واکسن فلج اطفال | هر آنچه که باید درباره واکسن فلج اطفال بدانید

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با واکسن فلج اطفال پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

واکسن فلج اطفال یکی از اقدامات بهداشتی و مراقبتی بسیار ضروری برای کودک است که والدین حتماً باید آن را جدی بگیرند. عدم تزریق این واکسن بدن را در برابر نوعی ویروس به نام پولیو آسیب‌پذیر می‌کند. ویروس پولیو با حمله به سیستم عصبی منجر به فلج شدن کودک می‌شود که می‌تواند کل زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد. شکل تزریقی این واکسن در 4 ماهگی برای کودک تجویز می‌شود و در کنار آن والدین باید شکل خوراکی این دارو را نیز در بدو تولد، دو ماهگی، 4 ماهگی و 6 ماهگی به کودک بدهند.
در صورتی که کودک سرماخورده باشد، واکسن باید بعد از بهبودی کودک تزریق شود. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت پس همراه ما باشید. همچنین شما میتوانید از مشاوره کودک بهره برده و راهکارهای لازم را در این زمینه دریافت نمایید.

واکسن فلج اطفال چیست و چه کاربردی دارد؟

واکسن فلج اطفال دارویی است که از بدن در برابر بیماری عفونی خاصی به نام پولیو محافظت می‌کند و برای نــوزاد تازه متولد شده تزریق می شود و یا به صورت خوراکی مصرف می شود. پولیو یا همان فلج اطفال منشأ ویروسی دارد و ویروس‌های مرتبط با آن در نواحی گلو و مجاری روده زندگی می‌کنند. تا قبل از سال 1955 و ساخته شدن واکسن فلج اطفال هرساله تعداد زیادی کودک در جهان قربانی این بیماری می‌شدند.
امروزه این مشکل در کشورهایی نظیر آمریکا به طور کامل ریشه کن شده است. با این حال کمبود اطلاعات و امکانات بهداشتی در برخی مناطق جهان نظیر کشورهای آفریقایی باعث شده که این ویروس همچنان در جهان وجود داشته باشد و بسیاری از کودکان را درگیر خود سازد.

اینفوگرافیک واکسن فلج اطفال

نحوه استفاده از واکسن فلج اطفال

تا قبل از سال 2000 در بیشتر نقاط جهان واکسن فلج اطفال به صورت خوراکی به کودک داده می‌شد. شکل خوراکی این واکسن که OPV نام دارد، در واقع شکل ضعیف شده ویروس پولیو است که وارد شدن مقدار اندکی از آن به بدن می‌تواند سیستم ایمنی را برای مقابله با آن تقویت کرده و در ادامه از ابتلا به این ویروس پیشگیری نماید.
از سال 2000 به بعد بیشتر کشورها استفاده از شکل تزریقی این دارو را در دستور کار خود قرار دادند. واکسن‌های تزریقی فلج اطفال که IPV نام گرفته‌اند شامل فرم غیر فعال ویروس پولیو هستند که معمولاً در بازو یا پای کودک تزریق می‌شوند. در ایران هردو شکل خوراکی و تزریقی این واکسن در برنامه واکسیناسیون کودکان وجود دارد و طبق برنامه‌های بهداشتی کشور همه کودکان باید قطره فلج اطفال و شکل تزریقی آن را در بازه‌های زمانی خاص دریافت کنند.  

بهترین زمان برای دریافت واکسن فلج اطفال

متخصصان بهداشتی معتقدند که واکسن پولیو باید در دوران کودکی دریافت شود. در کشورهایی نظیر آمریکا پروتکل‌های بهداشتی به این صورت است که واکسن در دوزها و مراحل مختلف به کودک تزریق می‌شود. اولین تزریق در 2 ماهگی و سایر آن‌ها در سنین 4 ماهگی، 6 تا 18 ماهگی و نهایتاً در 4 الی 6 سالگی انجام می‌شود. در کشور ما شکل تزریقی این واکسن در 4 ماهگی برای کودک تجویز می‌شود و در کنار آن والدین باید شکل خوراکی این دارو را نیز در بدو تولد، دو ماهگی، 4 ماهگی و 6 ماهگی به کودک بدهند.

 

عوارض جانبی

همانند همه داروها واکسن‌ها نیز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند. این عوارض معمولاً خفیف یا متوسط هستند و بدون نیاز به مداخله حرفه‌ای به طور خود به خود از بین می‌روند. مشاهدات بالینی نشان می‌دهد برخی از کودکانی که IPV دریافت می‌کنند در ناحیه تزریق این واکسن دچار درد می‌شوند و یا در مواقعی تــب کودکان را به همراه دارد. به غیر از این مسئله مشکلات جدی خاصی در پی مصرف این دارو دیده نشده است. 

واکسن فلج اطفال و موارد منع مصرف

در برخی شرایط استفاده از واکسن فلج اطفال مجاز نمی‌باشد و در واقع برای فرد منع مصرف دارد. از جمله مهم‌ترین شرایطی که در این باره به پزشکان هشدار می‌دهند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

- اگر کودک هنگام مصرف یک دوز از دارو دچار واکنش‌های آلرژیک شود مصرف ادامه دوزها باید قطع شود.

- اگر در صورت مصرف آنتی بیوتیک در کودکان نظیر استرپتومایسین و پلی‌میکسین بی حساسیتی وجود داشته باشد، نباید این واکسن را دریافت کنند.

- در شرایطی که بیماری نظیر سرماخوردگی در کودکان وجود دارد باید تزریق و مصرف این دارو تا بهبود یافتن کامل او به تعویق افتد.

سخن پایانی
واکسیناسیون کودکان و تغذیه و تامین امنیت آن ها همگی از نیازهای اولیه و اساسی کودکان است. والدین باید توجه ویژه ای به سلامت جسمی فرزندان خود داشته باشند. اما بدیهی است غفلت از سلامت روان کودکان نیز صدمات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت. بنابراین واکسینه روانی شدن کودکان نیز یکی از ملزومات پرورش آن ها محسوب می شود.
به همین منظور لازم است والدین برای ارتقاء سطح آگاهی خود در خصوص مراقبت روانی از فرزندان خود تلاش کنند. مشاوران حامی هنر زندگی در کنار شما خواهند بود تا بتوانید عملکرد ایده آلی در این زمینه داشته باشید. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی کلیک کنید.

سؤالات متداول

- شکل خوراکی و تزریقی واکسن فلج اطفال چه تفاوتی با یکدیگر دارند و چرا در دنیا استفاده از این واکسن به صورت تزریق رایج‌تر است؟

شکل خوراکی واکسن فلج اطفال فرم ضعیف شده ویروس پولیو است که به تقویت سیستم ایمنی برای مبارزه با این ویروس کمک می‌کند. اما شکل تزریقی آن فرم غیر فعال یا کشته شده ویروس است. تحقیقات نشان می‌دهد که در موارد بسیار نادر ممکن است برخی افرادی که این دارو را به صورت خوراکی دریافت کرده‌اند دچار بیماری فلج اطفال شوند اما بروز این مسئله در افرادی که آن را تزریق می‌کنند اصلاً دیده نمی‌شود. از همین رو امروزه در بیشتر نقاط جهان از واکسن تزریقی فلج اطفال استفاده می‌شود.