درمان قطعی روانپریشی (آشنایی با علل احتمالی و روش های درمانی)

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با درمان قطعی روانپریشی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

درمان قطعی روانپریشی ممکن اما زمان بر است. روان پریشی قطع ارتباط با واقعیت است و ممکن است فرد توهم و هذیان هم داشته باشد. در واقع روان پریشی تجربه حسی محسوب می‌شود که در اثر فقدان محرک‌های واقعی رخ می‌دهد. افراد روان‌پریش در زندگی و روابطشان دچار مشکلات جدی می شوند. با توجه به اهمیت این مسئله در این مقاله به موضوع روان پریشی و درمان آن می پردازیم.  
 

روان پریشی چیست؟

با اینکه روان پریشی طوری تعریف می شود که انگار یک اختلال روانی واحد است احتمال دارد از یک گروه اختلالات با علل متفاوت تشکیل شده باشد بیمارانی را شامل شود که نشانه های بالینی پاسخ به درمان و سیر بالینی بیماری آنها متفاوت است. علائم و نشانه ها متفاوت هستند و تغییراتی را در ادراک، هیجان، شناخت، تفکر و رفتار شامل می‌شوند. نشان داده شدن این علائم و نشانه ها در بیماران مختلف و در زمان های مختلف متفاوت است اما تاثیر این بیماری همیشه شدید است و معمولاً مدت های طولانی ادامه پیدا می کند. 
این اختلال قبل از ۲۵ سالگی شروع می شود در سراسر زندگی ادامه پیدا می‌کند و افراد متعلق به همه اقشار جامعه را مبتلا می کند. اسکیزوفرنی یا روانپریشی یکی از رایج ترین اختلالات روانی به حساب می‌آید ولی ماهیت دقیق آن هنوز مشخص نشده است. به همین علت آن را به عنوان های مختلف در نظر گرفتن از جمله: یک سندروم، یک گروه از انواع اسکیزوفرنی و یا طیف اسکیزوفرنی. تشخیص اسکیزوفرنی به طور کامل بر اساس سوابق بیمار و معاینه وضعیت روانی او صورت می گیرد. هیچگونه تست آزمایشگاهی برای بیماری اسکیزوفرنی وجود ندارد.
بعضی از مهمترین نشانه های این بیماری عبارتند از: صداهایی که به نظر می رسند، صداهایی که با یکدیگر جر و بحث میکنند، افکار قابل شنیدن، درج افکار، برداشت افکار، پخش افکار، اعمال تحمیلی یعنی کارهایی که فصل فکر می‌کند مجبور است انجام دهد و ادراک هذیانی. برای اطلاع بیشتر درباره اختلالات هذیانی کلیک کنید. 
مطالعه مقاله روان پریشی کوتاه مدت نیز می تواند مفید باشد.  

علل روانپریشی یا سایکوز

برخی از رایج ترین دلایل روان پریشی عبارتند از:

عوامل ژنتیک

در بعضی از انواع روان‌پریشی ژنتیک نقش دارد. برای مثال اسکیزوفرنی و اختلالات مرتبط با اسکیزوفرن در خویشاوندان بیولوژیک بیماران مبتلا به روان پریشی نرخ شیوع بالایی دارد. احتمال ابتلای فرد به اسکیزوفرنی با میزان نزدیکی خانوادگی او با یک خویشاوند اسکیزوفرن رابطه همبستگی دارد. در مورد دوقلوهای همسان که در صددرصد ژن‌های به ارث رسیده مشترک هستند نرخ همگامی برای اسکیزوفرنی حدود ۵۰ درصد است. برای آگاهی از بیماری های روانی شایع کلیک کنید. 
این نرخ ۴ تا ۵ برابر نرخ همگامی در دوقلوهای ناهمسان یا سایر خویشاوندان درجه یک است. با دور شدن نسبت خانوادگی مثلا در خویشاوندان درجه ۲ و ۳ از میزان اسکیزوفرنی کاسته می شود. شاید به این دلیل که از تعداد ژن های مشترک کاسته می‌شود و این موضوع صحت نظریه ژنتیک بودن اسکیزوفرن را بیشتر تایید می کند. در این زمینه می‌توانید از راهنمایی‌های مشاوره تلفنی فردی بهره‌مند شوید.

عوامل بیوشیمیایی

روانپریشی در نتیجه فعالیت بیش از حد دوپامین در بعضی سایت‌های سیناپسی به وجود می‌آید. شواهد دال بر صحت فرضیه دوپامین از تحقیق درباره سه نوع دارو حاصل شده است: فنوتیازین ها، ال دوپا و آمفتامین ها. فنوتیازین ها داروهایی هستند که از شدت تفکر نامنظم و انزوای اجتماعی می کاهند توهم ها را از بین می‌برد و افراد اسکیزوفرن را بهتر می سازند. معمولاً برای درمان نشانه های بیماری پارکینسون ال دوپا به کار می رود مانند خشکی و لرزشهای دست ها پاها و عضلات بدن.
این دارو گاهی باعث ایجاد عوارض جانبی می شود که به نشانه های اسکیزوفرن شبیه هستند. آمفتامین ها موادی محرک هستند که باعث افزایش دوپامین و نوراپی نفرین می شوند. وقتی به افراد نا مبتلا به اسکیزوفرنی به طور مداوم مقادیری آمفتامین داده می شود آن ها نشانه هایی بروز می دهند که به نشانه های اسکیزوفرنی از نوع  اختلال پارانوئید شبیه هستند.

 

نابهنجاری در دستگاه ایمنی بدن

چندین نابهنجاری در دستگاه ایمنی بدن در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی مشاهده شده است. این ناهنجاری ها شامل موارد زیر هستند: کاهش پاسخ دهی لنفوسیت های پریفرال، واکنش پذیری نابهنجار سلولی و هورمونی به نورون ها و حضور آنتی بادی های معطوف به مغز. اطلاعات موجود را به شیوه‌های مختلف می‌توان تفسیر کرد از جمله بعضی روانشناسان معتقدند که این اطلاعات نشان دهنده تاثیر ویروس های نوروتوکسیک هستند و بعضی دیگر آنها را نشان‌دهنده اختلالاتی درون زاد در سیستم ایمنی بدن می دانند. برای آگاهی بیشتر در این موارد می توانید با مشاوره تلفنی تماس بگیرید.

روابط اعضای خانواده

در یک مطالعه درباره کودکان ۴ ساله انگلیسی معلوم شد احتمال ایجاد شدن اسکیزوفرنی در کودکانی که رابطه مادر و فرزندی آنها ضعیف و غلط است ۶ برابر بیشتر است. همچنین فرزندان مادران مبتلا به اسکیزوفرنی که بلافاصله بعد از تولد از آنها جدا شده‌اند و در خانواده های فرزند پذیر با والد های ناتنی بد اخلاق و با تحقیر بزرگ شده اند در مقایسه با فرزندان مادران مبتلا به اسکیزوفرنی که بعد از تولد با خانواده های مهربان و با ثبات بزرگ شده‌اند، با احتمال بیشتری به اسکیزوفرنی مبتلا خواهند شد. در این رابطه مطالعه مقاله ازدواج با اسکیزوفرنی پیشنهاد می شود. 
با این حال هیچ‌گونه شواهد ناشی از مطالعات کنترل شده وجود ندارد که نشان دهد در یک روند خانوادگی خاص و مشخص علت ایجاد اسکیزوفرنی است. بعضی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بدون تردید در خانواده‌های نابسامان بزرگ شدند همانطور که بسیاری از افراد غیر مبتلا به اختلالات روانی چنین بودند. با این حال نباید نقش رفتار اعضای خانواده و روابط میان فردی آنها را که باعث افزایش شدید استرس هیجانی می شود نادیده گرفت. همان استرس هیجانی که بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و آسیب پذیر باید با آن کنار بیایند.

خانواده های تک قطبی

در خانواده‌های یک قطبی یا یک‌سویه آشفتگی های روانی یکی از والدین معمولاً بر خانواده حاکم هستند. والد دیگر که معمولا ضعیف و وابسته است این وضعیت را قبول می‌کند و حتی برای حفظ خانواده به طور تلویحی به فرزندان می قبول دارند که وضعیت خانواده آنها نرمال و عادی است. این انکار واقعیت از سوی والدین ممکن است به این کارها و تحریف واقعیت های بیشتری از سوی کودک منجر شود. 
طبق تحقیقات مردان مبتلا به اسکیزوفرنی معمولاً از خانواده‌هایی یک قطبی می‌آیند که در آنها یک مادر مقتدر و از لحاظ روانی آشفته به نیازهای اعضای خانواده اهمیت نمی دهد ولی از سوی دیگر در زندگی فرزند خود بیش از حد دخالت می‌کند. پدر این خانواده ها معمولاً قادر به مخالفت با سبک های فرزندپروری مادر نیست و نمی‌تواند آنها را خنثی کند و همچنین قادر نیست نقش خود به عنوان یک رول مدل مرد را ایفا کند.  

درمان قطعی روانپریشی

از دیرباز داروهای ضد روان پریشی روش اصلی در درمان اسکیزوفرنی بودند با این حال مداخله های روانی اجتماعی از جمله روان درمانی می تواند به بهتر شدن بیماران کمک کنند. همانطور که داروها برای اصلاح عدم تعادل احتمالی مواد شیمیایی به کار می روند روشهای غیر دارویی نیز باید به حل مشکلات غیر بیولوژیک بپردازند. پیچیده بودن روان پریشی باعث می شود هیچ یک از روش‌های درمانی به تنهایی در مورد این اختلال چند وجهی موثر واقع نشود.  

1-درمان قطعی روانپریشی | بستری

بستری کردن برای موارد زیر توصیه می شود: تشخیص دادن بیماری، مطمئن شدن از مصرف داروها توسط بیمار، ایمنی بیمار به علت افکار انتحاری و قتل، رفتار های بسیار نامنظم یا نابجا از جمله ناتوانی در رسیدگی به نیازهای اولیه خود مانند غذا خوردن لباس پوشیدن و در پناه بودن. یکی دیگر از اهداف عمده بستری کردن در بیمارستان ها این است که بین بیمار و سازمان‌های امدادی و خیریه یک ارتباط مستمر و مطمئن برقرار شود.
اقامت های کوتاه مدت ۴ تا ۶ هفته ای به اندازه اقامت های طولانی مدت و موثر واقع می شوند و بیمارستانها که در آنها از رویکردهای رفتاری فعال استفاده می‌شود در مقایسه با سازمان‌هایی که حالت حضانتی دارند نتایج بهتری ارائه می‌دهند. برنامه‌هایی که در بیمارستانها اجرا می شوند باید به مسائل عملی مثل رسیدگی به خود کیفیت زندگی اشتغال و روابط اجتماعی بپردازند. 
باید افراد و سازمانهایی که بعد از ترخیص بیمار سروکار خواهند داشت هماهنگی های لازم به عمل آید از جمله: خانواده اصلی بیمار، خانه های کوچک ۳ تا ۸ تختخوابی که در آنها بیماران در اتاق های خصوصی اما اکثرا در اتاق های مشترک با یک یا دو بیمار دیگر نگهداری می‌شود و خانه‌هایی که به نگهداری بیماران اسکیزوفرنی می‌پردازند مخصوصا آنهایی که اعتیاد دارند یا به یک اختلال روانی دیگر نیز مبتلا هستند.  

2-درمان قطعی روانپریشی | دارو درمانی

کلرپرومازین در کاهش توهم و هذیان ها و همچنین هیجان زدگی نقش دارد. همچنین معلوم شده که این دارو عوارض جانبی دارد که شبیه به پارکینسون است. داروهای آنتی سایکوتیک از بروز نشانه‌های سایکوتیک و نرخ می‌کاهند. خطوط ۷۰ درصد بیمارانی که با داروهای ضد روان پریشی درمان می‌شوند بهبود می یابند. داروهایی که برای درمان اسکیزوفرنی به کار می روند خصوصیات داروی متنوعی دارد اما همه آنها یک ویژگی مشترک دارند و آن این است که به صورت آنتاگونیست های دوپامینی در گیرنده‌های پس سیناپسی در مغز عمل می‌کنند. 
داروهای آنتی سایکوتیک به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند: آنتی سایکوتیک های قدیمی‌تر که آنتی سایکوتیک های نسل اولی یا آنتاگونیست های گیرنده دوپامین نیز نامیده می‌شوند و داروهای جدیدتر که آنتی سایکوتیک های نسل دوم یا آنتاگونیست های سروتونین دوپامین نیز نامیده می‌شوند. کلوزاپین اولین داروی آنتی سایکوتیک با عوارض جانبی اکستراپیرامیدال قابل اغماض در ۱۹۵۸ کشف شد و در دهه ۱۹۶۰ برای اولین بار درباره آن تحقیق شد. با این حال در سال ۱۹۷۶ معلوم شد که کلوزاپین با خطر قابل ملاحظه همراه است. این خصوصیت باعث شد در عرضه کلوزاپین تاخیر به وجود بیاید. در سال ۱۹۹۰ کلوزاپین سرانجام در آمریکا در دسترس قرار گرفت اما مصرف آن به بیمارانی که به سایر داروها خوب پاسخ نمی‌دادند محدود بود. در این رابطه مطالعه مقاله تاثیر بیماری های روانی بر جسم نیز پیشنهاد می شود.

طول دارو درمانی

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که یک تا دو سال درمان در طول استقلال بهبود نسبی ممکن است کافی نباشد. بنابراین توصیه می‌شود درمان بیشتر از این ادامه پیدا کند مخصوصاً در مورد بیمارانی که شغل خوبی پیدا کرد یا در برنامه های آموزشی ثبت نام کردند و در آنها شرکت می کند زیرا عود بیماری ممکن است باعث شود چیزهای زیادی را از دست بدهند. معمولاً توصیه می شود که بیمارانی که چندین بار نشانه های سایکوز را تجربه کردند به مدت حداقل ۵ سال درمان نگهداری را دریافت کنند و بسیاری از متخصصان معتقدند که آنها تا مدت های نا معلوم شاید تا آخر عمر داروهای آنتی سایکوتیک مصرف کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای ضد روان پریشی کلیک کنید.  

3-درمان قطعی روانپریشی | درمان روانی اجتماعی

روان درمانی های روانی اجتماعی شامل انواع مختلفی از روش ها برای افزایش توانایی های اجتماعی، خودکفایی، مهارت های عملی و ارتباط میان فردی در بیماران هستند. هدف این است که افراد بیمار قادر شوند مهارت‌ها و روابط اجتماعی و شغلی لازم برای زندگی مستقل را به دست آورند. این نوع روان درمانی ها در مکان‌های مختلف انجام می‌گیرند از جمله بیمارستانها، کلینیکها و طرح‌های مراکز بهداشت روانی، خانه ها و کلوپ های اجتماعی.

آموزش مهارت های اجتماعی

آموزش مهارت های اجتماعی گاهی روان درمانی مهارتهای رفتاری نامیده می شود. همراه با دارو درمانی روان درمانی می تواند به صورت مستقیم حمایتگرانه و برای بیمار مفید باشد. علاوه بر نشانه‌های سایتوتیک مشاهده شده در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی سایر نشانه های قابل توجه شامل اینها هستند: نحوه ارتباط برقرار کردن بیمار با دیگران از جمله عدم تماس چشمی یا تماس چشمی اندک، تغییر غیرعادی در پاسخ دادن، میمیک های عجیب و غریب چهره، عدم خودجوشی در موقعیت‌های اجتماعی و ادراک غیردقیق یا عدم اجرای هیجان ها در دیگران.
آموزش مهارتهای رفتاری از طریق استفاده کردن از ویدیو کلیپ هایی از خود بیمار در فیلم‌هایی از دیگران، ایفای نقش در جلسات روان درمانی و دادن تکالیف خانگی برای مهارت های مشخصی که در حال تمرین شدن هستند به تقویت این رفتارها می‌پردازد. مطالعات نشان دادند که آموزش مهارت های اجتماعی از نرخ عود بیماری می کاهد.  

4-درمان قطعی روانپریشی | خانواده درمانی

بیماران مبتلا به روان پریشی معمولاً در حالی مرخص می‌شوند که نشانه هایشان به صورت جزئی بهبود یافته اند و به همین دلیل ارائه یک دوره کوتاه اما فشرده خانواده درمانی به خانواده‌های این بیماران معمولاً می‌تواند مفید واقع شود و باعث گردد خانواده بیمار از این دوره‌ها سود ببرند. خانواده درمانی باید روی وضعیت که هم اکنون و همین حالا وجود دارد متمرکز شود و باید شامل شناسایی کردن موقعیت های بالقوه مشکل ساز و اجتناب از آنها باشد. 
وقتی به هنگام حضور بیمار در خانواده مشکلی به وجود می‌آید هدف خانواده درمانی باید حل و فصل به هرچه سریعتر این مشکل باشد. در تلاش برای کمک به بیمار اعضای خانواده هم از روی بی اطلاعی و هم به دلیل انکار کردن شدت مشکل معمولاً او را قبل از آنکه آمادگی‌اش را داشته باشد تشویق می‌کند تا فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرد. درمانگران بدون آنکه بیش از حد دلسرد کننده عمل کنند باید هم به خانواده و هم به بیمار کمک کند تا متوجه شود که اسکیزوفرنی چیست و اطلاعات آنها درباره آن را افزایش دهند و باید اعضای خانواده و بیمار را تشویق کنند تا درباره اپیزود سایکوتیک در روزهای قبل از آن با یکدیگر صحبت کنند.  

5-درمان قطعی روانپریشی | روان درمانی فردی

تحقیقات نشان داده‌اند که روان درمانی فردی مفید واقع می‌شود و آثار آن مکمل آثار دارو درمانی هستند. در روان درمانی فردی با بیماران اسکیزوفرنی ایجاد یک رابطه درمانی که در آن بیمار احساس امنیت کند بسیار اهمیت دارد. رابطه درمانی اتحاد درمانگر- درمانجو نامیده می‌شود. قابل اعتماد بودن درمانگر، فاصله هیجانی بین درمانگر و درمان جو و اعتقاد به اصالت داشتن درمانگر همگی در مورد روند درمانی و تجربه درمانی تاثیر می گذارند. روان درمانی فردی برای بیماران روان پریش کار ده ها سال است نه ۹ تا ۱۰ چند جلسه، چند ماه و حتی چند سال. 
درمانگران و محققان معتقدند که از روی میزان توانایی بیماران اسکیزوفرن در تشکیل دادن یک اتحاد درمانی با درمانگر می تواند روند روان درمانی را پیش بینی کرد. بیماران اسکیزوفرنیک قادر هستند یک اتحاد درمانی خوب ایجاد کند به احتمال زیاد به روان درمانی ادامه می دهند به مصرف داروها پایبند می‌ماند و طبق تحقیقات پیگیری که هر دو سال یکبار برگزار می شود نتایج خوبی از روان درمانی فردی می‌گیرند.برای آگاهی بیشتر در این زمینه با مشاوره تلفنی فردی تماس بگیرید. 
رابطه بین روان درمانگران و بیماران روانی با رابطه‌ای که بین درمانگران و بیماران غیر-روانی مشاهده می‌شود متفاوت است. ایجاد یک رابطه بین درمانگران و بیماران روانی معمولا دشوار است و افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به طور مستاصلانه ای تنها هستند با این حال در مقابل نزدیکی و اعتماد مقاومت می‌کند، احتمال ایجاد شدن شکاکیت استرس، خصومت یا بازگشت هنگامی که کسی تلاش می‌کند به آنها نزدیک شود زیاد است.  

درمان قطعی روانپریشی | سخن آخر

در این مقاله با نشانه های روان پریشی و برخی درمان های رایج آن آشنا شدید. اگر شما هم در اطرافیان خود کسانی را میشناسید که رفتارهای عجیب و غریبی انجام می دهند قبل از آنکه بخواهید برچسب هر گونه بیماری روانی را به او بزنید بهتر است با روانشناس یا مشاور در این زمینه صحبت کنید  تا راهنمایی های لازم را ارائه کنند. برای دریافت مشاوره روانشناسی و مشاوره حامی هنر زندگی کلیک کنید.