جوانا برای مادر شامل بی خوابی، اضطراب، افسردگی، اختلال در حافظه، مشکلات ریوی و افزایش ضربان قلب می‌شود. همچنین از عوارض ماری جوانا بر روی نوزاد می‌توان به زایمان زودرس، مرده زایی، کاهش وزن در هنگام تولد، مشکلات رشدی، مشکلات رفتاری، سندروم پرهیز نوزادی اشاره کرد. برای اطلاع در مورد ترک ماری جوانا کلیک کنید.

عوارض کوکائین

کوکائین باعث انقباض رحم می‌شود و در نتیجه مشکلات جدی برای مادر و نوزاد به وجود می‌آورد. عوارض کوکائین برای مادر شامل سکته مغزی، حمله قلبی، عفونت، مشکلات تنفسی و کاهش وزن می‌شود. همچنین سقط جنین، سقط جفت، کاهش وزن هنگام تولد، کوچک بودن سر نسبت به بدن، احتلالات رشدی، مشکلات رفتاری و زایمان زودرس از عوارض تأثیرگذار کوکائین بر نوزاد است. برای اطلاع در مورد ترک اعتیاد کوکائین کلیک کنید.

عوارض تریاک

مصرف تریاک و مشتقات آن خطرات بسیار زیادی برای مادر و جنین به همراه دارد. البته مصرف آن در دوران بارداری نباید ناگهانی قطع شود. ترک این مواد باید تحت نظر پزشک و به صورت تدریجی باشد چرا که ترک ناگهانی آن باعث بروز عوارض ترک شدید و مشکلاتی همچون زایمان زودرس می‌شود.

از عوارض تریاک و مشتقات آن بر روی مادر می‌توان به مشکلات تنفسی، عفونت قلب و ریه، بیماری های کبدی و کلیوی و کما اشاره کرد. عوارض تریاک بر روی نوزاد شامل سقط جنین، سقط جفت، مرده زایی، زایمان زودرس، مرگ ناگهانی نوزاد، کاهش وزن هنگام تولد و سندروم پرهیز نوزاد می‌شود. برای اطلاع در مورد ترک تریاک کلیک کنید.

عوارض کریستال و مشتقات آن (آمفتامین ها)

مصرف این گونه مواد در دوران بارداری باعث مشکلات جدی برای مادر و نوزاد می‌شود. از جمله آن‌ها می‌توان کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، تنفس سریع، حملات صرع و افزایش دمای بدن در مادر باردار و سقط جنین، سقط جفت، زایمان زودرس، کوچک بودن سر، مشکلات رفتاری، مشکلات قلبی و ناهنجاری های مغزی در نوزاد اشاره کرد. برای اطلاع در مورد آمفتامین و متامفتامین کلیک کنید.

عوارض مواد مخدر استنشاقی

مواد مخدر استنشاقی خطرات بسیار زیادی برای مادر و نوزاد دارند چرا که معمولا مصرف مواد دیگر را نیز به همراه دارند.  نامفهوم شدن گفتار، سرگیجه و بیهوشی، آسیب های سیستم عصبی، بیماری های کبدی و کلیوی، وزن کم هنگام تولد و عدم رشد کافی مغز، ناهنجاری های بدنی و اسکلتی از عوارض اعتیاد به مواد مخدر استنشاقی در دوران بارداری است. برای اطلاعات بیشتر در مورد خطرات بارداری کلیک کنید.

ترک اعتیاد در دوران بارداری

بهترین زمان ترک اعتیاد در ماه های اول بارداری است. ترک در ماه های آخر ممکن است خطراتی برای مادر و نوزاد به همراه داشته باشد. بهتر است که ترک اعتیاد تحت نظر پزشک باشد و با مصرف داروهای مناسب و به صورت علمی صورت بگیرد چرا که ترک خودسرانه با خطر سقط جنین و ایست قلبی مادر همراه است.

در صورتی که مادر تا انتهای بارداری درگیر اعتیاد باشد، جنین را به وسیله ی داروهایی همچون نالوکسان تحت درمان قرار می‌دهند تا به تدریج وابستگی او به اعتیاد از بین برود. برای ترک اعتیاد در دوران بارداری حتما به مشاوره ترک اعتیاد مراجعه کنید.

مراحل ترک اعتیاد در دوران بارداری

برای ترک اعتیاد مادران باردار بهتر است ابتدا انواع آزمایشات مختلف مانند آزمایش خون و ادرار، نوار قلب و سونوگرافی برای تشخیص وضعیت جنین را انجام دهند. علاوه بر این، اقدامات روانی اجتماعی هم باید انجام شود. گاهی مادران باردار دچار استرس، افسردگی، اختلالات شخصیتی و ... هستند که انگیزه آنان را برای ترک اعتیاد تحت تاثیر قرار می دهد. در حال حاضر متادون به عنوان دارو برای زنان باردار شناخته شده است. مصرف متادون با توجه به جنسیت و PH ادرار متفاوت می باشد. در هفته دوازده تا سی بارداری برای جلوگیری از سقط جنین دوز دارو را کم می کنند. برای اطلاع در مورد ترک اعتیاد در بارداری کلیک کنید.

درمان اعتیاد در زنان باردار

درمان اعتیاد در زنان باردار شامل یک رویکرد جامع است که چالش ها و خطرات منحصر به فرد مرتبط با اختلالات بارداری و مصرف مواد را در نظر می گیرد. هدف اصلی ارتقای سلامت و آرامش مادر و کودک متولد نشده است. در حالی که می‌توان برخی اطلاعات کلی در مورد روش‌های کنونی را ارائه داد، لطفاً توجه داشته باشید که شیوه‌ها و دستورالعمل‌ها ممکن است از زمان از فردی به فرد دیگر متفاوت عمل کند. همیشه بهترین کار این است که برای به‌روزترین اطلاعات با متخصصان مشورت کنید.

1. درمان تلفیقی

برنامه های درمانی یکپارچه هم به اعتیاد و هم نیازهای مراقبت های دوران بارداری زنان باردار پاسخ می دهد. این رویکرد درمان اختلال مصرف مواد را با مراقبت های دوران بارداری، خدمات سلامت روان و سایر سیستم های حمایتی ترکیب می کند. ممکن است شامل ترکیبی از مشاوره، درمان با کمک دارو (MAT) و نظارت پزشکی باشد.

2. درمان با کمک دارو (MAT)

MAT شامل استفاده از داروهایی مانند متادون یا بوپرنورفین برای مدیریت اعتیاد به مواد افیونی در دوران بارداری است. این داروها به تثبیت علائم ترک و هوس کمک می کنند و در عین حال خطرات را برای جنین به حداقل می رسانند. MAT معمولاً با مشاوره و مراقبت های دوران بارداری همراه است.

3. رفتار درمانی

درمان های رفتاری مانند درمان شناختی- رفتاری (CBT) می تواند در درمان اعتیاد زنان باردار موثر باشد. هدف این درمان‌ها اصلاح رفتارهای مضر، توسعه مکانیسم‌های مقابله‌ای و رسیدگی به عوامل روان‌شناختی زمینه‌ای است که در مصرف مواد مؤثر است.

4. خدمات حمایتی

زنان باردار مبتلا به اعتیاد ممکن است لازم باشد از خدمات حمایتی مختلفی از جمله مدیریت پرونده، کمک برای رفت و آمد، حمایت مسکن و مراقبت از کودکان بهره مند شوند. این خدمات به رفع موانع اجتماعی و عملی درمان و ارتقای رفاه کلی کمک شایانی می کند.

5. مراقبت های دوران بارداری

مراقبت های دوران بارداری منظم برای نظارت بر سلامت مادر و نوزاد بسیار مهم است. متخصصان حوزه بهداشت و اعتیاد می توانند بارداری را به دقت بررسی کنند، مداخلات پزشکی لازم را ارائه دهند و راهنمایی هایی در مورد انتخاب سبک زندگی سالم توصیه کنند.

6. حمایت از همتایان و گروه درمانی

شرکت در جلسات گروه های همتایان یا جلسات گروه درمانی که به طور خاص برای زنان باردار مبتلا به اعتیاد طراحی شده است، می تواند جامعه حمایتی و فضای امنی را برای به اشتراک گذاشتن تجربیات، کسب بینش و دریافت تشویق فراهم کند.

سخن آخر

اعتیاد در بین زنان شیوع زیادی یافته است. با توجه به عوارض اعتیاد مخصوصا برای زنان باردار درمان آن اهمیت دارد. ترک اعتیاد در دوران بارداری به علت پیامدهای روحی-روانی آن آسان نیست و بهتر است همراه با یک روانشناس باشد. روانشناسان و مشاوران ما در مرکز مشاوره روانشناسی می توانند در این زمینه به شما کمک کنند. برای اطلاع در مورد ترک اعتیاد در خانه کلیک کنید.