علل کودک آزاری | پیشگیری از کودک آزاری

آشنایی با دلایل و علل کودک آزاری تا حد زیادی می‌تواند به والدین در پیشگیری از این اتفاق کمک کند. هر گونه رفتاری که باعث آزار کودک در هر بعدی از وجود او اعم از روحی، عاطفی، جسمی، جنسی و... شود را کودک آزاری تعریف می‌کنند. این رفتارها می‌تواند از جانب والدین، نزدیکان، معلمان و سایر افراد باشد. با این حال کودک آزاری معمولا به دلیل شرایط خانوادگی، فردی و اجتماعی به وجود می‌آید و با عوارض متعددی برای کودک و خانواده او همراه است. گاهی شدت فشار بر روی کودک و والدین به قدری زیاد می‌شود که مسائلی از جمله خودکشی و یا قتل اتفاق می‌افتد. در این مبحث به توضیح شرایطی که منجر به کودک آزاری می‌شوند می‌پردازیم تا والدین با آگاهی کامل بتوانند از آنان پیشگیری کنند.

علل کودک آزاری

می‌توان علل کودک آزاری را به طور کلی به چهار دسته کلی تقسیم کرد. اطلاع از این علل به شما کمک می‌کند تا علاوه بر محافظت از فرزندتان، به نکات تربیتی بیشتر اهمیت داده و فرزندتان را از این عوامل دور نگه دارید. در ادامه به 4 علت اصلی کودک آزاری اشاره شده است. برای اطلاعات بیشتر در مورد کودک آزاری جنسی کلیک کنید. 

1. علل کودک آزاری | شرایط خانوادگی

شرایط خانواده جزء مهم ترین عوامل کودک آزاری است که در ابعاد مختلف می‌تواند زمینه ساز این آسیب شود. این شرایط شامل موارد زیر است.

- زمانی که در خانواده‌ها یکی از والدین به دلیل طلاق یا فوت حضور ندارند و یا یکی از والدین ازدواج دوم می‌کند، کسی حضور ندارد تا از کودک پشتیبانی کند. در کنار آن در خانواده‌هایی که حمایت کافی از کودک صورت نمی‌گیرد کودک بیشتر از هر کودک دیگری ممکن است در خطر کودک آزاری قرار داشته باشد. اهمیت خانواده در این زمینه بسیار به چشم می‌خورد. برای اطلاعات بیشتر در مورد اهمیت خانواده کلیک کنید.

- در خانواده‌هایی که به دلایل مختلف استرس در محیط خانواده بر روی والدین و کودک زیاد است احتمال کودک آزاری بیشتر وجود دارد؛ چرا که ممکن است بزرگ ترها تحت فشار بدرفتاری بیشتری با فرزندشان داشته باشند (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استرس در کودکان کلیک کنید).

- انتظارات غیر واقعی از کودک و نبود آگاهی از مراحل رشدی در کنار نداشتن رفتار موثر والدین با کودک از جمله علل کودک آزاری می‌باشد که می‌تواند، شرایطی را برای کودک ایجاد نماید که دائما تحت فشار روحی قرار بگیرد (برای آگاهی از مراحل رشدی کلیک کنید).

- نداشتن مهارت فرزند پروری که بسیاری از مواقع به خصوص زمانی که کودک آزاری از نوع روحی وروانی است والدین از رفتارهای خود آگاه نیستند و نمی‌دانند که در حال وارد کردن چه آسیبی به فرزند خود هستند. برای پیشگیری از این مشکل می‌توانید به مقالات آموزش تربیت کودک و فرزندپروری مراجعه کنید. 

- از دیگر عوامل خانوادگی نیز می‌توان به طلاق، اعتیاد، تحصیلات والدین، جمعیت خانواده، بیماری‌های روانی، جسمی و اختلافات خانوادگی اشاره کرد.

2. شرایط خود کودک

کودکانی که از نظر جسمی دارای ناتوانی هستند و نیاز به مراقبت‌های بهداشتی دارند احتمال اینکه مورد آزار قرار بگیرند، بیشتر است. در این موارد باید حمایت و مراقبت بیشتری از کودک صورت بگیرد. از جمله این ناتوانی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

- معلولیت ذهنی: ناتوانی ذهنی ممکن است منجر به ناتوانی  فرزند یا کودک در مراقبت از خود شود.

- اختلالات کودکان: گاهی وجود برخی اختلالات روانی در کودک موجب می‌شود که توسط دیگران بیشتر مورد خشونت قرار گیرند مانند زمانی که کودک بیش فعالی دارد و متاسفانه به دلیل عدم وجود برنامه تربیتی مناسب مشکلات او باقی می‌ماند و گاه بیشتر نیز می‌شوند (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیش فعالی کلیک کنید).

- کودکان با شرایط خاص: کودکان نامشروع و کودکان ناخواسته‌ای که والدین نگرش دیگری نسبت به فرزندشان دارند، چگونگی روابط والد فرزند می‌تواند احتمال بروز خشونت و کودک آزاری را بیشتر کند. نهایتا گاهی کودکان از نظر جسمی سالم هستند اما دشواری‌های رفتاری خاصی دارند و یا والدینشان آن‌ها را غیر طبیعی می‌دانند.

- سایر علل کودک آزاری به دلیل شرایط کودک: بدخلقی، بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع، عادات غذایی نامناسب، ابتلا به بیماری‌های مکرر و در بعضی مواقع ظاهر فیزیکی بد و بد قیافه بودن و... از دیگر علل کودک آزاری به علت شرایط کودک است.

3. دلایل کودک آزاری | شرایط و فرهنگ جامعه

قوانین، فرهنگ، هنجارها و موقعیت جغرافیایی یک جامعه می‌تواند بر میزان جرائم و نوع خشونت در آن تاثیر بگذارد. در جوامعی که خشونت سازمان یافته مثل جنگ یا انواع آسیب‌های اجتماعی زیاد است و نابرابری‌های اجتماعی وجود دارد و همچنین در جوامعی که خشونت در سطح جامعه، رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی، مقبول است و قوانین مشخص و موثری در زمینه حمایت از حقوق کودکان وجود ندارد، میزان این پدیده بسیار بالاتر می‌باشد. عوامل دیگری چون شرایط اقتصادی، مشکلات محیط آموزشی، فقدان نظارت بر مراکز نگهداری کودک، ضعف در باورهای دینی از جمله علل اجتماعی هستند که می‌توانند در ایجاد این معضل اجتماعی دخیل باشند.

فرهنگ جوامعی که کودکان و خانواده‌ها به دلیل ترس از دیدگاه افراد دیگر نمی‌توانند از فرد خطاکار شکایت کنند، میزان کودک آزاری را در آن جوامع بالا می‌برد. به همین خاطر والدین لازم است که با تربیت جنسی کودک خود آن‌ها را در مقابل چنین افرادی آگاه کنند و در کنار آن به رشد کودک خود نیز اهمیت دهند.

برای آگاهی بیشتر درباره تربیت جنسی کودک کلیک کنید.

4. دلایل کودک آزاری | افراد کودک آزار

افرادی که اقدام به کودک آزاری می‌کنند همیشه بیمار روانی نمی‌باشند همانطور که تا اینجا ذکر شد عوامل متعددی می‌توانند در بروز این پدیده توسط افراد نقش داشته باشند. اما قابل ذکر است گاهی این اعمال توسط افرادی صورت می‌گیرد که خود دارای مشکلات و اختلالاتی هستند. اختلالات شخصیت، اختلال در کنترل تکانه، سادیسمی‌ها و افرادی که خود در کودکی مورد آزار واقع شده‌اند به احتمال بیشتری به کودک آزاری دست می‌زنند. همچنین زمانی که کودک آزاری جنسی صورت می‌گیرد احتمال وجود کژکاری‌ها و نابهنجاری‌های جنسی در افراد سوءاستفاده گر بیشتر می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد اختلالات شخصیت و نابهنجاری های جنسی کلیک کنید.

پیشگیری از کودک آزاری

با وجود علل متعدد کودک آزاری والدین باید برای حفظ امنیت فرزندان خود اقدامات پیشگیرانه انجام دهند. والدین می‌توانند با استفاده از مشاوره کودک، راه ها و روش های صحیح آموزش جنسی کودک را بیاموزند. به این صورت کودکان یاد می‌گیرند که چگونه از خود در مقابل کودک آزاری و کودک آزاری جنسی محافظت کنند. همچنین خانواده ها با کاهش تنش و استرس خانه و حمایت کردن از کودک می‌توانند احتمال مورد آزار قرار گرفتن آنان را تا حد زیادی کاهش دهند. شکایت از افراد خاطی و پیگیری کردن آن می‌تواند تا حد زیادی شرایط را برای افرادی که تصمیم به کودک آزاری دارند سخت کند.

در همین راستا مرکز مشاوره حامی هنر زندگی با داشتن مشاورانی برجسته در زمینه کودک و خانواده آماده هرگونه ارائه خدمات به شما عزیزان می‌باشد. شما می‌توانید از هرکجای کشور به صورت تلفنی با مشاوران ما در تماس باشید و با دریافت راهکارها و اصول کلی در کوتاه ترین زمان ممکن مشکلات خود را به حداقل برسانید.

برای آگاهی از روند دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

سوالات متداول

مهم‌ترین دلایل کودک آزاری چیست؟

کودک آزاری می‌تواند به دلیل شرایط خانوادگی، فردی و اجتماعی رخ دهد. در واقع در محیط خانواده شرایطی ممکن است برای کودک به وجود آید که باعث این مسئله شود. همچنین وضعیت جامعه و افرادی که ممکن است اختلالاتی از جمله تمایل به رابطه با کودکان داشته باشند به این مسئله دامن بزنند. درباره شرایط فردی نیز کودک گاهی از اختلالات و مشکلاتی رنج می‌برد که زمینه ساز این آسیب می‌گردد.

برای دریافت مشاوره در زمینه مشاوره کودک می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.