نارسایی زودرس تخمدان

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با نارسایی زودرس تخمدان  پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

نارسایی زودرس تخمدان (POF) وضعیتی است که در آن تخمدان‌های زن قبل از 40 سالگی از کار می افتند. می‌تواند منجر به ناباروری و علائم دیگری مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن شود. در این وضعیت مشکلاتی نظیر عدم تولید به اندازه هورمون‌های زنانه، نظیر استروژن و تخمک گذاری نامنظم بروز پیدا می کند. این مشکلات توانایی باروری زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به همین خاطر برای بسیاری از افراد نگران کننده است. معمولا برای درمان روش‌هایی مانند لقاح مصنوعی، درمان با جایگزینی هورمون و درمان به کمک مکمل‌های دارویی کلسیم و ویتامین D پیشنهاد می‌شود. ما در ادامه این مقاله تلاش کرده‌ایم تا در مورد علائم، علل و روش‌های درمان آن اطلاعات بیشتری را ارائه کنیم پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

نارسایی زودرس تخمدان چیست؟

نارسایی زودرس تخمدان به وضعیتی اطلاق می‌گردد که در آن تخمدان‌های زن قبل از 40 سالگی عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهند. در این شرایط بانوان قبل از رسیدن به سنین یائسگی برای مثال در دوران جوانی، نامنظم شدن تخمک گذاری و کاهش تولید هورمون‌های جنسی نظیر استروژن را تجربه می‌کنند. این مسئله می‌تواند قدرت باروری بانوان را تحت تأثیر قرار دهد و مشکلاتی را جهت بچه‌دار شدن ایجاد نماید.

اینفوگرافیک نارسایی زودرس تخمدان

علائم نارسایی زودرس تخمدان

علائم نارسایی زودرس تخمدان تا حد زیادی به علائم و نشانه‌های مرتبط با یائسگی و اختلال نقص استروژن شباهت دارد. از جمله مهم‌ترین علامت‌های این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

- نامنظم شدن چرخه قاعدگی که می‌تواند بعد از تجربه یک بارداری یا قطع قرص‌های جلوگیری از بارداری بروز پیدا کند.

- بروز مشکلات مرتبط با ناباروری و ناتوانی در بچه‌دار شدن

- احساس گرگرفتگی: گرگرفتگی احساس ناگهانی گرما و تعریق است که می تواند در هر زمانی از روز یا شب رخ دهد.

- خشکی واژن: خشکی واژن وضعیتی است که در آن واژن روان کننده طبیعی کافی تولید نمی کند.

- خشکی چشم‌ها

- بروز مشکلاتی در تمرکز و یا احساس بی‌قراری

- کاهش تمایلات جنسی

- تعریق شبانه که معمولاً در طول خواب اتفاق می‌افتد و مشکلاتی در کیفیت خواب نیز ایجاد می‌کند.

- سایر علائم POF می تواند شامل نوسانات خلقی، مشکل در خوابیدن و خستگی باشد.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه تاخیر در چرخه قاعدگی کلیک کنید.

علل بروز نارسایی زودرس تخمدان

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تقریباً در 90 درصد موارد علت دقیق بروز این مشکل مشخص نیست. با این حال پزشکان معتقدند که نارسایی زودرس تخمدان تا حد زیادی به فولیکول‌ها مربوط می‌شود. فولیکول‌ها کیسه‌های بسیار ریزی در تخمدان‌ها هستند که تخمک‌ها در درون آن‌ها رشد کرده و بالغ می‌شوند. در اکثر موارد نارسایی زودرس تخمدان به خاطر عملکرد ناقص فولیکول‌ها و یا آزاد کردن زودهنگام تخمک‌های نابالغ ایجاد می‌شود. علت دقیق این امر هنوز مشخص نیست. با این حال پژوهشگران معتقدند که عوامل زیر می‌توانند در بروز این رویداد اثرگذار باشند. برخی از علل بالقوه عبارتند از:

• عوامل ژنتیکی: برخی از زنان با جهش های ژنتیکی متولد می شوند که خطر ابتلا به POF را در آن ها افزایش می دهد. جهش های ژنتیکی خاص، مانند جهش ژن FMR1.
• اختلالات خود ایمنی: برخی از اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید می توانند به تخمدان ها آسیب رسانده و منجر به POF شوند.
• پرتودرمانی یا شیمی درمانی: پرتودرمانی یا شیمی درمانی سرطان می تواند به تخمدان ها آسیب برساند و منجر به POF شود.
• عفونت های ویروسی: برخی از عفونت های ویروسی مانند اوریون و آبله مرغان می توانند به تخمدان ها آسیب رسانده و منجر به POF شوند.
• سایر شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی دیگر مانند بیماری تیروئید و بیماری آدیسون نیز می توانند منجر به POF شوند.

سایر عوامل خطر برای POF عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• چاقی
• برخی از سموم محیطی

توجه به این نکته مهم است که همه زنانی که این عوامل خطر را دارند به POF مبتلا نمی شوند. با این حال، زنانی که دارای چندین عامل خطر هستند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. اگر در مورد خطر ابتلا به POF نگران هستید با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما می تواند عوامل خطر شما را ارزیابی کند و آزمایش های غربالگری را برای بررسی علائم بیماری توصیه کند.

تشخیص POF

POF بر اساس علائم زن و آزمایش خون تشخیص داده می شود. آزمایش خون می تواند سطح هورمون محرک فولیکول (FSH) و استرادیول را اندازه گیری کند. سطوح بالای FSH و سطوح پایین استرادیول می تواند نشان دهنده ابتلای یک زن به POF باشد.

نارسایی زودرس تخمدان | عوامل خطر

عوامل مختلفی وجود دارند که به ما کمک می‌کنند افرادی که بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند را شناسایی کنیم. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

سن

ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان به طور نادر در بین جوانان دیده می‌شود. با این حال حتی نوجوانان نیز ممکن است به این اختلال دچار شوند. اما افراد در سنین بین 35 تا 40 سالگی بیش از هر زمان دیگری برای دچار شدن به این مشکل در معرض خطر قرار دارند.

سابقه خانوادگی

پژوهش‌ها نشان می‌دهند اگر شما سابقه بروز این مشکل را در خانواده خود داشته باشید بیش از سایر جمعیت عمومی در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارید. چرا که ممکن است عوامل ژنتیکی علت اصلی ابتلای شما به نارسایی زودرس تخمدان باشد.

سابقه جراحی تخمدان

مطالعات نشان می‌دهند، افرادی که به هر دلیلی سابقه جراحی تخمدان‌ها را دارند بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. با این حال این مسئله قطعی نیست و بسیاری از افراد که جراحی تخمدان انجام می‌دهند بعدها هیچگونه مشکل باروری را تجربه نمی‌کنند.

برای آگاهی بیشتر در زمینه ناباروری کلیک کنید.

سابقه پزشکی و درمانی

همان طور که پیش‌تر گفته شد بروز نارسایی زودرس تخمدان در مبتلایان به برخی بیماری‌ها نظیر بیماری‌های خود ایمنی بیشتر اتفاق می‌افتد. علاوه بر این افراد مبتلا به سرطان که در جریان شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار می‌گیرند بیشتر در خطر دچار شدن به این بیماری هستند.

روش‌های درمان نارسایی زودرس تخمدان

امروزه درمانی قطعی و ثابت شده برای بازگرداندن عملکرد تخمدان‌ها وجود ندارد. با این حال به کمک برخی روش‌های درمانی پزشکی می‌توان علائم موجود در این اختلال را تخفیف داد و شرایط ناشی از آن را بهبود بخشید. از جمله این روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

درمان با جایگزینی هورمون

• درمان جایگزینی هورمونی (HRT): HRT می تواند به تسکین علائم POF، مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، و خشکی واژن کمک کند.
• درمان های باروری: اگر یک زن مبتلا به POF بخواهد باردار شود، ممکن است نیاز به استفاده از درمان های باروری، مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) داشته باشد. در ادامه بیشتر توضیح داده شده است.
• مشاوره: مشاوره می تواند به زنان مبتلا به POF کمک کند تا با چالش های عاطفی این بیماری کنار بیایند.

رایج‌ترین روش درمانی برای بهبود علائم ناشی از نارسایی زودرس تخمدان، درمان با جایگزینی هورمون است. در این روش شما به کمک داروها، استروژن و سایر هورمون‌هایی که بدن قادر به تولید آن‌ها نیست را دریافت می‌کنید. دریافت استروژن می‌تواند عملکرد جنسی شما را بهبود ببخشد و همچنین از بروز مشکلات قلبی و استخوانی نیز جلوگیری نماید. این داروها معمولاً از زمان دچار شدن به نارسایی تخمدان تا سن 50 سالگی که یائسگی آغاز می‌شود باید مورد استفاده قرار بگیرد.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه یائسگی کلیک کنید.

درمان به کمک مکمل‌های دارویی ویتامین D و کلسیم

از آنجایی که کمبود هورمون‌هایی نظیر استروژن آسیب‌پذیری استخوان‌ها را بیشتر می‌کند، زنان مبتلا به این اختلال بیش از دیگران در معرض مواجه شدن با مشکلاتی نظیر پوکی استخوان هستند. از این رو معمولاً پزشکان در این شرایط مصرف ویتامین D و کلسیم را به طور روزانه تجویز می‌کنند.

به کارگیری روش لقاح مصنوعی یا عمل IVF

افراد مبتلا به نارسایی تخمدان در اکثر موارد با مشکلات مرتبط با ناباروری دست و پنجه نرم می‌کنند. پزشک اغلب برای حل این موضوع استفاده از لقاح مصنوعی را پیشنهاد می‌دهد. در عمل IVF به طور آزمایشگاهی از پدر و مادر تخمک و اسپرم گرفته می‌شود و ترکیب و باروری آن‌ها در دستگاه صورت می‌گیرد. در ادامه پس از فرایند لقاح تخمک بارور شده در رحم مادر کاشته می‌شود.

ایجاد تغییراتی در سبک زندگی

همان طور که گفته شد افراد مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان بیش از دیگران در معرض بیماری های قلبی و استخوانی قرار دارند. برای اینکه بتوانید از بروز این مشکلات پیشگیری نمایید لازم است که ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانید و همواره بر روی وزن خود کنترل داشته باشید.

چشم انداز درمانی زنان مبتلا به POF

چشم انداز درمان زنان مبتلا به POF به شدت به علائم و سلامت کلی آن ها بستگی دارد. با انجام کامل و به موقع درمان، اکثر زنان مبتلا به POF می توانند علائم خود را مدیریت کنند و زندگی کامل و فعالی داشته باشند.

سؤالات متداول

- نارسایی زودرس تخمدان با یائسگی زودرس چه تفاوتی دارد؟

در یائسگی زودرس شما پیش از 40 سالگی با قطع کامل تخمک گذاری روبه‌رو می‌شوید و بعد از آن نمی‌توانید دیگر باردار شوید. اما در نارسایی زودرس تخمدان‌ها به طور کامل عملکرد خود را از دست نداده‌اید و امکان باروری همچنان وجود دارد.

برای اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.