تحریک الکتریکی مغز

تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی یک روش مرسوم برای درمان افرادی است که به سایر روش های درمانی امتحان شده مقاوم بوده و جواب نداده اند. دو روش عمده و پرکاربرد تحریک مغناطیسی مغز شامل ETC و TMS می باشد که عوارض بسیار کم و بی خطری برجای می گذارند و در صورت بروز نیز در کوتاه مدت از بین می روند. درمان با ECT به صورت متوالی و معمولاً چند بار در هفته انجام می شود و TMS نیز در همین بازه زمانی بین ۴۰ تا ۶۰ دقیقه در هر جلسه زمان می برد. برای کسب آگاهی بیشتر با مشاوره تلفنی فردی مشورت نمایید.

 

تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی

زمانی که درمان‌هایی مانند دارو و رواندرمانی قادر به تسکین علائم افسردگی یا سایر شرایط سلامت روان نیستند، گزینه‌های دیگر موجود نتیجه بخش از جمله روش های تحریک مغناطیسی مغز جایگزین می شود. روانپزشک درمان تشنج الکتریکی (ECT) یا تحریک ترانس کرانیال و سایر اشکال تحریک مغز را پیشنهاد می کند. درمان‌های تحریک مغز شامل تحریک مستقیم مغز با برق، آهن‌ربا یا ایمپلنت است.

درمان الکتروشوک یک درمان پزشکی غیر تهاجمی است که اغلب برای افرادی که دارای یک بیماری روانی جدی مانند افسردگی اساسی یا اختلال دوقطبی هستند استفاده می شود. تحت بیهوشی انجام شده و شامل استفاده از جریان های الکتریکی کوچک برای ایجاد یک تشنج کوتاه و کنترل شده در مغز می باشد. عوارض جدی ندارد و در صورت بروز از بین می روند. در ادامه به شرح هر یک از روش ها پرداخته شده است.

1-الکترو شوک ECT

درمان با ECT به صورت متوالی و معمولاً چند بار در هفته انجام می شود. افراد در طول عمل خواب هستند و حدود ۵-۱۰ دقیقه پس از اتمام آن از خواب بیدار می شوند. آن ها می توانند در حدود یک ساعت بعد فعالیت عادی خود را از سر بگیرند. برخی از افراد پس از تکمیل سری اولیه خود، گاه به گاه درمان های "ECT نگهدارنده" دریافت می کنند. بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از افرادی که درمان الکترو شوک دریافت می کنند بهبود افسردگی خود را گزارش می دهند. به نظر می رسد الکترو شوک درمانی تغییراتی را در شیمی مغز ایجاد می کند که می تواند به سرعت برخی از علائم سلامت روان را بهبود بخشد.

اگرچه الکتروشوک موثر است اما به عنوان یک گزینه درمانی صرف استفاده نمی شود. احتمالاً به این دلیل که عواملی مانند انگ خوردن و اطلاعات نادرست، عدم در دسترس بودن یا نگرانی در مورد عوارض جانبی وجود دارد. واقعیت های درمان با ECT بسیار متفاوت از دهه‌های قبل یعنی زمانی که در مراحل اولیه توسعه بود می باشد. مانند هر رویکرد درمانی، هدف ارائه بالاترین فایده با کمترین میزان خطر است و از آن زمان ECT به عنوان یک گزینه ایمن و موثر ظاهر شده است.

2-تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS)

تی ام اس یک درمان غیر تهاجمی است که از میدان های مغناطیسی برای تحریک سلول های عصبی در مغز استفاده می کند. TMS ایمن و مؤثر است و برای درمان طیف وسیعی از شرایط سلامت روان و جسمی، از جمله افسردگی، اختلال وسواس فکری، PTSD، درد و اختلالات مصرف مواد و غیره استفاده می شود. می تواند به ویژه برای افرادی که از درمان های دیگر نتیجه نگرفته اند مفید و مهم باشد. به عنوان مثال ۳۰ تا ۶۴ درصد از بیماران بهبود علائم افسردگی را گزارش می کنند. در طی تحریک ترانس کرانیال، یک سیم پیچ الکترومغناطیسی روی پوست سر افراد نزدیک پیشانی قرار می گیرد. پالس های مغناطیسی کوتاه بدون درد به ناحیه ای از مغز هدایت می شوند که حالات را کنترل می کند.

پزشک معالج در اولین جلسه درمان میزان انرژی مغناطیسی مورد نیاز را تعیین می کند. درمان تحریک مغناطیسی ترنس کرانیال معمولا بین ۴۰-۶۰ دقیقه طول می کشد. در این روش نیازی به استفاده از بیهوشی ندارد و فرد در طول درمان بیدار می ماند. مانند الکترو شوک، چندین جلسه در یک دوره چند هفته ای انجام می شود. پالس هایی که به سرعت تجویز می شوند در تحریک ترانس کرانیال تکراری (rTMS) نامیده می شوند و می توانند تغییرات طولانی تری در فعالیت مغز ایجاد کنند. ممکن است گاهی مشاهده کنید که به جای هم TMS یا rTMS نامیده می شود.

3-تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال مکرر (rTMS)

در طول جلسه rTMS، یک سیم پیچ الکترومغناطیسی روی پوست سر شما نزدیک پیشانی شما قرار می گیرد. الکترومغناطیس بدون درد یک پالس مغناطیسی ارسال می کند که سلول های عصبی را در ناحیه ای از مغز که در کنترل خلق و خو و افسردگی نقش دارند تحریک می کند. تصور می‌شود که نواحی از مغز را فعال می‌کند که در افسردگی فعالیتشان کاهش یافته است. اگرچه بیولوژی چرایی عملکرد نحوه تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال مکرر به طور کامل درک نشده است، به نظر می رسد این تحریک بر عملکرد مغز تأثیر می گذارد که به نوبه خود علائم افسردگی را کاهش می دهد و خلق و خو را بهبود می بخشد.

روش‌های مختلفی برای انجام این روش وجود دارد، و تکنیک‌ها ممکن است تغییر کنند زیرا متخصصان درباره مؤثرترین روش‌های انجام درمان‌ها بیشتر می‌آموزند. افسردگی یک بیماری قابل درمان است اما برای برخی افراد، درمان های استاندارد موثر نیستند. ترانس کرانیال تکراری معمولاً زمانی استفاده می‌شود که درمان‌های استاندارد مانند داروها و گفتار درمانی (روان‌درمانی) مؤثر نباشند. جلسات روزانه، پنج بار در هفته به مدت چهار تا شش هفته انجام می شود.

4-تحریک عصب واگ (VNS)

عصب واگ پیام هایی را بین مغز و سایر نواحی بدن شما حمل می کند و عملکردهای مهمی مانند ضربان قلب، هضم غذا، پاسخ ایمنی و خلق و خو را کنترل می کند. درمان با تحریک عصب واگ شامل استفاده از یک مولد پالس به اندازه یک کرونومتر است که در سمت چپ بالای قفسه سینه قرار می گیرد تا عصب واگ را تحریک کند. VNS با ارسال پالس های الکتریکی خفیف از طریق عصب واگ به ساقه مغز، فعالیت عصبی بدن را تغییر می دهد. این پالس سپس به سراسر مغز فرستاده می شود تا نحوه عملکرد سلول های مغز را تغییر دهد، دقیقاً مانند یک ضربان ساز.

این روش چندین دهه است که برای درمان اختلالات تشنجی و همچنین برای افسردگی شدید مقاوم به درمان استفاده می شود. مطالعات بیشتری در مورد اثربخشی تحریک عصب واگ برای درمان افسردگی مورد نیاز است. با توجه به اینکه سایر اشکال تحریک مانند TMS و الکترو شوک تحقیقات حمایتی بیشتری در مورد اثربخشی آن ها ارائه کرده‌اند. با این حال، نتایج مطالعه فعلی تحریک عصب واگ امیدوارکننده به نظر می رسد. تخمین ها از نرخ پاسخ ۵۰-۷۰٪ متغیر است.

یک نسخه غیر تهاجمی نیز از وی ان اس در حال بررسی است که به نام وی ان اس گوش از راه پوست یا taVNS شناخته می شود. یکی از این دستگاه ها قبلاً توسط FDA برای درمان میگرن و سردردهای خوشه ای تایید شده است.

5-تحریک عمیق مغز (DBS)

تحریک عمیق مغز (DBS) برای درمان علائم اختلالات حرکتی، مانند لرزش مرتبط با بیماری پارکینسون، و شرایطی مانند دیستونی و صرع مقاوم به درمان استفاده می شود. DBS همچنین برای درمان قطعی وسواس فکری شدید استفاده می شود که به درمان سنتی پاسخ نداده است. اگرچه تحریک عمیق مغز کمتر برای اختلال وسواس استفاده می شود، مطالعات نشان می دهد که می تواند برای علائم ناتوان کننده موثر باشد. آنچه در این بسن حایز اهمیت است اینکه اخیراً تحریک عمیق مغز به عنوان یک درمان بالقوه برای سندرم تورت و همچنین برای شرایط روانپزشکی مانند افسردگی مقاوم به درمان مرتبط با افسردگی اساسی و اختلال دوقطبی نیز مورد مطالعه قرار گرفته است.

اطلاعات بیشتری در مورد اثربخشی آن برای این شرایط مورد نیاز است. اگرچه مطالعات مربوط به افسردگی شدید و بسیار مقاوم به درمان دلگرم کننده بوده است. یک حوزه امیدوارکننده از تحقیقات بر استفاده از تحریک عمیق مغز برای هدف قرار دادن علائم خاص و مدارهای مغزی برای توسعه درمان‌های منحصر به فرد و متناسب با بیمار تمرکز دارد. این رویکرد تا حدی منجر به بهبود اثربخشی برای درمان سایر بیماری ها از جمله وسواس فکری عملی شدید OCD شده است. دی بی اس شامل یک یا چند سیم و الکترود ریز است که با جراحی در مغز قرار می گیرند. این الکترودها به یک مولد پالس بسیار کوچک که در قفسه سینه قرار می گیرد متصل می شوند.

 

عوارض تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی

برای درمان برخی از مشکلات روانی از روش های مغناطیسی بهره گرفته می شود اما این به معنای عدم وجود عوارض جانبی در این نوع درمان ها نیست. درمان ها چه از نوع دارو درمانی یا درمان مغناطیسی مقداری از عوارض ناخواسته را با خود به همراه خواهد داشت که در ادامه به آنها پرداخته می شود.

1-عوارض جانبی ECT

معمولاً خفیف است و ممکن است شامل مواردی مانند سردرد، درد عضلانی یا تهوع. از دست دادن حافظه کوتاه مدت که ممکن است در طول درمان رخ دهد و معمولاً مختصر است، از دست دادن حافظه طولانی مدت (به ندرت دائمی) باشد.

2-عوارض جانبی TMS

همان طور که گفته شد تی ام اس تکراری یک شکل غیرتهاجمی از تحریک مغز است که برای افسردگی استفاده می شود. برخلاف تحریک عصب واگ یا تحریک عمقی مغز، rTMS نیازی به جراحی یا کاشت الکترود ندارد و برخلاف درمان تشنج الکتریکی (ECT) باعث تشنج نمی شود یا نیاز به آرامبخشی با بیهوشی ندارد. به طور کلی، rTMS ایمن و قابل تحمل در نظر گرفته می شود. با این حال، می تواند برخی از عوارض جانبی ایجاد کند.

عوارض جانبی کمی که از TMS گزارش شده است معمولاً خفیف هستند و در طول درمان کاهش می‌یابند. شایع ترین عارضه جانبی گزارش شده سردرد است. به طور معمول، افراد درد پوست سر یا تکان و لرزش در صورت را گزارش می کنند. جدی ترین خطر تحریک مغناطیسی مغز تشنج است که شواهد فعلی نشان می دهد که خطر تشنج در درمان افسردگی با دستگاه آر تی ام اس RTMS بسیار نادر (حدود ۰.۰۳٪)، بدون شواهدی از آسیب دائمی می باشد.

عوارض جانبی غیر معمول با وجود نادر بودن عبارتند از: بروز اپیزودهای شیدایی، به ویژه در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، کم شنوایی در صورت عدم محافظت کافی از گوش در طول درمان. مطالعات بیشتری برای تعیین اینکه آیا rTMS ممکن است عوارض جانبی طولانی مدت داشته باشد مورد نیاز است.

3-عوارض تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی | VNS

تحریک معمولاً بدون اینکه فرد آن را احساس کند اتفاق می‌افتد، اما گاهی اوقات می‌تواند باعث سوزن سوزن شدن بدن و گزگز در پوست، سرفه خفیف، تغییرات صدا یا گرفتگی صدا در هنگام فعال شدن تحریک شود. عوارض جانبی که نگران کننده هستند را می توان با تغییر تنظیمات تحریک برطرف کرد

4-تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی | عوارض جانبی DBS

عوارض جانبی احتمالی ناشی از جراحی یا خود تحریک وجود دارد. مشکلات جراحی می تواند شامل عفونت، سردرد، گیجی یا عوارض سخت افزاری باشد. عوارض جانبی مرتبط با تحریک نیز می تواند شامل بی حسی یا سوزن سوزن شدن، سفتی در عضلات صورت یا بازو، اختلال گفتاری، تغییرات خلقی ناخواسته یا سبکی سر باشد. هنگامی که دستگاه آماده استفاده برای تحریک است، ارائه دهندگان درمان با افراد برای ایجاد تنظیمات دستگاه و همچنین انجام هماهنگی بیشتر با خود بیمار کار می کنند. این فرآیند می‌تواند هفته‌ها یا تا چند ماه طول بکشد و با هدف کمک به یافتن بهترین سطح تحریک برای تسکین علائم و همچنین برای کاهش عوارض جانبی طراحی شده است.

 

هشدار برای تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی

معاینه فیزیکی و احتمالاً انجام آزمایش‌های عمومی یا آزمایش‌های دیگر ارزیابی روانپزشکی برای بحث در مورد افسردگی شما را با هدف ارزیابی میزان کمک این روش ها آسان می کن. مطمئن شوید که rTMS برای شرایط شما از جمله انچه در ادامه ذکر شده است ایمن بوده و گزینه خوبی برای شما باشد. بنابراین اگر:

• در حال مصرف دارو باشید. از جمله داروهای تجویزی یا بدون نسخه، مکمل‌های گیاهی، ویتامین‌ها.
• سابقه تشنج یا سابقه خانوادگی صرع داشته باشید
• سایر اختلالات سلامت روان مانند سوء مصرف مواد مخدر، اختلال دوقطبی یا سایکوز یا روان پریشی دارید
• آسیب مغزی ناشی از بیماری یا آسیب هایی مانند تومور مغزی، سکته مغزی یا آسیب مغزی مکرر یا سردردهای شدید داشته باشید، تمام آن را با پزشک در میان بگذارید

موارد منع تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی

اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید. هر وسیله فلزی یا کاشته‌شده پزشکی در بدن خود دارید مانند افرادی که ایمپلنت یا دستگاه های فلزی دارند( با وجودی که می توانند rTMS داشته باشند) به دلیل میدان مغناطیسی قوی تولید شده در طول rTMS، این روش برای برخی از آن ها و سایر افرادی که دارای دستگاه‌های زیر هستند توصیه نمی‌شود:

• گیره یا کویل آنوریسم، استنت‌ها، محرک‌های کاشته‌شده عصب واگ یا محرک‌های عمقی مغز. دستگاه‌های الکتریکی کاشته‌شده مانند ضربان‌ساز یا پمپ‌های دارویی
• الکترودهایی برای نظارت بر فعالیت مغز و حلزون گوش.
• ایمپلنت برای شنوایی و هر ایمپلنت مغناطیسی دیگر
• ترکش های جنگی و هر وسیله یا شی فلزی دیگری که در بدن شما کاشته شده است.

 

سخن آخر

اگر rTMS برای شما موثر باشد، علائم افسردگی شما کاهش یافته و یا به طور کامل از بین می رود. کاهش علائم ممکن است تا چند هفته پس از درمان طول بکشد. با کسب اطلاعات بیشتر در مورد تکنیک‌ها، تعداد تحریکات مورد نیاز و بهترین مکان‌های روی مغز برای تحریک علائم بهبود می یابد. درمان مداوم پس از تکمیل درمان rTMS شامل مراقبت استاندارد برای افسردگی مانند دارو درمانی و روان درمانی خواهد بود که ممکن است به عنوان درمان مداوم توصیه شود.

هنوز مشخص نیست که آیا جلسات نگهداری rTMS برای افسردگی شما مطلقا مفید خواهد بود یا خیر. چرا که برایند بهبودی شامل ادامه درمان در زمانی است که شما بدون علامت هستید با این امید که از بازگشت علائم جلوگیری کند. با این حال اگر افسردگی شما با rTMS بهبود یابد و بعداً دوره دیگری از علائم را تجربه کنید، درمان rTMS شما می تواند تکرار شود که آن را القای مجدد می نامند. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره روانشناسی راهنمایی بخواهید.