پرکاری تیروئید | نشانه ها، علل و درمان پر کاری تیروئید

پرکاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که فعالیت زیاد غده تیروئید منجر به تولید بیش از حد هورمون تیروکسین می‌شود و این مسئله بر روی متابولیسم (سوخت و ساز) بدن شما تاثیر گذاشته و باعث لاغری، ضربان قلب تند یا نامنظم و دیگر مشکلات جسمانی می‌شود. خوشبختانه درمان‌های مختلفی با توجه به شرایط بیمار برای این اختلال وجود دارد اما در صورتی که بیماری را نادیده گرفته و برای درمان اقدام نکنید، باید با عوارض و پیامدهای جدی‌تری چون پوکی استخوان، سکته قلبی و... دست و پنجه نرم کنید. در کنار این مسائل تیروئید پرکار تاثیرات نامطلوب خود را بر روان شما نیز می‌گذارد و باعث استرس و فشار عصبی در شما می‌شود. با توجه به اهمیت موضوع در ادامه درباره نشانه‌ها، علل و درمان پرکاری تیروئید صحبت خواهیم کرد پس همراه ما باشید. برای آشنایی بیشتر درباره روند درمان استرس شدید کلیک کنید.

 

نشانه های پرکاری تیروئید چیست؟

تیروئید غده پروانه‌ای شکل روی گلو است که وظیفه تنظیم عملکردهای بدن را برعهده دارد. همه علائم پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید ممکن است در آزمایشات نشان داده نشود، در صورت درمان پرکاری تیروئید این نشانه‌ها نیز از بین می‌روند. این علائم موارد زیر را در بر می‌گیرد.

• افزایش ضربان قلب و افزایش خفیف فشار خون در حالت عادی
• گواتر یا بزرگی تیروئید
• افزایش تعریق و عدم تحمل گرما
• ضعف عضلات (در ناحیه شانه، لگن، ران) و لرزش‌های غیر ارادی به خصوص در دستان و انگشتان
• برجسته شدن چشم‌ها و کشیده شدن پلک بالا به سمت پایین
• بزرگ شدن پستان در آقایان و کاهش میل جنسی
• قاعدگی نامنظم و کم شدن حجم خونریزی
• مشکلات گوارشی، اسهال، تغییر در حرکات روده، افزایش اشتها و کاهش وزن (در افراد مسن ممکن است افزایش وزن دیده شود)
• تغییر در ضخامت پوست، خارش بدن، سرخی کف دست و تورم نوک انگشتان
• عوامل روانی (اضطراب، زود رنجی، ناامیدی، بداخلاقی و عاطفی شدن، بی حوصلگی، حمله هراس و بیماری دو قطبی)
• اختلال در تمرکز، تحریک پذیری و کند شدن عملکرد ذهنی
• انرژی زیاد، بیش فعالی، بی قراری و بی خوابی
• تهوع و استفراغ
• بروز درد در گردن و خشن شدن صدا
• تنگی نفس و سرگیجه

توجه: علائم جسمانی تیروئید با درمان آن از بین می‌روند، اما علائم روانی ممکن است تا مدت‌ها باقی بمانند. مشاوره روانشناسی به شما این امکان را می‌دهد تا علاوه بر درمان علائم روانی در مقابل مشکلات جسمانی نیز از روش‌های غیر دارویی مناسبی استفاده کنید.

برای شناخت بیشتر درباره کم کاری تیروئید کلیک کنید.

اینفوگرافیک پرکاری تیروئید

چه عواملی باعث بروز پرکاری تیروئید میشود؟

پرکاری تیروئید به عوامل مختلفی بستگی دارد که شایع ترین علت آن ابتلا به بیماری گریوز می‌باشد (علائم بیماری گریوز تعریق در پشت چشم‌هاست که باعث درد چشم، اشک ریختن و بیرون زدگی چشم‌ها می‌شود). همچنین با شناسایی و درمان عوامل پرکاری تیروئید می‌توان تا حدود زیادی آن را درمان کرد. سایر عوامل شامل موارد زیر می‌باشد.

• زیاده روی در مصرف ید
• تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
• رشد توده غیر سرطانی روی غده تیروئید
• مصرف بیش از اندازه هورمون‌های تیروئید برای درمان سایر بیماری‌ها
• التهاب نیمه حاد غده تیروئید
• التهاب غده تیروئید بر اثر تجمع گلبول‌های سفید (لنفوسیت‌ها) یا التهاب تیروئید پس از زایمان
• تومورهای بیضه‌ها و تخمدان
• سابقه خانوادگی ابتلا به پرکاری تیروئید
• استرس (مخصوصا در خانم‌ها)
• مصرف برخی از داروها که باعث پرکاری تیروئید می‌شود

یکی از عوامل مهم پرکاری تیروئید، استرس و اضطراب بیش از اندازه می‌باشد که در خانم‌ها شیوع بیشتری دارد، بنابراین با درمان استرس‌های غیر طبیعی تا حد زیادی می‌توان از بروز پرکاری تیروئید جلوگیری کرد.

چگونه پرکاری تیروئید تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص پرکاری تیروئید آزمایشات و تست‌هایی وجود دارد که پزشک می‌تواند با کمک آن‌ها درمان مناسبی را برای پرکاری تیروئید در نظر بگیرد. بررسی جسمانی، تاریخچه دارویی، تست خون، آزمایش جذب ید رادیواکتیو و اسکن تیروئید از جمله مواردی هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان پرکاری تیروئید را به درستی تشخیص داد. همچنین پزشک با انجام سونوگرافی می‌تواند اطلاعات مناسبی درباره اندازه غده به دست آورد. 

پیامدهای عدم درمان پرکاری تیروئید

در صورتی که پرکاری تیروئید درمان نشود می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی به دنبال داشته باشد که این عوارض عمدتا به قلب مربوط می‌شوند اما با این حال در جنبه‌های دیگر از جمله بارداری نیز تاثیرات منفی خود را می‌گذارند. برخی از اثرات منفی پرکاری تیروئید کنترل نشده بر روی قلب موارد زیر را در بر می‌گیرد.

• آریتمی قلبی (اختلالات مربوط به ضربان نامنظم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی)
• اتساع قلب (بزرگ شدن حفره‌ی درون قلب و نازک شدن عضلات قلب) و نارسایی احتقانی قلب
• ایست ناگهانی قلب
• فشار خون بالا

پرکاری تیروئید موجب مصرف بیش از حد کلسیم و پتاسیم استخوان‌ها شده و از طریق ادرار و مدفوع آن را دفع می‌کند؛ بدین ترتیب تراکم مواد معدنی کم شده و باعث بروز آرتروز مفاصل می‌شود. همچنین از نظر روانی نیز استرس و فشارهای زیادی را برای فرد به وجود آورد که این مسئله باعث افزایش مشکلات جسمانی می‌شود و با عوارض زیادی همراه است. در کنار آن افزایش غیر طبیعی سوخت و ساز بدن باعث بالا رفتن درجه حرارت بدن شده که این مسئله فرد را کلافه و بی حوصله می‌کند.

برای اطلاع بیشتر درباره عوارض استرس و فشار عصبی کلیک کنید.

درمان پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید درمان‌های متفاوتی دارد، درمان مناسب با توجه به سن، جنسیت، وضعیت جسمی و وخامت حال بیمار تجویز می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین این درمان‌ها اشره کرده‌ایم.

ید رادیواکتیو

ید رادیواکتیو یک داروی خوراکی است، که توسط غده تیروئید جذب شده و سبب منقبض شدن غده تیروئید و فروکش کردن علائم می‌شود و معمولا 3 تا 6 ماه به طول می‌انجامد. این نوع درمان فعالیت تیروئید را به طور قابل ملاحظه‌ای کم می‌کند تا جایی که داروها برای جایگزین کردن با تیروکسین کم می‌شوند.

داروهای ضد تیروئید

داروهای ضد تیروئید (Propylthiouracil و Methimazole) علائم پرکاری تیروئید را به وسیله جلوگیری از تولید مقدار زیاد هورمون کاهش می‌دهند، علائم آن بعد از 6 تا 12 هفته شروع به بهبود می‌کند، اما درمان به وسیله قرص‌های ضد تیروئید به طور معمول یک سال یا بیشتر به طول می‌انجامد.

در بعضی افراد مشکل دائمی است و در بعضی افراد دوره‌های بهبود و بازگشت بیماری وجود دارد. هردو داروی ذکر شده آسیب‌های شدید کبدی خواهند داشت و گاهی سبب مرگ خواهند شد (از آنجا که Propylthiouracil آسیب‌های جدی تری به کبد وارد می‌کند در کل تنها زمانی باید مصرف شود که Methimazole قابل تحمل نباشد).

بتابلوکرها

داروهای بتابلوکر معمولا جهت درمان فشار خون بالا استفاده می‌شوند و سبب کاهش سطح تیروئید نخواهند شد، اما می‌توانند سبب کاهش ضربان قلب سریع شوند و از تپش قلب جلوگیری کنند. متخصص از این دارو برای کاهش علائم پرکاری تیروئید استفاده می‌کند.

برای شناخت بیشتر درباره فشار خون بالا کلیک کنید.

جراحی

در صورتی که نتوانید داروهای ضد تیروئید را تحمل کنید و با درمان رادیواکتیو مخالف باشید، احتمالا باید برای جراحی آماده شوید گرچه این روش تنها در تعداد محدودی از افراد قابل انجام است.

چند نکته دانستنی

یک رژیم غذایی فاقد گلوتن برای افراد مبتلا به مشکلات تیروئیدی مفید می‌باشد، همچنین استفاده از لبنیات کم چرب برای بیماران نیز بهترین گزینه است. مصرف روزانه ۳ الی ۴ لیوان آب، حذف شکر از برنامه غذایی، حذف غذاهای نیمه آماده و کنسروی و حذف نوشیدنی‌های کافئین دار از مهم ترین اقدامات مراقبت‌های پزشکی می‌باشد. همچنین بهره بردن از مشاوره روانشناسی به افراد کمک خواهد کرد تا استرس و فشار عصبی کمتری را تجربه کنند.

مشاوران ما در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی شرایطی را برای شما فرآهم آورده‌اند تا بتوانید از هر کجای کشور با آن‌ها به صورت تلفنی و حضوری در ارتباط باشید. این مرکز با داشتن مشاورانی برجسته و با دانش به شما تضمین خواهد داد تا در کمترین زمان ممکن به درمان مشکلات و مسائل خود بپردازید. حامی هنر زندگی همچنین در زمینه های مختلف روانشناسی اعم از خانواده، ازدواج، اعتیاد، جنسی، کودک، مشاوره شغلی، تحصیلی و ... آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می‌باشد.

برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی کلیک کنید.

سوالات متداول

مهم‌ترین علت پرکاری تیروئید چیست؟

در واقع گریوز مهم‌ترین نقش را در پرکاری تیروئید ایفا می‌کند. گریوز یک بیماری خودایمنی است که زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند به همین دلیل زنان به احتمال بیشتری نیز دچار پرکاری تیروئید می‌شوند. برای دریافت مشاوره روانشناسی از مرکز مشاوره حامی هنر زندگی کلیک کنید.