نحوه شکل گیری عادت در مغ

درباره نحوه شکل گیری عادت در مغز چه می دانید؟ عادت ها نقش مهمی در زندگی انسان ایفا می کنند. عادت ها اعمال و افکار روزانه انسان را از حالت آگاهانه به حالت خودکار در می آورند. مغز انسان علاقه شدیدی به استفاده از عادت ها دارد چرا که انجام کارها از روی عادت انرژی کمتری از مغز می گیرد. گاهی عادت ها آنقدر قوی می شوند که از حیطه کنترل انسان خارج هستند. آگاه شدن از فرایند شکل گیری عادت ها به شما کمک می کند عادت های نامطلوب را اصلاح کنید و عادت های مطلوب بیشتری را به زندگی خود بیفزایید. برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.  

عادت چیست؟

زمانی که شما یک فعالیت جدید را آغاز می کنید مغز پس از پایان کار سعی می کند یادگیری جدید را به حالت خودکار درآورد. خودکار شدن یک فعالیت این مزیت را دارد که انرژی کمتری از ذهن شما می گیرد یا به زبان دیگر فعالیت تکراری برای شما آسان می شود. زمانی که این فرایند چندین بار اتفاق بیفتد عادت شکل می گیرد. به اولین دفعاتی فکر کنید که مطلبی را می خواندید. در این رابطه مطالعه مقاله چگونه عادت بسازیم پیشنهاد می شود.
زمانی که در مقطع دبستان بودید و تازه داشتید با کلمات و نحوه خوانش آن آشنا می شدید قطعا خواندن در دفعات اولیه برای شما کاری دشوار بوده اما به مرور زمان و با تکرار شدن این فعالیت شما به خواندن عادت کردید و حالا به صورت ناخودآگاه و با صرف کمترین انرژی ممکن در حال خواندن این مطلب هستید. به طور کلی عادت سه مرحله دارد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه عادت های بد کلیک کنید.

1-تشخیص عادت ها

اگر یک رفتار این مشخصه ها را داشته باشد یعنی از روی عادت انجام می شود:

1. به صورت کاملا خودکار صورت می گیرد یعنی آگاهی کمترین سهم را در این نوع رفتار ها دارد.
2. انجام ندادن عادت ها باعث می شود افرد احساس بدی پیدا کنند انگار که چیزی از روتین آن ها کم شده.
3. انجام دادن رفتارها از روی عادت کمترین حد انرژی را از انسان می گیرد.
4. بلافاصله پس از مواجهه با سرنخ تمایل به انجام عادت در ذهن شکل می گیرد. مثلا فردی که عادت دارد هر شب قبل از خواب مسواک بزند بلافاصله پس از سرنخ خواب آلودگی شروع به مسواک زدن می کند.
5. پس از انجام عادت ها احساس خوبی به فرد دست می دهد. این فرایند به دلیل تقویت که مرحله سوم چرخه عادت بود اتفاق می افتد.

برای کسب اطلاعات در زمینه عادت قدرتمند کلیک کنید.

2-مراحل شکل گیری عادت

چرخه عادت به طور کلی سه مرحله دارد که در ادامه با آن ها آشنا می شوید:

• سرنخ: سرنخ نشانه ای است که یادگیری های پیشین را در ذهن شما تداعی می کند. مثلا شما زمانی که یک کلمه را می بینید خواندن برای شما تداعی می شود.
• فعالیت: فعالیت همان عمل تکراری ای است که در مواجهه با سرنخ از خود نشان می دهید. مثلا وقتی با یک کلمه رو به رو می شوید به صورت خودکار آن را می خوانید.
• پاداش: پاداش یا تقویت مرحله آخر چرخه عادت است. این مرحله مهم ترین مرحله است چرا که باعث می شود مسیر عصبی تقویت شده و ذهن شما برای تکرار فعالیت انگیزه پیدا کند. مثلا افراد سیگاری بلافاصله پس از کشیدن سیگار دوپامین دریافت می کنند که همین تقویت کننده، انسان را به تکرار دوباره فعالیت بر می انگیزد.

پاداش ها هم می توانند درونی باشند هم بیرونی مثلا وقتی یک کودک شروع به حرف زدن می کند والدین او را تشویق می کنند و به او توجه نشان می دهند. توجه والدین یک پاداش بیرونی است که باعث تقویت رفتار می شود.

3-نقش دوپامین در شکل گیری عادت ها

دوپامین یک پیام رسان عصبی است که پس از انجام برخی کارها در مغز آزاد می شود. دوپامین در واقع پاداش دهنده و تقویت کننده سیستم عصبی انسان است. پس از ترشح دوپامین احساس سرخوشی و آرامش به انسان دست می دهد به همین خاطر افراد به صورت کاملا ناخودآگاه تمایل دارند کارهایی را انجام دهند که باعث ترشح دوپامین می شود. انجام برخی فعالیت ها مانند سیگار کشیدن یا مصرف شکلات باعث آزاد شدن و افزایش دوپامین در مغز می شود. لذتی که پس از دریافت دوپامین به شما دست می دهد شما را تشویق می کند که به تکرار یک فعالیت بپردازید. پس از چندین بار تکرار یک فعالیت نیز عادت شکل می گیرد.

4-نحوه شکل گیری عادت در مغز | انواع عادت ها

در یک دسته بندی کلی می توان عادت ها را به دو دسته تقسیم کرد: عادت های مطلوب و عادت های نامطلوب.

• عادت های مطلوب: عادت هایی که انجام آن ها به بقای انسان کمک می کند یا باعث پیشرفت زندگی می شود. مثلا غذا خوردن سر وعده های مشخص یک عادت مطلوب است که به بقای انسان می انجامد یا کمک کردن به دیگران یک عادت مطلوب است که باعث پیرفت در زندگی و دریافت تقویت کننده می شود.
• عادت های نامطلوب: عادت هایی که برای انسان مضر هستند و باعث تباهی می شوند. مانند سیگار کشیدن، پرخوری و یا آسیب رساندن به دیگران.

نحوه شکل گیری عادت در مغز

حال که با مفهوم کلی عادت، چرخه عادت و انواع عادت ها آشنا شدید بهتر است نحوه شکل گیری عادت در مغز را نیز بشناسید. در گذشته گمان می شد که مغز انسان فقط در دوران کودکی تغییر می کند این یعنی در دوران بزرگسالی سیستم عصبی مغز تغییری ندارد اما مطالعات اخیر نشان داد که در بزرگسالی نیز سیستم عصبی دچار تغییر می شود. به عبارت دیگر مغز انسان به واسطه فعالیت های ذهنی، همواره در حال تغییر و تحول است. عصب شناسان با سال ها مطالعه روی سیستم عصبی انسان دریافتند که عادات مسیر های عصبی مغز را تغییر می دهد. اما چگونه؟ برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تغییر عادت های بد کلیک کنید.

عادت و مسیرهای عصبی

مغز میلیاردها سلول عصبی دارد. این سلول های عصبی نورون نامیده می شوند. نورون ها به واسطه یادگیری های جدید به هم متصل می شوند. این یعنی هر یادگیری جدید مساوی است با ایجاد یک مسیر عصبی جدید بین سلول های عصبی. وقتی شما برای اولین بار فعالیتی را انجام می دهید مسیر عصبی بین سلول های عصبی ساخته می شود. گذشتن الکترون و انتقال اطلاعات توسط همین مسیرهای عصبی صورت می گیرد. در این رابطه مطالعه مقاله روش ترک عادت در 21 روز پیشنهاد می شود.
گذشتن از مسیرهای عصبی در دفعات اولیه بسیار دشوار است به همین خاطر یادگیری یک فعالیت جدید معمولا سخت است و انرژی زیادی را از انسان می گیرد. اما خوشبختانه هربار که یادگیری تکرار شود مسیر عصبی نیز تقویت می شود و گذشتن اطلاعات از آن آسان تر صورت می گیرد. بنابراین هرقدر یک فعالیت بیشتر تکرار شود انجام آن ساده تر است و انسان تمایل بیشتری برای تکرار آن دارد. فرایند تکرار یک فعالیت و پیشرفت مسیر عصبی بین نورون ها به ساخته شدن عادت ها می انجامد.  

نحوه شکل گیری عادت در مغز | سرمنشاء عادات

آیا می دانید عادت های انسان در کدام بخش مغز ساخته می شود؟! برای فهم بهتر این موضوع میتوانید مغز انسان را به شکل یک پیاز در نظر بگیرید. مغز انسان مانند یک پیاز لایه لایه است، هرچقدر به لایه های درونی نزدیک تر شوید، بخشش های مهم تری از مغز را مشاهده می کنید. مغز سه بخش اصلی دارد:

• بخش بیرونی:در بخشش بیرونی رویاها و تصمیمات روزمره قرار می گیرند. تمام کارهای پیچیده روزمره نیز در این بخش جای داده می شوند.
• بخش میانی:در بخش میانی مغز یا بخش وسط مغز کنترل اعمال خودکار صورت می گیرد. مرکز کنترل عادات غیر ارادی مانند نفس کشیدن، بلع و یا فرایند هایی مانند شوک زده شدن در این بخش قرار دارد. در قسمت میانی مغز ستون فقرات و مغز به هم متصل می شوند.
• بخش جمجمه:بخش جمجمه اصلی ترین بخش مغز است. عادات ارادی یعنی عاداتی که شما در شکل گیری آن ها نقش داشتید در این بخش از مغز قرار دارند. به طور دقیق تر مرکز شکل گیری عادت ها  را می توان در توده‌های بافت مانندی به نام گانگالیون‌های پایه‌ای مشاهده کرد. این بافت ها یا عقده های پایه ای دقیقا کنار مرکز جمجه قرار دارند. تا زمانی که عقده های پایه ای در مغز شما سالم باشند شما به میلیون ها عادت شکل گرفته در طول زندگی دسترسی دارید و می توانید رفتارهای خود را بر حسب عادت شکل دهید. عادات کوچک را دست کم نگیرید به هر حال آن یک عادت قدرتمند است.

 

تاثیر عادت روی زندگی انسان

پژوهشی که در سال 2006 انجام شد نشان داد مردم تقریبا نیمی از کارهای روزمره خود را بر اساس عادت ها انجام می دهند. عادت نه تنها فعالیت های روزمره را پوشش می دهد بلکه حتی نحوه تفکر و جهان بینی شما را تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال فردی که به طور مکرر تلاش کرده جنبه های منفی یک موضوع را ببینید به مرور زمان عادت می کند بدبین باشد. این عملکرد را می توان به کل فعالیت ها و افکار روزانه نسبت داد.
عادت های روزانه را در یک طبقه بندی کلی می توان به دو دسته عادت های کوچک و عادت های بزرگ تقسیم کرد. عادت های بزرگ معمولا تاثیر مشهود تری دارند و پیامدهای آنان سریع تر قابل مشاهده است اما عادت های کوچک در مرور زمان تاثیر می گذارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تغییر رفتار کلیک کنید.

عادت های کوچک

بخش بزرگی از زندگی انسان از مجموعه عادت های کوچک تشکیل شده. افراد عمدتا تاثیر عادت های کوچک را در زندگی دست کم می گیرند اما همان طور که پیش از این گفته شد این عادت ها در مرور زمان نتایج خود را نشان می دهند. برای مثال شخصی که هرروز فقط یک نخ سیگار می کشد در مدت دو سال آسیب جبران ناپذیری به جسم خود وارد می کند یا شخصی که هرروز 200 کالری بیشتر مصرف می کند (به اندازه دو موز) در پایان دو سال 20 کیلو چاق می شود. اگر می خواهید در این زمینه بیشتر مطالعه کنید می توانید کتاب اثر مرکب نوشته دارن هاردی را تهیه نمایید.  

روش های حذف عادت

آگاهی درباره چیستی عادت ها و چگونگی شکل گیری عادت ها به شما این امکان را می دهد که کنترل عادت های خود را به دست بگیرید. با کنترل کردن عادت ها می توانید عادت های نامطلوب را حذف کرده و عادت های مطلوب را گسترش دهید. از طریق کنترل بر روی عادت ها می توانید تغییر زندگی را به سوی خوبی تجربه کنید.
برخی عادت های نامطلوب هستند که زندگی انسان ها را تحت الشعاع قرار می دهند. این عادت ها معمولا عملکرد فرد را مختل کرده و کنترل رفتارهای او را به دست می گیرند. مثلا پرخوری یک عادت نامطلوب است که روی سلامت وتناسب اندام شما تاثیر منفی می گذارد. در ادامه با برخی از تکنیک های روانشناسی آشنا می شود که به شما در حذف یا تغییر عادت های بد و نامطلوب کمک می کنند.

1-نحوه شکل گیری عادت در مغز | شناسایی سرنخ ها

همانطور که می دانید اولین مرحله از چرخه عادت مواجهه با سرنخ است. زمانی که شما با سرنخ مواجه می شود یادگیری های پیشین یادآوری شده و تمایل فراوانی برای رففتار کردن از روی عادت پیدا می کنید. مثلا رفتن به رستوران یک سرنخ است که شما را وادار به پرخوری می کند. شما باید سرنخ های عادات خود را تشخیص دهید و از آن ها دوری کنید.

2-نحوه شکل گیری عادت در مغز | رفتار جایگزین

یکی از روش های حذف عادت های مخرب و نامطلوب، جایگزین کردن یک رفتار مطلوب است. مثلا اگر پیش از به خواب رفتن عادت دارید در شبکه های اجتماعی بگردید و زمان خود را تلف کنید می تونید چند کتاب جذاب تهیه کنید و کنر تخت خود قرار دهید. بدین ترتیب جایگزین سازی صورت گرفته و در موقعیت هایی که رفتار عادتی رخ می دهد رفتار جایگزینی وجود دارد که می توانید از آن استفاده کنید.

3-نحوه شکل گیری عادت در مغز | دادن پاداش

سومین مرحله از چرخه عادت ریافت پاداش یا تقویت کننده است. اگر می خواهید رفتاری را در خود تقویت کنید بهتر است به خود پاداش دهید. دریافت پاداش باعث می شود رفتار مطلوب افزایش یافته و تمایل به تکرار آن نیز افزایش یابد. مثلا اگر می خواهید رفتار درس خواندن را تقیت کنید به ازای یک هفته درس خواندن به خودتان جایزه بدهید. پاداش می تواند شامل هرچیزی شود: رفتن به یک رستوران خوب، خریداری یک وسیله یا حتی یک ساعت تماشای تلویزیون.