درمان آسیب نخاعی | روش های درمان و توانبخشی به بیماران نخاعی

پیشگیری همیشه آسانتر و مطمئن تر از درمان آسیب نخاعی است. آسیب به هر قسمت از نخاع یا اعصاب در انتهای کانال نخاعی اغلب باعث تغییرات دائمی در قدرت، حس و سایر عملکردهای بدن در زیر محل آسیب می شود. اگر اخیراً از ناحیه نخاع خود آسیب دیده اید، ممکن است به نظر برسد که همه جنبه های زندگی شما تحت تأثیر قرار گرفته است. ممکن است اثرات آسیب خود را از نظر روانی، عاطفی و اجتماعی احساس کنید. انواع درمان‌ها و توانبخشی به بسیاری از افراد مبتلا به آسیب نخاعی اجازه می‌دهد تا زندگی سازنده و مستقلی داشته باشند. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید. 
 

آسیب نخاعی چیست؟

آسیب طناب نخاعی (SCI) آسیب به دسته محکم سلول ها و اعصاب است که سیگنال ها را از مغز به و از بقیه بدن ارسال و دریافت می کند. SCI می تواند در اثر آسیب مستقیم به خود نخاع یا آسیب به بافت و استخوان (مهره) که طناب نخاعی را احاطه کرده است ایجاد شود. این آسیب می تواند منجر به تغییرات موقت یا دائمی در حس، حرکت، قدرت و عملکرد بدن در زیر محل آسیب شود. برخی از آسیب‌ها که باعث مرگ سلولی کم یا بدون مرگ می‌شوند ممکن است امکان بهبودی تقریباً کامل را فراهم کنند، در حالی که آسیب‌هایی که در بالای نخاع اتفاق می‌افتند و جدی‌تر هستند، می‌توانند باعث فلج در بیشتر قسمت‌های بدن شوند. تصادفات وسایل نقلیه موتوری و سقوط های فاجعه بار شایع ترین علل SCI در ایالات متحده است. آسیب ناقص به این معنی است که نخاع هنوز می تواند برخی از پیام ها را به مغز و از مغز به بقیه بدن منتقل کند. آسیب کامل به این معنی است که هیچ ارتباط عصبی و عملکرد حرکتی (حرکت ارادی) در زیر محلی که تروما رخ داده وجود ندارد.

علامت های آسیب نخاعی

آسیب نخاعی می تواند یک یا چند علامت ایجاد کند از جمله:

• بی حسی، گزگز، یا از دست دادن یا تغییر در حس در دست ها و پاها.
• فلج که ممکن است فورا اتفاق بیفتد یا به مرور زمان به دلیل تورم و خونریزی ایجاد شود که بر نخاع تأثیر می گذارد.
• درد یا فشار در سر، گردن یا پشت.
• از دست دادن حرکت.
• ضعف یا ناتوانی در حرکت دادن هر قسمت از بدن.
• موقعیت های غیر طبیعی ستون فقرات یا سر.
• از دست دادن کنترل مثانه و روده.
• مشکلات راه رفتن
• دشواری در تنفس.
• تغییرات در عملکرد جنسی طبیعی.

تشخیص ضایعه نخاعی

در مواقع اضطراری، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مطمئن می شود که آسیب نخاعی بر تنفس یا ضربان قلب شما تأثیر نمی گذارد. در مرحله بعد، آنها میزان عملکرد اعصاب شما را ارزیابی خواهند کرد. ارائه دهنده چک می کند:

• عملکرد حرکتی یا توانایی شما در حرکت دادن قسمت هایی از بدن.
• عملکرد حسی یا توانایی شما برای احساس لامسه.

برخی از آزمایشات تصویربرداری می توانند به تشخیص آسیب نخاعی کمک کنند:

• سی تی اسکن، برای دیدن استخوان های شکسته، لخته های خون یا آسیب رگ های خونی.
• MRI، برای دیدن نخاع یا بافت های نرم.
• اشعه ایکس، برای نشان دادن شکستگی یا دررفتگی استخوان ها (استخوان ها از جای خود جدا شده اند).
• در صورت وجود آسیب عصبی محیطی، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است از الکترومیوگرام (EMG) برای بررسی فعالیت الکتریکی در عضلات و سلول های عصبی استفاده کند.

علل شایع آسیب های نخاعی

شایع ترین علل آسیب نخاعی در ایالات متحده عبارتند از:

• تصادفات وسایل نقلیه موتوری. تصادفات خودرو و موتورسیکلت عامل اصلی ضایعات نخاعی هستند که تقریباً نیمی از ضایعات نخاعی جدید را هر ساله تشکیل می دهند.
• سقوط. آسیب نخاعی بعد از 65 سالگی اغلب در اثر زمین خوردن ایجاد می شود.
• اعمال خشونت آمیز حدود 12 درصد از آسیب های نخاعی ناشی از برخوردهای خشونت آمیز است که معمولاً ناشی از جراحات گلوله است. زخم چاقو نیز شایع است.
• آسیب های ورزشی و تفریحی. فعالیت‌های ورزشی مانند ورزش‌های ضربه‌ای و غواصی در آب‌های کم عمق باعث حدود 10 درصد از آسیب‌های نخاعی می‌شود.
• بیماری ها سرطان، آرتریت، پوکی استخوان و التهاب نخاع نیز می تواند باعث آسیب نخاع شود.

افراد پر خطر

اگرچه آسیب نخاعی معمولاً نتیجه یک تصادف است و ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، عوامل خاصی می‌توانند شما را مستعد ابتلا به آسیب نخاعی کنند، از جمله:

1. مرد بودن آسیب های نخاعی بر تعداد نامتناسبی از مردان تأثیر می گذارد. در واقع، زنان تنها حدود 20 درصد از آسیب های نخاعی را در ایالات متحده تشکیل می دهند.
2. سن بین 16 تا 30 سال. بیش از نیمی از آسیب های نخاعی در افراد در این محدوده سنی رخ می دهد.
3. 65 سال به بالا بودن یکی دیگر از ضایعات نخاعی در سن 65 سالگی رخ می دهد. سقوط باعث بیشتر آسیب ها در افراد مسن می شود.
4. مصرف الکل. مصرف الکل در حدود 25 درصد از ضایعات تروماتیک نخاعی نقش دارد.
5. درگیر شدن در رفتار پرخطر. غواصی در آب های خیلی کم عمق یا انجام ورزش بدون پوشیدن وسایل ایمنی مناسب یا انجام اقدامات احتیاطی مناسب می تواند منجر به آسیب نخاع شود. تصادفات وسایل نقلیه موتوری علت اصلی آسیب نخاعی در افراد زیر 65 سال است.
6. داشتن بیماری های خاص یک آسیب نسبتاً جزئی می تواند باعث آسیب نخاعی شود، اگر اختلال دیگری مانند پوکی استخوان داشته باشید که مفاصل یا استخوان های شما را تحت تأثیر قرار می دهد.

درمان آسیب نخاعی

متأسفانه هیچ راهی برای جبران آسیب نخاع وجود ندارد. اما محققان به طور مستمر بر روی درمان‌های جدید از جمله پروتزها و داروها کار می‌کنند که ممکن است باعث بازسازی سلول‌های عصبی یا بهبود عملکرد اعصاب باقی‌مانده پس از آسیب نخاعی شود.در این بین، درمان آسیب نخاعی بر پیشگیری از آسیب بیشتر و توانمندسازی افراد مبتلا به ضایعه نخاعی برای بازگشت به زندگی فعال و سازنده تمرکز دارد.

درمان آسیب نخاعی | اقدامات اضطراری

مراقبت فوری پزشکی برای به حداقل رساندن اثرات ضربه به سر یا گردن بسیار مهم است. بنابراین، درمان ضایعه نخاعی اغلب از محل حادثه آغاز می شود.پرسنل اورژانس معمولاً با استفاده از یک یقه گردن سفت و یک تخته حمل سفت که در حین انتقال به بیمارستان از آن استفاده می کنند، ستون فقرات را تا حد امکان به آرامی و سریع بی حرکت می کنند.

درمان آسیب نخاعی | مراحل اولیه درمان

• در اورژانس، پزشکان بر روی موارد زیر تمرکز می کنند:
• حفظ توانایی خود برای تنفس
• جلوگیری از شوک
• بی حرکت کردن گردن برای جلوگیری از آسیب بیشتر نخاع
• جلوگیری از عوارض احتمالی مانند احتباس مدفوع یا ادرار، مشکلات تنفسی یا قلبی عروقی و تشکیل لخته های خون سیاهرگی عمقی در اندام ها

اگر آسیب نخاعی دارید، معمولاً برای درمان در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شوید. ممکن است به یک مرکز منطقه ای آسیب ستون فقرات منتقل شوید که دارای تیمی از جراحان مغز و اعصاب، جراحان ارتوپد، متخصصان پزشکی نخاع، روانشناسان، پرستاران، درمانگران و مددکاران اجتماعی با تخصص در زمینه آسیب نخاعی هستند.

• داروها: متیل پردنیزولون که از طریق ورید بازو (IV) داده می شود، در گذشته به عنوان یک گزینه درمانی برای آسیب حاد نخاعی استفاده شده است. اما تحقیقات اخیر نشان داده است که عوارض جانبی بالقوه، مانند لخته شدن خون و ذات الریه، ناشی از استفاده از این دارو بیشتر از فواید آن است. به همین دلیل، متیل پردنیزولون دیگر برای استفاده معمول پس از آسیب نخاعی توصیه نمی شود.
• بی حرکتی. ممکن است برای تثبیت یا تراز کردن ستون فقرات خود به کشش نیاز داشته باشید. گزینه ها شامل یقه های گردن نرم و بریس های مختلف است.
• عمل جراحي. اغلب جراحی برای برداشتن قطعات استخوان، اجسام خارجی، فتق دیسک یا مهره های شکسته که به نظر می رسد ستون فقرات را فشرده می کنند، ضروری است. همچنین ممکن است برای تثبیت ستون فقرات برای جلوگیری از درد یا تغییر شکل در آینده به جراحی نیاز باشد.
• درمان های شیمایی دانشمندان در تلاشند تا راه هایی برای توقف مرگ سلولی، کنترل التهاب و ترویج بازسازی عصبی بیابند. به عنوان مثال، کاهش قابل توجه دمای بدن - وضعیتی که به عنوان هیپوترمی شناخته می شود - به مدت 24 تا 48 ساعت ممکن است به جلوگیری از التهاب مضر کمک کند.

درمان درمان آسیب نخاعی در دراز مدت

پس از تثبیت آسیب یا وضعیت اولیه، پزشکان توجه خود را به جلوگیری از مشکلات ثانویه ای که ممکن است ایجاد شود معطوف می کنند، مانند بی شرایطی، انقباضات عضلانی، زخم های فشاری، مشکلات روده و مثانه، عفونت های تنفسی و لخته شدن خون. مدت اقامت شما در بیمارستان به وضعیت شما و مشکلات پزشکی شما بستگی دارد. هنگامی که به اندازه کافی خوب هستید تا در درمان ها و درمان شرکت کنید، ممکن است به یک مرکز توانبخشی منتقل شوید.

توانبخشی

اعضای تیم توانبخشی زمانی که شما در مراحل اولیه بهبودی هستید، شروع به کار با شما خواهند کرد. تیم شما ممکن است شامل یک فیزیوتراپ، یک کاردرمانی، یک پرستار توانبخشی، یک روانشناس توانبخشی، یک مددکار اجتماعی، یک متخصص تغذیه، یک درمانگر تفریحی، و یک پزشک متخصص در طب فیزیکی (فیزیاتر) یا آسیب های نخاعی باشد.

• در طول مراحل اولیه توانبخشی، درمانگران معمولا بر حفظ و تقویت عملکرد ماهیچه ها، توسعه مجدد مهارت های حرکتی ظریف و یادگیری راه های سازگاری با انجام وظایف روزمره تاکید می کنند.
• به شما در مورد اثرات ضایعه نخاعی و نحوه پیشگیری از عوارض آموزش داده می شود و در مورد بازسازی زندگی و افزایش کیفیت زندگی و استقلال خود توصیه هایی به شما داده می شود.
• بسیاری از مهارت های جدید به شما آموزش داده خواهد شد و از تجهیزات و فناوری هایی استفاده خواهید کرد که می توانند به شما کمک کنند تا حد امکان به تنهایی زندگی کنید. تشویق می شوید که سرگرمی های مورد علاقه خود را از سر بگیرید، در فعالیت های اجتماعی و تناسب اندام شرکت کنید و به مدرسه یا محل کار بازگردید.

ممکن است از داروها برای مدیریت برخی از اثرات آسیب نخاعی استفاده شود. اینها شامل داروهایی برای کنترل درد و اسپاسم عضلانی و همچنین داروهایی هستند که می توانند کنترل مثانه، کنترل روده و عملکرد جنسی را بهبود بخشند.  

فناوری های نوین

دستگاه‌های پزشکی اختراعی می‌توانند به افراد مبتلا به آسیب نخاعی کمک کنند تا مستقل‌تر و تحرک‌تر شوند. این شامل:

1. ویلچرهای مدرن صندلی‌های چرخدار بهبودیافته و سبک‌تر، افراد مبتلا به آسیب نخاعی را متحرک‌تر و راحت‌تر می‌کند. برخی افراد به ویلچر برقی نیاز دارند. برخی از ویلچرها حتی می توانند از پله ها بالا بروند، روی زمین ناهموار حرکت کنند و کاربر را برای رسیدن به مکان های مرتفع بدون کمک بالا ببرند.
2. سازه های کامپیوتری برای کسی که عملکرد دست محدودی دارد، کار با رایانه ممکن است دشوار باشد. سازگاری‌های رایانه‌ای از ساده تا پیچیده، مانند محافظ کلید و تشخیص صدا، متغیر است.
3. کمک های الکترونیکی برای زندگی روزمره. اساساً هر وسیله ای که از برق استفاده می کند را می توان با کمک الکترونیکی برای زندگی روزمره کنترل کرد. دستگاه ها را می توان با سوئیچ یا کنترل صدا و کنترل از راه دور کامپیوتری روشن یا خاموش کرد.
4. دستگاه های تحریک الکتریکی این دستگاه‌های پیچیده که اغلب سیستم‌های تحریک الکتریکی عملکردی نامیده می‌شوند، از محرک‌های الکتریکی برای کنترل ماهیچه‌های بازو و پا استفاده می‌کنند تا به افراد مبتلا به آسیب‌های نخاعی اجازه ایستادن، راه رفتن، دستیابی و گرفتن را بدهند.

درمان آسیب نخاعی | جلوگیری

پیروی از این توصیه ممکن است خطر آسیب نخاعی را کاهش دهد:

1. با خیال راحت رانندگی کنید تصادفات خودرو یکی از شایع ترین علل آسیب نخاعی است. هر بار که در یک وسیله نقلیه در حال حرکت هستید، کمربند ایمنی را ببندید.
2. اطمینان حاصل کنید که کودکان شما کمربند ایمنی ببندند یا از صندلی ایمنی مناسب سن و وزن کودک استفاده کنند. برای محافظت از آنها در برابر آسیب های کیسه هوا، کودکان زیر 12 سال باید همیشه در صندلی عقب سوار شوند.
3. قبل از غواصی عمق آب را بررسی کنید. داخل استخر شیرجه نزنید مگر اینکه عمق آن 12 فوت (حدود 3.7 متر) یا بیشتر باشد.
4. جلوگیری از سقوط برای رسیدن به اجسام مرتفع از یک چهارپایه با میله چنگ زدن استفاده کنید. نرده ها را در امتداد راه پله ها اضافه کنید. تشک های ضد لغزش را روی کف کاشی و در وان یا دوش قرار دهید. برای کودکان خردسال، از گیت های ایمنی برای مسدود کردن پله ها استفاده کنید و به نصب حفاظ پنجره فکر کنید.
5. هنگام انجام ورزش اقدامات احتیاطی را انجام دهید. همیشه از وسایل ایمنی توصیه شده استفاده کنید. از هدایت با سر در ورزش خودداری کنید. به عنوان مثال، در بیسبال با سر سر نخورید و در فوتبال با استفاده از بالای کلاه خود تکل نزنید. برای حرکات جدید در ژیمناستیک از نقطه‌نظر استفاده کنید.
6. مشروب نخورید و رانندگی نکنید. در حالت مستی یا تحت تأثیر مواد مخدر رانندگی نکنید. با راننده ای که مشروب می خورد سوار نشوید. برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره روانشناسی مشورت بخواهید.