حریم خصوصی چیست و چگونه حفظ می‌شود؟

حریم خصوصی یا حریم شخصی یکی از ابتدایی‌ترین حقوق هر شخص است که متاسفانه امروزه با پیشرفت جوامع و گسترش ارتباطات جمعی، تا حدودی نادیده گرفته می‌شود و لازم است که نگاه دوباره‌ای به آن داشته باشیم. حریم خصوصی همان مرزهای فیزیکی، احساسی و روانی هستند که هر فرد برای خود دارد و بدون حفظ آن نمی‌توان روابط اجتماعی و زندگی موفقی داشت. حریم خصوصی در ابعاد مختلف زندگی متفاوت است و لازم است افراد بدانند که حفظ حریم خصوصی در اجتماع، میان والدین و فرزندان، میان زن و شوهر و غیره چه تفاوت هایی دارد. مهم ترین نکته در حفظ حریم خصوصی این است که همه‌ی افراد بدانند که هر کس علائق، نگرش و نیازهای خاص خود را دارد و حریم هر فرد به اندازه حریم دیگری مهم و دارای اهمیت است. در ادامه مقاله به بررسی کامل این مسأله می‌پردازیم.

منظور از حریم خصوصی چیست؟

حریم خصوصی به معنی مرزهای فیزیکی، ذهنی و احساسی مخصوص هر فرد است که مانعی برای سودجویی و تجاوز دیگران به آزادی هر شخص می‌شود. حریم شخصی باعث می‌شود که هر فرد بتواند هویت، عقاید، نگرش و احساسات خاص خود را داشته باشد. ضعف در حفظ حریم شخصی، باعث آسیب‌پذیری و مشکلات جدی برای فرد می‌شود به طوری که هرکسی به خود اجازه می‌دهد حریم آن فرد را زیر پا بگذارد و وارد حریم امن او شود. احترام به حریم دیگران نیز یک امر واجب و بسیار ضروری است چرا که بدون احترام به حریم خصوصی دیگران، روابط اجتماعی مناسبی ایجاد نمی‌شود. در مقاله دیگری به موضوع مهارت ارتباط موثر با دیگران پرداخته‌ایم. 

اهمیت حریم خصوصی

مرزهای حریم خصوصی مشخص می‌کنند که افراد، مجاز به چه رفتارهایی با شما هستند. پس اگر دیگران با شما به درستی برخورد نمی‌کنند مسئولیت آن به پای خود شما است. همچنین لازم به ذکر است که افرادی که مرز مشخصی برای خود ندارند، به حریم خصوصی دیگران نیز اهمیتی نمی‌دهند. برخی از افراد همواره در پی رفع نیازهای دیگران هستند و آنها را اولویت مهمتری نسبت به خود می‌دانند. این گونه افراد در واقع حریم خصوصی برای خود ندارند و این باعث می‌شود که کارکرد اطرافیان نیز تحت تاثیر این موضوع قرار بگیرد.

چگونه حریم خصوصی خود را برای دیگران تعریف کنیم؟

تعریف حریم شخصی برای دیگران کار بسیار مهمی است که با رعایت برخی اصول قابل انجام است. در اینجا  به مهمترین این اصول اشاره می‌کنیم. 

توانایی نه گفتن

برای حفظ حریم شخصی، لازم است که افراد تا حدودی خودخواه باشند. منظور از خودخواهی این است که افراد به بهای ناراحتی خود، دیگران را خوشحال نکنند. برخی از افراد توانایی نه گفتن به اطرافیان را ندارند و همه‌ی خواسته‌ای دیگران را قبول می‌کنند، حتی وقتی که این خواسته‌ها هیچ سودی به حال خودشان ندارد.

مشخص کردن رفتارهای قابل قبول

در صورتی که یک فرد، رفتاری نامناسب با شما دارد و خط قرمز های شما را رد می‌کند، به او تذکر دهید و از گفتن آن نترسید. شما حق دارید که رفتارهای قابل قبول خود را برای دیگران مشخص کنید و اجازه ندهید که دیگران بر خلاف آن با شما برخورد کنند.

داشتن آزادی شخصی

به خودتان ایمان داشته باشید و اجازه ندهید که دیگران برای شما تصمیم بگیرند. برای این که حریم شخصی داشته باشید لازم است که برخی از کارهایتان را خودتان انجام دهید. وابستگی و کمک خواستن افراطی از دیگران باعث می‌شود که اطرافیان اعتقادی به حریم خصوصی شما نداشته باشند و آن را  نادیده بگیرند. اعتماد به نفس و استقلال خود را افزایش دهید و از این طریق به دیگران نشان دهید که برای خود یک حریم خصوصی مشخص دارید.

حریم خصوصی در روابط اجتماعی

کنجکاوی در ذات همه‌ی انسانها است اما انسانها باید بیاموزند که برخی مواقع لازم است که بر کنجکاوی خود غلبه کنند و به حریم خصوصی دیگران احترام بگذارند. مهم ترین مصداق‌های حفظ حریم شخصی در روابط اجتماعی عبارتند از:

-در اماکن عمومی همچون مترو و اتوبوس به مردم و صفحات موبایل و روزنامه آنها خیره نشوید.

-در روابط و تصمیم‌گیری های دیگران دخالت نکنید. بهتر است تا قبل از اینکه از شما نظر خواهی نکرده اند در مورد زندگی شخصی دیگران نظر ندهید.

-قبل از ملاقات با دیگران حتما به آن ها اطلاع دهید و بی خبر به خانه کسی نروید. مهمان ناخوانده باعث رنجش صاحبخانه می‌شود.

حریم خصوصی میان والدین و فرزندان

حریم شخصی میان والدین و فرزندان همواره با مشکلاتی مواجه است. معمولا والدین با بهانه "من تجربه بیشتری دارم!" حق انتخاب را از فرزندان خود می‌گیرند و نظرات خود را به آن ها تحمیل می‌کنند. در صورت نارضایتی و مخالفت فرزندان، دلخوری هایی میان آن ها به وجود می‌آید. بهتر است که والدین حریم خصوصی فرزندان خود را قبول کنند و به جای تحمیل نظرات خود، به گفتگو و قانع کردن آن ها بپردازند. از مهمترین حریمهای خصوصی فرزندان می‌توان به اتاق آنها اشاره کرد که مخصوصا برای نوجوانان بسیار مهم است. بهتر است که والدین بدون اجازه وارد اتاق فرزندان خود نشوند و وسایل آن ها را جابجا نکنند. در مورد رفتار با فرزندان به مقاله رفتار صحیح با فرزندان مراجعه کنید. 

حریم خصوصی میان زن و شوهر

حفظ حریم شخصی نقش بسیار مهمی در رضایت زن و شوهر از یکدیگر و زندگی مشترک آنها دارد. در مقاله صمیمیت زناشویی به روابط زن و شوهر پرداخته‌ایم. در صورتی که یکی از زوجین کنترل‌گر و دیگری ازادی طلب باشد، مشکلات زیادی در رابطه با حریم شخصی برای آن ها پیش می‌آید. سوالاتی همچون کجا می‌روی؟ چرا گفتی؟ چرا جواب نداری؟ و غیره ممکن است به معنی نقص حریم شخصی تلقی شود. البته حریم شخصی در زندگی مشترک یک موضوع حساس و بسیار مهم است و بهتر است که برای اطلاعات بیشتر در این زمینه با روانشناس متخصص مشورت کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه حریم شخصی می‌توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.