تنظیم خواب کودک | 10 راهکار ساده برای رفع مشکلات خواب کودکان

تنظیم خواب کودک امروزه به یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مادران تبدیل شده است. نداشتن یک خواب منظم برای کودک باعث می‌شود تا والدین نیز ساعات زیادی را همراه با کودک خود بیدار بمانند. حل این مشکل با رعایت راهکارهای ساده‌ای امکان پذیر است. از این رو اگر مشکل خواب کودک شما طولانی شده و به دنبال راهکارهایی برای رفع این موضوع هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. همچنین مشاوره کودک در این زمینه می‌تواند برای شما کمک کننده باشد.

تنظیم خواب کودک

چند هفته اول زندگی کودک شما می تواند یکی از سخت ترین هفته ها برای شما باشد. همانطور که کودک شما به خارج از رحم عادت می کند، زندگی شما متوقف می شود. کودک روز را از شب نمی شناسد. نمی تواند بیش از چند ساعت بدون غذا بخوابد. شبانه روز در حال نوسان هستید. بسیاری از والدین از کم خوابی رنج می برند. برخی از والدین فکر می کنند که می توانند با قرار دادن کودک خود در برنامه خواب از این امر جلوگیری کنند. سایر والدین که کودک آن ها باید در صورت نیاز غذا بخورد و بخوابد شرایط با ثبات تری دارند. هیچ راه درست یا غلطی برای مدیریت آن وجود ندارد. اما مراحلی وجود دارد که می توانید برای تنظیم الگوهای خواب خوب برای کودک در پیش بگیرید. این ها کمک می کند تا یک روال عادی را جا بیاندازید و به شما ثبات و قابلیت پیش بینی بیشتری می دهند. بی‌خوابی و یا بدخوابی مشکلی نیست که نتوان آن را برطرف کرد. کودک به دلایل مختلفی ممکن است دچار اخــتلالات خواب شود. به همین جهت ما در این مقاله 10 راهکار ساده را به شما والدین گرامی ارائه می‌دهیم تا به راحتی خواب کودک دلبندتان را تنظیم کنید. 

اینفوگرافیک تنظیم خواب کودک

1- تنظیم خواب کودک متناسب با سن او

مادران باید خواب کودک خود را متناسب با سن‌شان تنظیم کنند. مـیزان خواب کودکان متناسب با سن آن ها تغییر می کند و ارتباط مستقیمی با سلامتیشان دارد. خواب کودکان بر اساس سن‌شان شامل الگوهای زیر است.

_ نوزادان به 16 تا 18 ساعت خواب کافی در روز نیاز دارند که به 7 تا 6 زمان تقسیم می‌شود.

_ کودکان یک ساله نیازمند یک تا دو مرحله خواب در طول روز هستند که این زمان روی هم رفته به 2 تا 3 ساعت تقسیم می‌شود و شب هنگام نیز باید 11 تا 12 ساعت بخوابند.

_ کودک دو ساله باید ظهرها حدود یک تا دو ساعت بخوابد و هنگام شب باید 11 تا 12 ساعت خواب کافی داشته باشد.

این زمان‌ها ممکن است از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد و ممکن است برخی از کودکان به خواب بیشتر و یا برخی به خواب کمتری نیاز داشته باشند. کار مهمی که والدین باید انجام دهند این است که رفتارهای خاص خواب کودک خود را به خوبی بشناسند.

2- بهبود ویژگی‌های اتاق خواب

شرایط اتاق خواب هر کودکی باید باعث آرامش در او شود. حتماً به نور اتاق کودک توجه کنید. از لامپ‌های زرد و یا آبی استفاده نکنید. سکوت اتاق کودک خیلی مهم است. برخی از کودکان به صدا حساس هستند و با کوچکترین عاملی از خواب بیدار می‌شوند، بنابراین شرایطی را ایجاد کنید که اتاق کودک عایق صدا باشد. از طرفی دیگر چیدمان اتاق کودک باید منظم باشد تا در کودک احساس خشم و ناراحتی ایجاد نکند. هر چقدر محیط برای استراحت مناسب باشد، کودک شما بهتر می‌خوابد.در بعضی مواقع همین عوامل بسیار پیش پا افتاده و ساده باعث بی خــوابی کودکان می شود.

3- اعلام زمان خواب از راهکارهای تنظیم خواب کودک

کودک شما تفاوت روز و شب را نمی داند. شما باید در آموزش آن ها کمک کنید. در طول روز، چراغ ها را روشن نگه دارید. پنجره ها را باز کنید و کارها را با انرژی بیشتری انجام دهید. در شب، نور را کم نگه دارید. کارها را آهسته تر و آرام تر انجام دهید. وقتی کودک شما نیمه شب برای غذا خوردن از خواب بیدار می شود، با او درگیر نشوید. از هر نوع صحبت یا عمل تحریک کننده خودداری کنید. به سادگی پوشک را عوض کنید، به آن ها غذا بدهید و دوباره در گهواره قرار دهید.

کودکان معمولاً نمی‌توانند تشخیص دهند که شب وقت خواب است و معمولاً با بازیگوشی این خواب را به تأخیر می‌اندازند. کمی قبل از خواب چند هشدار به او بدهید و بگویید فقط چند دقیقه تا خواب باقی مانده است. به صورت عملی هم نشان دهید. مثلاً اسباب بازی‌هایش را جمع کنید و یا می‌توانید یک صدای زنگ مخصوص برای زمان خواب تعیین کنید که کودک با شنیدن آن متوجه شود که زمان خواب فرا رسیده است. تمام این موارد به خلاقیت شما بازمی‌گردد که متناسب با روحیه کودک خود از چه روشی برای خــواباندن کودک استفاده کنید.

4- حمام قبل از خواب

حتماً شما هم شنیده‌اید که یک حمام آب گرم قبل از خواب چقدر به خــواب راحـت کمک می‌کند. این گزینه در مورد کودکان هم صدق می‌کند. اگر کودک شما بد خواب است می‌توانید قبل از خواب او را حمام کنید. چند اسباب بازی برای او در آب بگذارید تا با آن بازی کند. این کار ضمن آرامش بخش بودن برای او، کمک می‌کند تا بعد از حمام عمیق‌تر و آرام‌تر بخوابد.

5- توجه به لباس نوزاد و کودک از راهکارهای تنظیم خواب کودک

یکی از دلایل بی‌خوابی در نوزادان و کودکان نامناسب بودن لباس خواب است. لباس پوشاندن نوزاد و کودکان باید متناسب با فصول و دمای محیط باشد. برای کودک خود لباس خواب مناسبی را در نظر بگیرید که راحت و آزاد باشد و باعث گرما و یا سرمای او نشود. از انتخاب لباس‌هاس تنگ، زبر خودداری کنید. لباس نباید به تن نوزاد و کودک شما بچسبد و فشار وارد کند. راحتی لباس ارتباط مستقیمی با راحتی خواب او دارد.

6- خاموش کردن به موقع تلویزیون

تلویزیون و دنیای رنگ‌های آن برای کودکان همیشه جذاب است. ممکن است تا دیر وقت بیدار بماند. چند ساعت قبل از خواب تلویزیون را خاموش کرده و او را برای خواب آماده کنید. البته برخی از کودکان با اینکه بسیار کوچک هستند با موبایل و تبلت سرگرم می‌شوند. این وسایل را چند ساعت قبل از خواب از آن‌ها دور کنید. باید توجه داشت که اعـتیاد کودک به تلویزیون گذشته از مشکلات خواب می تواند پیامدهای جسمی و روانی دیگر به همراه داشته باشد.

7- بیدار شدن با نور خورشید از راهکارهای تنظیم خواب کودک

وقتی یک کودک بتواند در زمان درست بیدار شود می‌تواند به موقع بخوابد. برای این کار از نور طبیعی صبحگاهی استفاده کنید. اجازه دهید نور خورشید در اتاق کودک شما بتابد و با نور خورشید از خواب بیدار شود. این کار برای کودک مثل زنگ ساعت عمل می‌کند و باعث می‌شود به موقع از خواب بیدار شود. از جمله فــواید نور خورشید، بهبود کیفیت خواب می باشد و بهتر است از این نعمت خدادادی نهایت استفاده را کرد.

8- تنظیم زمان غذا خوردن

برخی از والدین هیچ ساعت مشخصی برای غذا خوردن کودک خود ندارند. به خصوص وعده شام را نزدیک به زمان خواب قرار می‌دهند. این کار اشتباه است. زمان مشخصی برای خوردن سه وعده اصلی و میان‌ وعده‌ها در نظر بگیرید تا خواب کودک نیز تنظیم شود. صرف دیر وقت غذا و همچنین پــرخوری کودکان عواملی است که می تواند باعث احساس سنگینی در معده شده و دستگاه گوارش کودک را دچار مشکل کند و به تبع آن کودک خواب راحتی نخواهد داشت.

9- بازی با کودک 

با نزدیک شدن به زمان خواب با کودک خود بازی کنید. با بازی کردن، کودک خسته می‌شود و شما می‌توانید به راحتی او را بخوابانید. این کار موجب تـخلیه انرژی کودکان می شود و به سرعت می توانید او را بخوابانید. اما برای بازی کردن با او از گوشی و یا هر وسیله الکترونیکی دیگری استفاده نکنید.

10- استفاده از موسیقی از راهکارهای تنظیم خواب کودک

با اینکه اتاق خواب کودک باید سکوت داشته باشد اما استفاده از موسیقی نیز می‌تواند به خواب کودک شما کمک کند. طبق تحقیقات اخیر دانشمندان، موسیقی‌های ملایم می‌توانند راهکار مناسبی برای به خواب رفتن کودک شما باشند. به خصوص اگر مادر کودک در دوران بارداری موسیقی‌های ملایم گوش داده باشد این را به کودک نیز منتقل می‌کند که با شنیدن همان موسیقی آرام شود و به خواب برود. پس می‌توانید برای تنظیم خواب کودک خود، از موسیقی ملایم قبل از خواب استفاده کنید. در شرایطی که کودک با آرامش به خواب رود دیگر کابـوس های شبانه کودکان به سراغشان نخواهد آمد و کودک با حس امنیت و راحتی به خواب خواهد رفت.

سخن پایانی

تغذیه مناسب، احساس امنیت، استراحت و خواب کافی و مواردی از این دست جزء نیــازهای اولیه و اساسی کودکان است. وظایف والدین تامین این نیازهاست که بعضا ممکن است با مشکلاتی همراه شود. در این صورت با مراجعه به مشاوران حوزه روانشناسی کودک می توان مشکلات را مرتفع و شرایط را بهبود بخشید. در صورت نیاز می توانید از طریق تلفن و یا به صورت حضوری به مرکز مشاوره حامی هنر زندگی مراجعه کرده و با مشاوران مجرب این مرکز مشورت نمایید. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی این مرکز کلیک کنید.

سؤالات متداول

چه ارتباطی بین بی خوابی و گرسنگی کودک وجود دارد؟

وقتی کودک کاملاً سیر باشد باعث می‌شود در طول شب کمتر از خواب بیدار شود. تنطیم زمان غذا خوردن باعث می‌شود کودک شما سیر بخوابد که این مورد ارتباط مهمی با تنظیم خواب او دارد.

آیا استرس مادر در خواب کودک تأثیر می‎گذارد؟

بله. مادر باید بتوانید از هر گونه استرس دوری کند. هر گونه استرسی از طرف مادر به کودک نیز منتقل می‌شود و در خواب او تأثیر منفی می‌گذارد. حفظ آرامش مادر ارتباط مستقیمی با تنظیم خواب کودک دارد.