کنجکاوی جنسی کودکان | توجه کودک به دستگاه تناسلی

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با کنجکاوی جنسی کودکان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

کنجکاوی جنسی کودکان به شرایطی گفته می‌شود که بچه‌ها نسبت به اندام تناسلی خود آگاه شده، در مورد آن سؤال می‌پرسند و نسبت به تفاوت بین دستگاه تناسلی مردانه و زنانه نیز کنجکاو می‌شوند. اگر والدین بتوانند در این برهه از رشد روانی - جنسی به فرزند خود کمک کنند و واکنش‌های تند و افراطی نشان ندهند، کودک با سازگاری هرچه بیشتر از این مرحله عبور خواهد کرد.
در عوض کودکانی که جواب سؤال‌های خود را نمی‌یابند و یا به خاطر آن‌ها مورد سرزنش و تنبیه قرار می‌گیرند بیش از سایرین در این مرحله از زندگی خود تثبیت می‌شوند و همچنین با افزایش آسیب‌پذیری روانی روبه‌رو هستند. بهتر آن است که والدین از قبل خود را آماده کنجکاوی جنسی کودکان کرده و بهترین روش برخورد در برابر آن‌ها را آموخته باشند. در این راستا مشورت با مشاوران کودک می تواند بسیار موثر و مفید باشد. برای کسب آگاهی در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.

کنجکاوی جنسی کودکان

برای والدین صحبت کردن با فرزندان در مورد تفاوت های درست و نادرست مسایل عادی می تواند آسان باشد، اما اغلب برای والدین دشوارتر است که با فرزندان خود در مورد رشد جنسی صحبت کنند. در سنین بسیار پایین، کودکان با لمس کردن، انگولک کردن، کشیدن و مالیدن اعضای بدن خود از جمله اندام تناسلی، شروع به کشف بدن خود می کنند. همانطور که کودکان بزرگ تر می شوند، برای یادگیری در مورد این اعضای بدن و عملکرد آن ها به راهنمایی نیاز خواهند داشت.

کنجکاوی جنسی نرمال

در اینجا لیستی از آنچه که متخصصان اطفال می گویند رفتار جنسی عادی و رایج در کودکان 2 تا 6 ساله است آورده شده است. هنگامی که این رفتارها اتفاق می افتد، سعی کنید با گفتن جمله ای مانند بزرگ ترها این کار را در خلوت انجام می دهند ، باید توجه کودک خود را به رفتار مناسب تر هدایت کنید. تلاش کنید که بچه ها باید به یکدیگر و تفاوت های جنسی احترام بگذارند و دست زدن به اندام خصوصی دیگران اشکال دارد. همچنین به فرزندتان یادآوری کنید که اگر کسی به اندام های خصوصی او دست زد، همیشه به شما یا یک فرد بزرگسال قابل اعتماد دیگر بگوید. رفتارهای جنسی نرمال که از سر کنجکاوی جنسی بروز می کند عبارتند از: دست زدن/خودارضایی اندام تناسلی به صورت عمومی یا خصوصی، نگاه کردن یا لمس کردن اندام تناسلی همسالان یا خواهر و برادر جدید، نشان دادن اندام تناسلی به همسالان تا پیش از آگاهی دادن والدین، ایستادن یا نشستن خیلی نزدیک به کسی،  تلاش برای برهنه دیدن همسالان یا بزرگسالان.

همان طور که گفته شد بروز چنین رفتارهایی در بازه سنی کودکان دو تا شش سال تا قبل از آموزش و آگاهی دادن از سمت والدین نرمال بوده و باید از این زمان به بعد و حین مشاهده بروز چنین رفتارهایی والدین شروع به آموزش جنسی و رفتارهای مناسب جنسی به کودک کنند.

کنجکاوی جنسی کودکان از منظر نظریه رشد روانی-جنسی فروید

زیگموند فروید نظریه پرداز و پدر علم روانشناسی در تئوری خود مراحلی را از نظر رشد روانی و جنسی مطرح کرد. او در پی بررسی‌های خود متوجه شد که انرژی روانی کودک در هر دوره سنی بر یکی از مناطق بدنی متمرکز است. او بر این اساس روی هرکدام از مراحل خود نام خاصی نهاد.

برای مثال دوران نوزادی تمرکز اصلی کودک بر شیر خوردن و دریافت محبت و نوازش از جانب مادر است، در نتیجه فروید نام این دوره از زندگی را مرحله دهانی گذاشت. پس از آن تمرکز کودک و والدین بر کنترل ادرار و مدفوع یا همان از پــوشک گرفتن کودک است که تا 4 سالگی ادامه دارد، این مرحله در نظریه فروید مرحله مقعدی نام دارد.
پس از این مرحله یعنی در حدود 4 یا 5 سالگی است که فرزند شما نسبت به اندام تناسلی خود آگاه می‌شود، دوست دارد آن را کشف کند و در مورد تفاوت اندام تناسلی خود با جنس مخالف نیز کنجکاوی نشان می‌دهد. ممکن است در این زمان رفتارهایی نظیر دســت زدن کودک به اندام تناسلی خود یا کنجکاوی‌های زیاد او را در مورد مسائل جنسی مشاهده کنید.

اینفوگرافیک کنجکاوی جنسی کودکان

چگونگی عبور کودک از مرحله آلتی

فروید معتقد است عبور از هر مرحله رشد روانی-جنسی مستلزم ارضای درست نیازهای آن برهه زمانی است. اگر پدر و مادرها به صورت بسیار زیاد یا بسیار کم به این نیازها پاسخ بدهند، فرد نمی‌تواند به درستی به مرحله بعدی رفته و از نظر روانی فرایند سالمی را تجربه کند. این مسئله در مورد کنجکاوی جنسی نیز صدق می‌کند. این مرحله که مرحله آلتی نام دارد اغلب تا 6 سالگی ادامه می‌یابد و نیازمند آگاهی و پختگی رفتاری کافی از جانب والدین است. اگر شما بتوانید به درستی در جهت تــربیت جنسی کودکان به سؤالات فرزندتان پاسخ دهید او به طور خود به خود از تمرکز بر مسائل جنسی دست می‌کشد و به آرامی وارد دوران نهفتگی (دوران تحصیل) می‌شود.

اما واکنش‌های بسیار تند نظیر سرزنش کردن و دعوای کودک به خاطر این سؤال‌ها یا رفتارها و بالعکس نادیده گرفتن این رفتارها باعث می‌شود که کودک انرژی روانی مرتبط با دوره قبلی را با گذشت 6 سالگی نیز در درون خود احساس کند و در پی این مسئله، مشکلات متعددی را تجربه نماید. برای مثال برخی کودکان دچار مشغولیت ذهنی درباره مسائل جنسی می‌شوند و به همین خاطر اضطراب شدید، احــساس گناه و هیجانات ناخوشایند دیگری از این قبیل را تجربه می‌کنند که می‌تواند خود را در قالب اختلالات رفتاری کودکان، اضطراب و افسردگی دوران کودکی نشان دهد.

 

برخورد مناسب در برابر کنجکاوی جنسی کودکان

با وجود همه این توضیحات و تفاسیر، بسیاری از پدر و مادرها در عمل نمی‌دانند که باید دقیقاً چه واکنشی از خود نشان دهند و در موارد بسیاری از متخصصین در مورد نحوه پاسخگویی به سؤالات کودک سؤال می‌پرسند. برای اینکه بتوانید به بهترین شکل این مرحله از رشد فرزندتان را مدیریت نمایید توجه به موارد زیر می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

در برابر رفتارهای جنسی کودک هیجانات منفی خود را کنترل کنید

اگر رفتاری نظیر لمس آلت تناسلی را در فرزندتان دیدید، تلاش کنید تا واکنش تند و خشنی به او نشان ندهید. کودک شما در این سنین از معنای رفتار خود چیزی نمی‌داند و در مسیر کشف بدن خود طبیعتاً به اندام تناسلی نیز توجه نشان می‌دهد. در نتیجه در این شرایط با استفاده از مــهارت کنترل احساسات، آرامش خود را حفظ نمایید و در فضایی خصوصی و با آرامش به فرزندتان بگویید که اندام تناسلی یکی از مناطق ممنوعه بدن اوست، کسی نباید آن را ببیند، لمس کند و لمس کردن آن توسط خود او نیز زمانی که دیگران حضور دارند نباید انجام شود. هرگز در جمع و در حضور دیگران به او واکنش نشان ندهید. در این شرایط تنها کاری که باید بکنید پرت کردن حواس کودک با اسباب‌بازی‌ها یا هر چیز مورد علاقه فرزندتان است.

سؤالات و کنجکاوی های جنسی کودکان را نادیده نگیرید

هرگز سؤال‌های کودک در مورد مسائل جنسی را نادیده نگیرید. شاید شما فکر کنید که با جواب ندادن به سؤال کودک، او این مسئله را فراموش می‌کند اما تقریباً در اکثر موارد این‌گونه نیست و کودکان هنگامی که جواب پرسش‌هایشان را نمی‌گیرند بیشتر با آن مسئله اشتغال ذهنی پیدا می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پاسخ به سوالات جنسی کودکان کلیک کنید.

به زبان ساده با کودک صحبت کنید

هنگامی که می‌خواهید به کودک در مورد مسائل جنسی آموزش بدهید بسیار اهمیت دارد حــرف زدن با کودک به زبان و متناسب با درک او باشد. گفتن جملات و قواعد مبهمی که فرزندتان درکی از چرایی آن‌ها ندارد نمی‌تواند کمکی به او بکند. در همین راستا پس از اینکه برای کودکتان مسائل جنسی را توضیح دادید می‌توانید از او بخواهید تا یک بار آن‌ها را برای شما تکرار کند تا ببینید آیا مفاهیم را به درستی دریافته است یا خیر.

هنگام کنجکاوی جنسی کودکان به آن‌ها اطلاعات بیش از حد ندهید

قبل از اینکه به سؤالات کودکتان در مورد آلت تناسلی یا سایر مسائل جنسی پاسخ دهید سعی کنید بفهمید که او دقیقاً به چه اطلاعاتی نیاز دارد و از دیدگاه روانــشناسی کودک گفتن مسائل تا چه حدی کنجکاوی او را ارضا می‌کند. شما لازم نیست به طور پیچیده و بسیار کامل اطلاعاتی بیش از نیاز فرزندتان را به او ارائه کنید چراکه اگر مسائل مطرح شده بیش از حد و توان کودک برای هضم آن‌ها باشد خود می‌تواند به یک مشکل جدید تبدیل شود.

 سخن آخر
بیشتر والدین در مواجهه با کنجکاوی جنسی کودکان دچار تنش و نگرانی می شوند. اما باید پذیرفت که این رفتار نیز یکی از مراحل رشد کودکان است. آنچه در این زمینه کمک کننده می باشد، آگاهی والدین در برخورد با این مسائل است. مشاوران حامی هنر زندگی در راستای ارتقاء دانش روانشناختی والدین در مورد رفتار با کودک می توانند در این زمینه یاریگر خانواده های محترم باشند. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی این مرکز کلیک کنید.

سؤالات متداول

- آیا واکنش نامناسب والدین به کنجکاوی جنسی کودکان می‌تواند در دراز مدت و بزرگسالی نیز بر فرزندان اثر بگذارد؟

بله. در مواردی که والدین به خاطر سؤال‌های جنسی کودک یا رفتارهای کنجکاوانه او اقدام به تنبیه‌های بسیار شدید می‌کنند ناخودآگاه ترس و اضطرابی شدید را حول محور مسائل جنسی به فرزندشان می‌کنند. این امر می‌تواند مشکلات مزمنی را ایجاد کند که حتی در بزرگسالی نیز با فرد باقی بماند. از جمله این مشکلات می‌توان به بروز وسواس‌های فکری آزاردهنده پیرامون مسائل جنسی، خودارضایی بیمارگون و بروز اختلالاتی در عملکرد جنسی در بزرگسالی اشاره کرد.