ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7
ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7

اعتیاد به کافئین | مزایا و معایب استفاده از کافئین

 

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با اعتیاد به کافئین پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

اعتیاد به کافئین یکی از مشکلات رایجی است که امروزه بسیاری از مردم با آن دست و پنجه نرم می کنند؛ به خصوص در دورانی که افراد مشغولیت های زیادی دارند و می خواهند با کافئین انرژی و قدرت خود را برای انجام کارها تأمین کنند. شاید شما هم مثل خیلی از افراد دیگر در وعده صبحانه خود از نوشیدنی هایی مثل قهوه، چای، شکلات و...، استفاده می کنید. در این صورت اگر چای و یا قهوه صبحانه را ننوشید، دچار احساس خستگی و عصبانیت بشوید. بعضی از افراد نیز از نظر عصبی به دلیل عدم مصرف نوشیدنی روزانه، دچار تحریکات عصبی می شوند که به صورت رفتار های هیجانی متنوع قابل مشاهده است. تمام این ویژگی ها به ماده اصلی مشترکی به نام کافئین، مرتبط است. در ادامه با کافئین و علائم اعتیاد به کافئین آشنا خواهیم شد. برای مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.

تماس با مشاور

 

مروری بر پدیده اعتیاد

در علم پزشکی و دارو شناسی، یک ماده اعتیاد آور می تواند بر اساس ساختار شیمیایی که دارد و یا بر اساس تأثیرات، عوارض و شرایطی که در اثر مصرف ایجاد می کند طبقه بندی شود. اما خود مقوله اعتیاد چیست؟ هر نوع درگیر شدن و وابستگی به یک محرک که با وجود اثرات نامطلوبش برای ذهن خوشایند باشد و هر بار تجربه آن محرک، رغبت درونی ارگانیزم را به تکرار آن تجربه بیشتر کند، گونه ای از اعتیاد به شمار می رود. به دلیل جنبه منفی اعتیاد، کتاب مرجع بین المللی روانشناسان و روانپزشکان، DSM-5، اختلال های اعتیادی ناشی از هر ماده ای را در بین اختلالات گذاشته است. در ادامه با یکی از اساسی ترین مواد اعتیادآور روزانه آشنا می شویم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مواد اعتیاد آور کلیک کنید.

اینفوگرافیک اعتیاد به کافئین

اینفوگرافیک اعتیاد به کافئین

اعتیاد به کافئین | كافئین چیست؟

كافئین ماده ای محرك است كه سیستم عصبی مركزی را تحریك می كند. این ماده پر مصرف ‌ترین ماده محرك در سراسر دنیا است. كافئین به طور طبیعی در فرآورده هایی چون قهوه، چای، شكلات و بعضی از نوشیدنی های غیر الكلی یافت می شود. کافئین در انواع گوناگونی از داروهایی كه با نسخه و یا بدون نسخه پزشكان به فروش می رسند، مانند داروهای ضد سرما خوردگی و مسکن ها یافت می شوند.
کافئین در دسته مواد محرک قرار دارد. البته این ماده به ‌طور رسمی از مواد اعتیادآور جهان نیست و بیشتر مردم جهان به ‌طور مستقیم و یا غیر مستقیم، این ماده را مصرف می‌کنند. حتی در رژیم غذایی روزانه بعضی از افراد جای دارد. کافئین را می توان مثل یک شمشیر دو لبه دانست. چرا که از یک سو می تواند بر خلق و خوی افراد اثری مثبت داشته باشد و خستگی را از انسان دور بکند، ولی از سوی دیگر ممکن است تعادل زیستی و روانی افراد را مختل کند.

قهوه

فواید کافئین چیست؟

کافئین موجود در مواد غذایی به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود و ظرف مدت 45 تا 60 دقیقه به اوج غلظت خونی می‌رسد. ماندگاری کافئین در بدن، بین افراد مختلف از حدود 3 تا 6 ساعت می باشد. کافئین سبب افزایش تولید ادرار، ترشح اسید معده و افزایش سطح فشار خون می‌شود. همچنین دوز پائین کافئین می تواند اثرات لذت بخش ذهنی نظیر احساس بهتر بودن، افزایش هوشیاری، انرژی، تمرکز، انگیزه و کاهش خستگی، استرس و خواب آلودگی را به همراه داشته باشد.

تأثیر مصرف کافئین در بهبود اختلال بیش فعالی

یکی از متداول ترین روش های درمانی اختلال نقص توجه همراه با تکانشگری، بیش فعالی، استفاده از داروهای محرک است. این داروها می توانند وضعیت تمرکز و توجه را در افراد بهسازی کنند و در کنترل رفتار های تکانشی نقش موثر داشته باشند. محرک ها از جمله کافئین، مقدار مواد شیمیایی خاصی را که مغز انسان برای ارسال پیام ها از آن ها استفاده می کند، بالا می برند. یکی از این مواد شیمیایی، دوپامین است که با احساس لذت، قابلیت توجه و حرکت ارتباط اصلی و مستقیم دارد.
نتیجه برخی از آزمایش ها نشان دهنده این نکته است که کافئین به دلیل تأثیر بر افزایش دوپامین، باعث بهبود حافظه و توجه در موش های مورد آزمایش شده است. در نتیجه دارای پتانسیل درمانی برای اختلال بیش فعالی است. در حقیقت برخی از محققان اعتقاد دارند بر اساس نتایج تعدادی از مطالعات، کافئین موجود در چای می تواند قابلیت های هوشیاری و تمرکز را بهبود ببخشد. در نتیجه ممکن است برای درمان اختلال بیش فعالی  نیز مفید و موثر باشد. برای کسب آگاهی از چگونگی درمان بیش فعالی کلیک کنید.

بطور کلی و قطعی، با اینکه کافئین یک ماده محرک است به عنوان درمانی برای بیش فعالی توصیه نمی شود، زیرا اثر بخشی درمانی آن به اندازه داروهای تجویز شده و قطعی نظیر ریتالین نیست. همچنین طی مطالعاتی دیگر مشخص شده است که مصرف قهوه در دوران بارداری باعث ایجاد مشکلات رفتاری کم ولی مهم از جمله مشکلات ذهنی نظیر اختلال در توجه و اختلالات عصبی _ رشدی نظیر بیش فعالی می شود. شاید دلیل این امر در این مسئله باشد که رشد مغز جنین می تواند تحت تاثیر میزان کافئین مصرفی مادر قرار بگیرد. یادآوری این نکته که کافئین خود یکی از مواد محرک و روانگردان است ضروری است، بنایراین میزان مصرف آن باید مورد توجه قرار بگیرد.

 

کافئین و دیگر مواد اعتیادآور

کافئین در سیستم های عصبی _ زیستی و فیزیولوژیک مختلفی اثر می کند و اثرات روانشناختی چشمگیری را به همراه خواهد داشت، ولی به طور کلی با هیچ بیماری که به طور جدی برای انسان خطرناک باشد به جز موارد بسیار خاص و نادر همراه نیست. البته مصرف دوز های بالای آن به خصوص در یک لحظه می تواند سمی باشد.

با این حال مصرف افراطی این ماده می تواند منجر به بروز علائم و اختلالات روانپزشکی نیز بشود. از آنجایی که خواب نیز نقش بسیار مهمی در رشد مغزی به ویژه در بحث یادگیری و حافظه، تنظیم احساسات و رفتار دارد کمبود خواب ناشی از مصرف بیش از حد کافئین می تواند بر رشد مغز کودکان و نوجوانان تاثیر بگذارد. کافئین جذب کلسیم را کاهش می دهد. درحالی که استخوان ها و دندان ها برای تقویت و ترمیم به کلسیم نیاز اساسی دارند. مصرف بیش از حد و نادرست کافئین با 5 اختلال همراه خواهد بود. این اختلال ها عبارتند از:

  • اختلال مصرف کافئین
  • مسمومیت کافئین
  • محرومیت کافئین
  • اختلال اضطرابی ناشی از کافئین
  • اختلالات خواب ناشی از کافئین

سایر مواد اعتیادآور

انجمن روانپزشکی آمریکا، اختلال های مربوط به مواد را در یک محور خاص طبقه بندی کرده است. انواع اختلال های مربوط به مواد در آخرین چاپ انجمن روانپزشکی آمریکا شامل موارد زیر است:

  • اختلال های مصرف الکل
  • اختلال های مصرف آمفتامین
  • اختلال های مصرف کوکایین
  • اختلال های مصرف حشیش
  • اختلال های مصرف توهم زا ها
  • اختلال های مصرف مواد استنشاقی
  • اختلال های مصرف نیکوتین
  • اختلال های مصرف مواد افیونی
  • اختلال های مصرف فن سیکلیدی
  • اختلال های مصرف مواد مسکن، خواب آور یا اضطراب زدا
  • اختلال های مصرف مواد چندگانه
  • اختلال های مصرف کافئین
  • اختلال های مصرف سایر مواد

 

اعتیاد به کافئین

وابستگی به کافئین و ترک اعتیاد به کافئین هم از نظر جسمی، هم از نظر روانی بسیار ناخوشایند است، اما به ‌سادگی ممکن است با اختلالات دیگر به خصوص اختلالات خلقی، اشتباه گرفته بشود. به‌ عنوان مثال، افرادی که به کافئین وابستگی داشته باشند می‌توانند علائمی مشابه با افرادی که دارای اختلال کمبود توجه هستند از خود نشان دهند. در مطالعاتی که به تازگی انجام شده، نتایج حاکی از وجود ارتباط مستقیم بین اعتیاد به کافئین و نیکوتین در افراد است. به این معنی که افرادی که سیگار می کشند، بیشتر در معرض استفاده از قهوه قرار می گیرند.

1-اشتباه در تشخیص اعتیاد به کافئین

وابستگی به کافئین علائمی را ایجاد می‌کند که به ‌راحتی با اختلالات خلقی نظیر اختلال اضطراب عمومی، اشتباه گرفته می‌شود. استفاده زیاد از این ماده می‌تواند وضعیت و علائم اختلالات اضطرابی را در افراد مبتلا بدتر و شدیدتر سازد و احساس نگرانی را تشدید بکند. به طور مثال با افزایش آشفتگی ذهنی و فکری، از آسودگی و خواب آرام و با کیفیت جلوگیری بکند. در این حالت ممکن است کبد به دلیل ترشح دائمی و بیش از حد هورمون کورتیزول دچار انواع نارسایی بشود.

2-علائم اعتیاد به کافئین

از علائم اعتیاد به کافئین، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • افزایش ضربان قلب و فشار خون
  • لرزش و حرکات غیر ارادی عضلات
  • اضطراب و افزایش ادرار
  • مسمومیت با سایر مواد
  • تحریک پذیری و ناراحتی معده، اسهال
  • سر درد و سرگیجه و اختلال خواب
  • تشنج و توهم

البته توهم و تشنج در موارد بسیار کمی دیده می شود زیرا اغلب از تاثیرات ماده کافئین نمی باشد.

 

ترک اعتیاد به کافئین و مزایای آن

هر نوع اعتیادی به دلیل ایجاد وابستگی های چندگانه برای انسان خطرناک است. بنابراین اگر کسی موفق به ترک اعتیاد بشود، در جهت حفظ سلامتی خود قدم برداشته است. اما اعتیاد امری تدریجی است و بالطبع ترک درست و سالم آن نیز باید تدریجی باشد. همچنین به دلیل عدم دریافت ماده اعتیاد آور، در فرد معتاد تغییرات متنوعی رخ می دهد. خوشبختانه در مقایسه با سایر اعتیاد ها، دوره ترک و بهبودی کافئین به نسبت کوتاه است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان اعتیاد کلیک کنید.

علائم ترک اعتیاد به کافئین

علائم ترک اعتیاد به کافئین یک بیماری شناخته شده از نظر علم پزشکی هستند که هنگامی رخ می دهد که افراد پس از قطع ناگهانی مصرف کافئین، این علائم قابل توجه را تجربه می کنند. کاهش تدریجی کافئین در طول چندین هفته به جای ترک سریع و یکباره(همانند ترک به روش بوقلمون سرد در مصرف مواد) می تواند به کاهش علائم ترک منتهی شود. بروز علائمی شبیه آنفولانزا که در ترک مواد مخدر شایع است در حین ترک اعتیاد به کافئین نیز ظاهر می شود. سایر این علائم عبارتند از:

  • تحریک پذیری
  • کاهش انرژی
  • عدم تمرکز
  • افسردگی
  • اضطراب

مزایای ترک اعتیاد به کافئین

با توجه به مطالب گفته شده، در حقیقت وابستگی به این ماده برای گذران زندگی عادی به یک دور باطل تبدیل می شود. کافیین بر مغز تأثیر می گذارد و در نتیجه فرد به مصرف بیشتر برای رسیدن به هوشیاری رو می آورد. ترک اعتیاد به کافئین این چرخه را از بین می برد و ما را از استفاده این داروی روزانه دور نگه می دارد. در ادامه با تعدادی از مزایای اصلی ترک اعتیاد کافئین آشنا می شویم. اگر مشکوک هستید که به کافئین معتاد باشید و می خواهید مصرف خود را کاهش دهید، توصیه می شود این کار را به تدریج انجام دهید تا علائم ترک را به حداقل برسانید. می توانید با کاهش تدریجی مصرف کافئین یا تغییر رویه به نوشیدن نسخه های بدون کافئین از نوشیدنی های مورد علاقه خود شروع کنید و از مزایای ترک اعتیاد به کافئین بهره ببرید. این مزایا عبارتند از:

  • کاهش فشار خون
  • کاهش اضطراب
  • خواب بهتر
  • کاهش سردرد
  • کاهش روند پیری
  • کاهش تکرر ادرار
  • سالم سازی رژیم غذایی
  • افزایش شادابی
  • جذب بهتر مواد مغذی و معدنی
  • سلامت بهتر

قهوه

آشنایی با انواع مواد اعتیادآور

مواد روانگردان و اعتیادآور به موادی گفته می شود که با ایجاد تغییراتی در عملکرد و ساختار سیستم عصبی باعث ایجاد اختلالات احساسی و ادراکی در افراد می شوند. مواد روانگردان با درگیر کردن سیستم عصبی و ایجاد اختلال در عملکرد آن سیستم، میل به مصرف را در افراد تقویت می کند. در نتیجه مسئله اعتیاد و درمان آن را دشوار می سازد.
روانگردان ها موادی با ترکیبات شیمیایی و مصنوعی اند که با اثرگذاری مستقیم بر مغز، دستگاه عصبی مرکزی و حالت های طبیعی فرد مصرف کننده، درک و فهم را می توانند به طور کلی تغییر بدهند. مواد روانگردان در واقع از زیر مجموعه مواد توهم زا محسوب می شوند. از شناخته شده ترین این مواد می توان به ماری جوانا و مشتقات آن اشاره کرد. مواد روانگردان با تأثیرات زیان باری که بر مغز و دیگر اعضای بدن می گذارند، بیماری های گسترده ای را برای افراد مصرف کننده سبب می شوند. مواد روان گردان به 4 دسته تقسیم می شوند که در ادامه با دسته بندی آن ها آشنا می شویم.

1-مواد کند کننده

مواد آرام بخش، داروهایی مهار کننده و یا کاهش دهنده سرعت و عملکرد فعالیت ‌های مغز و اعصاب می باشند که به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارند تا حس آرام بخش ایجاد کنند. این دسته شامل باربیتورات ها، بنزودیازپین، الکل و گاما هیدروکسی ‌بوتیریک می باشد. مصرف این دارو ها برای تسکین اضطراب، بهبود خواب و کنترل تشنج می تواند مفید باشد. الکل یکی از شناخته ترین مواد این دسته است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اعتیاد به الکل کلیک کنید.

2-مواد توهم زا

این دسته از مواد بر روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارند و موجب تغییر ادراک فرد از واقعیت، زمان و مکان می شوند. توهم زاها ممکن است موجب شوند فرد دچار توهم شده و چیزهایی را ببیند و یا بشنود که وجود واقعی و خارجی ندارند، یا اینکه شرایط و موقعیت های غیر واقعی را برای خود متصور بشوند. مواد توهم زا عبارتند از سیلوسایبین و ال اس دی، سید لیزرجیک دی اتیل آمید، پیوت و دی متیل. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع مواد توهم زا کلیک کنید.

3-مواد محرک

مواد محرک موادی هستند که موجب افزایش فعالیت و سرعت سیستم عصبی مرکزی می شوند. مواد محرک باعث می شوند که فرد مصرف کننده احساس انرژی زیاد، تمرکز و هوشیاری داشته باشد. این دسته از مواد می توانند باعث شوند فرد احساس دوگانگی، خشم و یا بی اعتمادی مرض گونه داشته باشند. رایج ترین مواد محرک موجود در جهان عبارتند از نیکوتین، کوکائین، کراک، کافئین، آمفتامین و متآمفتامین.

4-مواد افیونی

این نوع مواد روانگردان، از طریق گیرنده های عصبی اپیوئید بر روی بدن تأثیر می گذارند. دارو های مخدر رایج ترین داروهای پزشکی تجویز شده در جهان هستند که به طور معمول برای درمان درد و سرفه استفاده می شوند. این دسته از مواد شامل هروئین، کدئین، مرفین، فنتانیل و هیدروکودون هستند. برای کسب آگاهی بیشتر درباره ترک مورفین کلیک کنید.

مواد روانگردان بر روی یک یا چند مورد از قوای ذهنی مانند خلق و خو، احساسات، افکار، ادراک، حافظه، شناخت و رفتار هر گونه ای اثر می گذارند. به علاوه استفاده از داروهای روانگردان می تواند مشکلاتی برای سلامت جسمانی و روحی فرد مانند سیروز کبدی یا التهاب کبد، جنون های لحظه ای و مشکلات اجتماعی مانند برچسب زدن اطرافیان و جامعه، مشکلات کاری، اقتصادی و همچنین مشکلات کیفری و قانونی ایجاد کند.

 

یک پیشنهاد

اگر ترک کردن اعتیاد به کافئین برای شما دشوار است یا اعتیاد به کافئین به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره شما تأثیر می گذارد، کمک گرفتن از یک متخصص اعتیاد یا یک مشاور سوء مصرف مواد که می تواند راهنمایی و استراتژی هایی را برای مدیریت اعتیاد به کافئین ارائه دهد می تواند مفید واقع شود. به یاد داشته باشید، تجربه همه افراد در مورد اعتیاد به کافئین یکسان نیست و می تواند در علائم تفاوت وجود داشته باشد. بنابراین مهم است که برای مشاوره و پشتیبانی شخصی با یک متخصص مشورت کنید.

سخن آخر

در حالی که کافئین به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود و در صورت مصرف متعادل می تواند فوایدی داشته باشد، یک ماده روانگردان به شمار می رود که می تواند منجر به وابستگی و اعتیاد در برخی افراد شود. اعتیاد به کافئین با تکیه بر کافئین موجود در مواد غذایی برای عملکرد طبیعی و تجربه علائم ترک در هنگام تلاش برای کاهش یا توقف مصرف مشخص می شود. کافئین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است که در نوشیدنی ها و مواد غذایی مختلف از جمله قهوه، چای، نوشیدنی های انرژی زا، شکلات و برخی داروها یافت می شود. به طور گسترده در سراسر جهان مصرف می شود و می تواند انرژی و هوشیاری موقتی را افزایش دهد. افراد مبتلا به اعتیاد به کافئین علیرغم تجربه پیامدهای منفی یا تمایل به انجام آن، کاهش یا ترک کافئین را دشوار می دانند و با کاهش مصرف آن به مشکل بر می خورند. با گذشت زمان، افراد نسبت به اثرات کافئین تحمل پیدا می کنند و برای رسیدن به همان سطح تحریک، به دوزهای بالاتری از قهوه و کافئین موجود در آن نیاز دارند.

برای کسب اطلاعات و دریافت مشاوره روانشناسی در زمینه ترک اعتیاد به کافئین، مشاوران و متخصصان مرکز مشاوره حامی هنر زندگی می توانند به شما کمک کنند.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های مورد نیاز نشانه گذاری شده اند*