مدروکسی پروژسترون استات | کاربرد، موارد منع مصرف و معرفی جایگزین های مناسب

قرص مدروکسی پروژسترون استات نوعی داروی هورمونی و برگرفته از مکانیزم اثر هورمون های جنسی زنانه است. به عبارتی زمانی که تعادل هورمونی در بدن فرد به هم خورده باشد و این امر باعث بروز اختلال یا بیماری در عملکرد رحم و تخمدان ها شود ، برای برقراری دوباره ی تعادل هورمونی از مدروکسی پروژسترون استات به عنوان راهکار دارویی برای جبران کاهش هورمون زنانه  استفاده می شود. هم چنین مدروکسی پروژسترون استات برای پیشگیری از بارداری نیز به کار می رود. برای آشنایی با کاربردهای بیشتر آن از مشاوره تلفنی فردی کمک بخواهید.  
 

مدروکسی پروژسترون استات

هورمون استروژن و پروژسترون هورمون های جنسی زنانه در بدن جنس مونث هستند که به طور طبیعی با پای گذاشتن در سنین بلوغ ترشح شده و موجب بروز صفات زنانه در فرد می شوند. زمانی که میزان ترشح این هورمون ها کم یا زیاد و به نوعی دچار عدم تعادل شود، این امر موجب بروز مشکلات هورمونی و بیماری های مربوط به رحم و تخمدان در بانوان می شود.

1-داروهای هم گروه مدروکسی پروژسترون استات

• هیدروکسی پروژسترون کاپروات
• پروژسترون
• دیدروژسترون
• سیپروترون استات
• نوراتی استروژن

2-اشکال مصرفی و تجاری

داروی مدروکسی پروژسترون استات به صورت قرص و آمپول با نام های تجاری مختلف ساخته شده و در دسترس بیماران قرار گرفته است. موارد زیر از جمله نام های تجاری معروف و پرمصرف این دارو هستند. در این رابطه مطالعه مقاله قرص های باز شدن پریود پیشنهاد می شود.

• قرص مدروفم 5 میلی گرم
• قرص پروژرا 5 میلی گرم
• قرص مدروکسی پروژسترون -1 آر 5 میلی گرم
• آمپول پروودیک 150 میلی گرم
• آمپول دپوپروورا 500 میلی گرم
• آمپول دپوجسترون 3.3.میلی لیتر
• آمپول دپوژسترون 1 میلی لیتر

3- عوارض جانبی مصرف مدروکسی پروژسترون استات

استفاده از هر دارویی و مخصوصا داروهای هورمونی علاوه بر کمکی که به درمان و کنترل روند بیماری می کند عوارض طبیعی مخصوص به خود را هم دارد. مشکلات زیر نمونه عوارضی هستند که مصرف مدروکسی پروژسترون استات می تواند به همراه داشته باشد:

• احساس خستگی مزمن
• حالت تهوع و استفراغ و نفخ و گرفتگی شکم
• یبوست یا اسهال
• کاهش وزن
• تغییرات در خلق و خو و ضعیف شدن اعصاب
• اضطراب و تپش قلب و احساس گرگرفتگی
• تغییر در میل جنسی
• بروز جوش و آکنه در صورت و  ریزش موها
• درد های شکمی
• بیخوابی و سردرد شدید
• بزرگ یا حساس شدن سینه ها یا احساس درد در نوک سینه ها
• درد و گرفتگی عضلات پا
• تغییرات در سیکل قاعدگی

توجه داشته باشید موارد فوق شامل تمام عوارض مصرف مدروکسی پروژسترون استات نیست. در صورتی که پس از مصرف دارو با مشکلی در بدن خود مواجه شدید در صورت جدی یا ادامه دار بودن عارضه حتما به پزشک خود اطلاع دهید.  

موارد مصرف مدروکسی پروژسترون استات

مدروکسی پروژسترون استات برای درمان عارضه های مربوط به رحم و تخمدان در بانوان در مواردی مانند خونریزی های شدید در زمان عادت ماهیانه، پریود دردناک، قطع قاعدگی، عدم خونریزی یا خونریزی بسیار کم در زمان پریود استفاده می شود. از آن جا که بیماری های فوق به دلیل عدم تعادل در میزان ترشح هورمون های جنسی زنانه رخ می دهند این دارو به عنوان جایگزینی برای هورمون پروژسترون که یک هورمون اصلی زنانه است به کار می رود.

1-پیشگیری از یائسگی زودرس

مدروکسی پروژسترون استات به عنوان یک نیروی کمکی برای بدن همان نقشی که هورمون زنانه در بدن فرد انجام می دهد را ایفا می کند. هم چنین برای درمان برخی سرطان های مربوط به رحم و تخمدان نیز این دارو با دوزهای بالاتر از حد معمول استفاده می شود.
موارد مصرف دیگر مدروکسی پروژسترون استات برای زنانی که زودتر از موعد یائسه شده اند یا برای کاهش اثرات یائسگی می باشد. در این روش از آن جا که بانوان با رخ دادن یائسگی، وارد دوره جدیدی از زندگی خود می شوند با اثرات ناشی از قطع قاعدگی و اتمام دوره تولید مثل دست و پنجه نرم می کنند. برای رفع خشکی واژن در رابطه، درمان گرگرفتگی و سایر مسائل مربوط به قطع پریود به دلیل یائسگی، از درمان دارویی با مدروکسی پروژسترون استات به عنوان یک راهکار برای کاهش اثرات یائسگی استفاده می شود. شایع ترین مورد مصرف مدروکسی پروژسترون استات به صورت تزریقی برای پیشگیری از بارداری و هورمون درمانی بسیار موثر است.

2-درمان اختلال اندومترویوز

هم چنین مدروکسی پروژسترون استات برای درمان اختلال آندومتریوز نیز به کار می رود. اختلال آندومتریوز به حالتی گفته می شود که سلول های بافت طبیعی داخل رحم در سایر قسمت های بدن فرد مانند محدوده داخل شکم یا لگن مشاهده شده و شروع به رشد و تکثیر کند. اختلال آندومتریوز موجب بروز خونریزی های شدید و چسبندگی بافت رحم می شود. در این حالت از مدروکسی پروژسترون استات به عنوان عاملی برای از بین بردن سلول های آندومتر استفاده می شود.

3-مدروکسی پروژسترون استات برای درمان سرطان

مدروکسی پروژسترون استات برای درمان سرطان سینه، سرطان رحم و تخمدان، سرطان کلیه، هم چنین درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان موثر است. برای درمان کارسینومای متاستاتیک  کلیوی، کارسینومای آندومتر و آندومتریوز، خونریزی بیش از اندازه در زمان پریود، عادت ماهیانه نامنظم، آمنوره ثانویه و سنجش میزان تولید هورمون های جنسی مانند استروژن و آندروژن، و درمان پارافیلیا  جلوگیری از رشد استر در رحم زنان یائسه نیز تجویز و استفاده می شود. 
مدروکسی پروژسترون استات بسته به صلاحدید پزشک متخصص و شرایط بیمار می تواند موارد مصرف دیگری نیز داشته باشد و استفاده از آن تنها با تجویز مستقیم پزشک مجاز است. استفاده خودسرانه از هر دارویی  و مخصوصا داروهای هورمونی بسیار خطرناک بوده و ممکن است عوارض جبران ناپذیری بر سلامت فرد وارد سازد. بنابراین از مصرف خودسرانه دارو یا توصیه کردن آن به دیگران حتما خودداری کنید.  

موارد منع مصرف مدروکسی پروژسترون استات

• مصرف مدروکسی پروژسترون استات برای مادران باردار یا شیرده طبق دستور پزشک مجاز است.
• چنان چه سابقه ی بیماری های قلبی و عروقی، سابقه ابتلا به میگرن، دیابت، آسم، فشار خون دارید حتما قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
• هم چنین در صورتی که سابقه مشکلات زیر را دارید قبل از مصرف دارو حتما موضوع را با مزشک متخصص در میان بگذارید:
• خونریزی شدید واژن، اختلالات انعقاد خون، تشکیل لخته خون در ریه ها، اختلالات کبد، مشکلات کلیوی، سابقه ابتلا به افسردگی، سابقه بیماری تشنج یا صرع، سقط جنین، سابقه ابتلا یا داشتن علائم سرطان رحم و تخمدان، ابتلا به بیماری های عروقی و هرگونه بیماری مرتبط با هورمون های جنسی

اطلاعات مصرف مدروکسی مدروکسی پروژسترون استات

مدروکسی پروژسترون استات غالبا به صورت قرص خوراکی و آمپول تزریقی تجویز می شود. شکل تزریقی این دارو بیشتر برای پیشگیری از بارداری و توقف سریع خونریزی های غیرمعمول رحمی به کار می رود. 
قرص مدروکسی پروژسترون استات را حتما با صلاحدید و تجویز پزشک با همان دوز تجویز شده توسط پزشک متخصص مصرف نمائید. میزان دوزی که توسط پزشک تجویز می شود بسته به هر فرد و روند بیماری وی متفاوت است بنابراین مصرف خودسرانه دارو یا اعمال هرگونه تغییر خودسرانه در میزان دوز مصرفی می تواند عوارض جبران ناپذیری بر سلامت شما ایجاد کند.

• قبل از شروع مصرف دارو، بروشور دارویی داخل بسته را مطالعه نمائید. این کار فقط چند دقیقه وقت شما را می گیرد اما اطلاعات کامل و جامعی به شما می دهد تا از بروز عوارض و موارد منع مصرف قرص آگاه شوید. هم چنین قبل از مصرف قرص حتما از تاریخ تولید و  انقضای دارو مطلع شده و از سپری نشدن تاریخ انقضای آن اطمینان کامل کسب کنید. در صورت تمام شدن مدت انقضای دارو آن را مصرف نکنید.
• در صورتی که این دارو را مصرف می کنید ممکن است به هنگام قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب لکه های قهوه ای رنگی در پوستتان ظاهر شود به همین دلیل توصیه می شود هنگام قرار گرفتن در معرض تابش نور افتاب از لباس های محافظ، کلاه یا کرم ضدآفتاب، عینک آفتابی استفاده کنید. دارو را دور از گرما و تابش نور مستقیم آفتاب و به دور از دسترس کودکان در جایی خشک و خنک نگهداری نمایید.

1-مصرف دوز فراموش شده

• سعی کنید دارو را طی ساعات مشخص در روز مصرف کنید. این کار سبب می شود مصرف قرص را فراموش نکرده و به صورت منظم دوزهای آن را استفاده کنید. هم چنین با مصرف منظم قرص ها روند بهبودی سریع تر صورت می گیرد.
• در صورتی که مصرف یک دوز را فراموش کردید به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید مگر این که زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده باشد یا زمان کمی تا نوبت بعدی مانده باشد. در این صورت از مصرف همزمان دو دوز با هم خودداری کنید. نوبت قبلی که فراموش کرده اید را رها نموده و دوز بعدی را طبق روال قبل مصرف نمائید.
• قرص مدروکسی پروژسترون استات را می توانید قبل از غذا یا بعد از آن مصرف کنید. از جویدن یا خرد کردن قرص پرهیز کرده و قرص را به همراه یک لیوان آب میل کنید.
• مصرف این قرص ممکن است روی قند خون تاثیر گذاشته و ان را افزایش یا کاهش دهد. بنابراین اگر دیابت دارید قبلا با پزشک خود مطرح کنید و قند خون خود را به صورت منظم چک کنید. در صورت بروز عوارض جدی و ادامه دار پس از مصرف دارو، حتما موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

2-مصرف در بارداری و شیردهی

• مصرف قرص برای افراد باردار خطرناک است و می تواند منجر به سقط جنین شود، در صورتی که احتمال باردار بودن خود را می دهید یا قاعدگی تان قطع شده است حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
• چنان چه دارو را برای شروع چرخه عادت ماهیانه مصرف می کنید از قبل مطلع باشید که حدود سه الی ده روز پس از شروع مصرف پریود می شوید.
• مصرف قرص مدروکسی پروژسترون استات ممکن است باعث سقط جنین شود.  ضروری است حداقل تا سه ماه مس از درمان با این دارو اقدام به بارداری نکنید و چنانچه شک به احتمال حاملگی دارید حتما تست بارداری داده و پزشک خود را مطلع کنید.
• چنان چه پس از مصرف دارو دچار سردردهای شدید شدید جهت درمان سردرد خود اقدام به مصرف خودسرانه مسکن ننمایید و قبل از مصرف مسکن با داروساز یا پزشک حتما مشورت کنید.
• در صورت احساس تهوع  و ادامه دار بودن آن، تغذیه سالم و سبک مصرف کنید و از مصرف غذاهای پرچرب و ادویه دار و فست فود خودداری کنید. در صورت شدت گرفتن عوارض مصرف دارو با پزشک درمیان بگذارید.

3-استرس و اضطراب حین مصرف

• استرس و اضطراب از مهم ترین علل ابتلا به کمبود هورمون زنانه در بیشتر افراد است.  افزایش سطح هورمون کورتیزول که همان هورمون استرس است سبب می شود گیرنده های پروژسترون در بدن مسدود شوند و همین امر منجر به بیماری های رحم و تخمدان در زنان می شود. به منظور افزایش اثرات درمانی دارو سعی کنید استرس و اضطراب را از خود دور سازید.
• در صورت بروز خون ریزی های شدید و غیرمعمول، تغییرات وزن زیاد، تغییر در میل جنسی، حساس شدن و ضعف اعصاب و تغییر خلق و خو، سرگیجه، احساس خستگی مفرط، سردرد، اختلالات خواب و هرگونه عارضه ی ادامه دار و شدیدی و جدی مصرف قرص را متوقف کرده و به پزشک خود اطلاع دهید.

 4-تداخلات دارویی مدروکسی پروژسترون استات

مصرف همزمان داروی مدروکسی پروژسترون استات با برخی داروها تداخل دارد. در صورتی که این دارو ها به طور همزمان با مدروکسی پروزسترون استات مصرف شوند باعث کاهش اثرات درمانی و یا بروز عوارض جانبی جدی می شود بنابراین چنان چه قرص خاصی مصرف می کنید با پزشک خود حتما درمیان بگذارید. داروهایی که با مدروکسی پروژسترون تداخل دارند به شرح زیر هستند:

• داروهای ضد دیابت
• داروهای ضد انعقاد خون
• داروهای تیروئید
• اسیدهای چرب اشباع شده امگا 3

سیتیزین، لیسلالوپرام، مونته لوکاست، تستوسترون، سیانوکوبالامین، اسید آسکوربیک، کولکالسینوول، پرگابالین، لووتیروکسین، دیفن هیدرامین، آمفتامین سیپروفلوکساسین، کولوفین، دولوکستین، لووتیروکسین،  آرتمر، کاربامازپین، پریمیدون، توپیرامات، میتوتان، فوس فنی تویین، انزالوتامید، پرامپانول، ساریلومب 
شناخت دارو ها و عوارض آن ها با مطالعه یک مقاله کامل نمی شود. 

جایگزین مناسب برای مدروکسی پروژسترون استات 

مدروکسی پروژسترون استات (Medroxyprogesterone Acetate) یک داروی هورمونی است که به عنوان یک مهارکننده تولید استروژن در بدن عمل می‌کند. این دارو در درمان برخی از بیماری‌های زنان مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، خونریزی رحم و تبخال رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است باعث عوارض جانبی مانند کاهش استخوان، افزایش ریسک سرطان پستان و سرطان رحم شود.

1. بسیاری از افراد به دنبال داروهای جایگزین برای مدروکسی پروژسترون استات هستند که عوارض کمتر و گاهی اوقات به نتایج بهتری منجر می‌شوند. در زیر به برخی از داروهای جایگزین مدروکسی پروژسترون استات اشاره شده است:
2. داروهای گیاهی: برخی از گیاهان مانند زعفران، گیاه دوشاب، کاکوتی و شیرین بیان ممکن است برای درمان برخی از بیماری‌های زنان مفید باشند. این گیاهان معمولاً به عنوان تقویت کننده سیستم اندوکرین و تنظیم کننده هورمونی عمل می‌کنند.
3. داروهای هورمونی طبیعی: برخی از داروهای هورمونی طبیعی مانند پروژسترون طبیعی، داروهای هورمونی گیاهی و هورمون‌های تخصصی مانند داروهای هورمونی برای درمان سرطان پستان ممکن است جایگزین مناسبی برای مدروکسی پروژسترون استات باشد.
4. رژیم غذایی: تغذیه سالم و متعادل با مصرف مناسب از مواد غذایی حاوی ویتامین D، کلسیم و منابع پروتئینی می‌تواند به عنوان یک جایگزین طبیعی و کم هزینه برای مدروکسی پروژسترون استات عمل کند.
5. داروهای غیر هورمونی: برخی از داروهای غیر هورمونی مانند ایبوبروفن و ناپروکسن ممکن است برای درمان خونریزی رحم و تبخال رحم مفید باشند.
6. درمان‌های جایگزین: تکنیک‌های جایگزین مانند آکوپانکچر، ماساژ و تراپی های گیاهی ممکن است به عنوان جایگزین برای مدروکسی پروژسترون استات در درمان برخی از بیماری‌های زنان مفید باشند. در نهایت، قبل از استفاده از هر داروی جایگزین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. 

در صورتی که در حال مصرف این دارو هستید می توانید با مشاوره روانشناسی درمورد هر دارویی مشورت نمایید.