یائسگی | علائم و راه های جلوگیری از یائسگی

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با علائم و راه های جلوگیری از یائسگی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

یائسگی و پساقاعدگی یا دوران زادبس دورانی از زندگی زنان می‌باشد که در آن باروری و قاعدگی تمام شده و فرد دیگر قادر به فرزندآوری نیست. یائسگی معمولا در یک میانگین سنی خاص رخ می‌دهد و با ایجاد علائمی در فرد، باعث به وجود آمدن مشکلاتی می‌شود. این علائم شامل مسائل جسمانی و روانی است که اگر فرد با پزشک مشورت کرده، نکات خاصی را رعایت کند و به سلامت شخصی خود توجه کند، می‌تواند با آرامش از این دوره زندگی رد شود. بنابراین در ادامه مطلب به بررسی این دوران و راه‌های جلوگیری از آن خواهیم پرداخت. همچنین مشاوره جنسی در این زمینه نیز می‌تواند به شما کمک کننده باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره جنسی کلیک کنید.

یائسگی

یائسگی به دورانی در زندگی زنان گفته می‌شود که سیکل قاعدگی برای همیشه تمام می شود و زنان دیگر قادر به فرزندآوری نیستند. معمولا بین 49 تا 52 سالگی رخ می‌دهد و زمانی فرد را یائسه حساب می‌کنند که به مدت یک سال دچار خون ریزی نشده باشد و سطح هورمون‌های خاصی کاهش پیدا کرده باشد.

از نام‌های دیگری که به این دوران از زندگی خانم‌ها اطلاق می‌شود، می‌توان به منوپاز اشاره کرد. اخیرا فرهنگستان زبان و ادب فارسی، کلمه (زادبس) را معرفی کرده است که به نظر جایگزین مناسب‌تری برای یائسگی می‌باشد. زادبس به این اشاره می‌کند که مهم‌ترین تفاوت زندگی زنان با قبل، صرفا تمام شدن دوران باروری است ولی کلمه یائسگی نشان دهنده افسردگی و ناامیدی یک زن در این مرحله از زندگی می‌باشد.

قبل از شروع یائسگی معمولا قاعدگی نامنظم می‌شود. این بی نظمی می‌تواند به شکل کوتاه شدن یا طولانی شدن دوره یا سنگین‌تر شدن و سبک‌تر شدن جریان خونریزی نسبت به قبل باشد.

اینفوگرافیک یائسگی

علائم و نشانه‌های یائسگی

زنان در طول این دوره تغییرات جسمانی و روانی زیادی نشان می‌دهند. به جز نامنظم شدن قاعدگی نشانه جسمانی دیگری که معمولا تجربه می‌کنند، گُرگرفتگی است. گرگرفتگی به علت افزایش جریان خون در مناطق خاصی به وجود می‌آید. این علامت در افراد مختلف با میزان و شدت متفاوت تجربه می‌شود. یائسگی ممکن است اختلالاتی در خواب شبانه ایجاد کند. فرد هنگام خواب ناگهان دچار گرگرفتگی می‌شود و با تعریق از خواب برمی‌خیزد. در ادامه به تفکیک علائم و نشانه‌های دوران زادبس اشاره کرده ایم.

علائم جسمانی

از جمله علائم جسمانی شایع شامل موارد زیر است.

• کمبود انرژی و سندروم خستگی مزمن
• درد و خشکی مفاصل و درد در ناحیه پشت و کمر
• کوچک شدن و درد سینه
• تپش قلب سردرد و سرگیجه
• خشکی پوست و افزایش وزن
• بی‌اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار به دلیل کاهش استروژن اتفاق می افتد. زمانی که استروژن کم می شود جداره دیوار مجرای ادرار نازک و خشک می شود و قدرت کشسانی آن کاهش می یابد. در مواقعی حتی با یک عطسه و یا خندیدن نیز زنان یائسه با بی اختیاری ادرار مواجه می شوند.

علائم روانی

علائم روانی شایع در این دوره شامل اضطراب و استرس، حافظه ضعیف، ناتوانی در تمرکز بر  امور، خلق پایین و افسرده، زودرنجی و کج خلقی، تغییرات و اختلالات خلقی می‌‌باشد.

مدت زمان یائسگی

در واقع علائم در چند مرحله بروز می‌کنند. علائم پیش یائسگی تقریبا از 4 سال قبل شروع شده و نهایتا هنگامی که قاعدگی قطع شود فرد یائسه می‌شود. یائسگی تقریبا یک سال به طول می‌انجامد و بعد از آن دوران پس از یائسگی شروع می‌شود که علائم از بین می‌رود و فرد به حالت عادی باز می‌گردد.

رابطه جنسی در یائسگی

یائسگی ممکن است با علائم و مشکلاتی که ایجاد می‌کند رابطه جنسی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در همان دورانی که یائسگی شروع شده است، یکی از علائم روانی به وجود آمده، کمبود میل جنسی در برخی از زنان می‌باشد.

علاوه بر این احساس روانی در مورد کم شدن میل جنسی، به علت تغییرات فیزیولوژیک میزان رطوبت و ترشحات واژن کم می‌شود. این امر خود باعث سخت شدن رابطه جنسی و درد دخول می‌شود. آشنایی با بدن زن به مردان این امکان را می‌دهد تا در این زمان‌ها درک بهتری از وضعیت شریک جنسی‌ داشته باشند.

یکی از مشکلاتی که ممکن است در حین یائسگی برای رابطه جنسی پیش بیاید، آتروفی واژن و افتادگی عضلات کف لگن می‌باشد. در واقع غشاء فرج زن، واژن، گردنه و مجرای بیرونی ادرار نازک می‌شود و انعطاف پذیری و ارتجاع ناحیه واژن کم می‌گردد. شناخت بدن همسر به زوجین کمک می‌کند تا از دیگر انواع روابط در این دوران لذت ببرند. برای خواندن مقاله شناخت بدن همسر کلیک کنید.

علل یائسگی

یائسگی به عنوان بخشی از روند طبیعی زندگی رخ می‌دهد و همچنین ممکن است به علت شرایط خاص پزشکی بر فرد تحمیل شود. این علل شامل شیمی درمانی، رادیوتراپی، خارج کردن تخمدان‌ها، خارج کردن رحم یا موارد دیگر می‌شود.

علت اصلی یائسگی بالا رفتن سن می‌باشد. معمولا بین 49 تا 52 سالگی زنان توانایی باروری خود را از دست می‌دهند و تغییراتی در دستگاه تناسلی زنان و رحم آن ها اتفاق می افتد. گاهی اوقات برخی زنان قبل از سن 40 سالگی دوره قاعدگی و در نتیجه باروری شان تمام می‌شود که در این صورت شاهد یائسگی زود هنگام هستیم. البته ژنتیک افراد نیز در زمان وقوع یائسگی دخیل است. معمولا زمان یائسگی یک زن مانند زنان درجه اول خانواده مانند مادر و خواهرانش خواهد بود.

فواید و مضرات یائسگی

یائسگی یک فرآیند بیولوژیکی طبیعی است که نشان دهنده پایان چرخه های قاعدگی و باروری زنان است. در حالی که یائسگی بخشی طبیعی از پیری است، می تواند مزایا و چالش های بالقوه ای را برای زنان به همراه داشته باشد. در اینجا برخی از فواید و مضرات احتمالی یائسگی آورده شده است:

فواید یائسگی

1. تسکین علائم قاعدگی: یائسگی باعث پایان دوره های ماهانه می شود که می تواند علائم قاعدگی مانند گرفتگی، نفخ و نوسانات خلقی را تسکین دهد.
2. رهایی از روش های پیشگیری از بارداری: از آنجایی که یائسگی به معنای پایان باروری است، زنان دیگر نیازی به استفاده از روش های پیشگیری برای جلوگیری از بارداری ندارند.
3. کاهش خطر ابتلا به سرطان های تولید مثل: پس از یائسگی، خطر ابتلا به برخی سرطان های تولید مثل مانند سرطان تخمدان و رحم کاهش می یابد.
4. زمان رشد شخصی: یائسگی می تواند زمانی برای تفکر و رشد شخصی باشد، زیرا زنان ممکن است زمان و انرژی بیشتری برای تمرکز بر خود و علایق خود داشته باشند.
5. افزایش رضایت جنسی: برخی از زنان افزایش رضایت جنسی را پس از یائسگی به دلیل کاهش نگرانی در مورد بارداری و احساس اعتماد به نفس بیشتر گزارش می دهند.

مضرات یائسگی

1. علائم یائسگی: یائسگی اغلب با طیف وسیعی از علائم، از جمله گرگرفتگی، تعریق شبانه، نوسانات خلقی، خشکی واژن، و اختلالات خواب همراه است که می تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
2. افزایش خطر پوکی استخوان: کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی می تواند منجر به از دست دادن استخوان و افزایش خطر پوکی استخوان شود، وضعیتی که با استخوان های ضعیف مشخص می شود.
3. خطر قلبی عروقی: استروژن در حفظ سلامت قلب و عروق نقش دارد، بنابراین کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی ممکن است خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش دهد.
4. تغییرات در ترکیب بدن: یائسگی می تواند منجر به تغییراتی در ترکیب بدن، از جمله افزایش وزن، به ویژه در اطراف شکم شود که می تواند خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت را افزایش دهد.
5. چالش های سلامت عاطفی: برخی از زنان ممکن است در دوران یائسگی با چالش های سلامت عاطفی مانند نوسانات خلقی، اضطراب و افسردگی مواجه شوند که می تواند بر رفاه کلی تأثیر بگذارد.

برای زنان مهم است که از مزایا و چالش های بالقوه مرتبط با یائسگی آگاه باشند و از پزشک و متخصص برای مدیریت علائم و حفظ سلامت کلی در طول این مرحله انتقالی از زندگی کمک بگیرند.

توصیه‌هایی برای بهبود علائم و نشانه‌ها در یائسگی

در طی دوران یائسگی زنان با مراقبت‌هایی که از خود می‌کنند می‌توانند شدت علائم و نشانه‌ها را کنترل کنند و این دوران را با آرامش بیشتری طی نمایند.

• اول از همه اینکه با پزشک مشورت کنید. گاهی اوقات هورمون درمانی راه حل مناسبی برای کاهش نشانه‌های جسمانی و اختلالات هورمونی  می‌باشد و به شما کمک شایانی می‌کند.
• از خوردن غذاهای محرک که باعث گرگرفتگی می‌شوند بپرهیزید. مثلا غذاهایی با مقدار فلفل زیاد و مشروبات حاوی الکل موجب تشدید این وضعیت می‌شوند.
• میزان کافئین مصرفی خود را کاهش دهید. به ویژه قبل از خواب از خوردن قهوه و سایر مواد حاوی کافئین بپرهیزید.
• برای اینکه شب راحت‌تر بخوابید، در طول روز از خوابیدن بپرهیزید و هنگام خواب از پتوهای سنگین و اتاق‌های گرم دوری کنید.
• اگر رابطه جنسی برای شما دردناک شده از روان کننده‌هایی مانند ژل لوبریکانت که در داروخانه‌ها موجود می‌باشد، استفاده کنید. اگر درد شما شدید می‌باشد با پزشک مشورت کنید.
• در دوره یائسگی سعی کنید در محیط هایی قرار بگیرید که آرامش روانی بیشتری داشته باشید. استرس و اضطراب‌های محیطی می‌توانند موجب شدیدتر شدن نشانه‌های روحی و جسمی شوند.
• به ورزش بپردازید و به بهداشت و سلامت روان خود اهمیت دهید.
• یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به شما کمک کند از اضافه وزن جلوگیری کنید و وضعیت جسمانی مطلوب خود را حفظ کنید.

سخن آخر

طبق باورهای غلط، یائسگی با افسردگی و خمودگی روانی و جنسی همراه شده است. تصور عموم جامعه این است که زن یائسه باید دچار سردرگمی و بحران روحی باشد. اما به واقع اینطور نیست. هر مقطع زندگی ویژگی ها و زیبایی های خاص خود را دارد. مرکز مشاوره حامی هنر زندگی آماده خدمت رسانی به کسانی است که در نقطه ای از زندگی خود یائسه و مایوس مانده اند. جلسات مشاوره تخصصی در زمینه یائسگی می تواند بسیاری از تنش ها را کاهش دهد. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره روانشناسی کلیک کنید. 

سوالات متداول

چه‌چیز باعث تغییرات احساسی در دوران یائسگی می‌شود؟

تغییر میزان هورمون‌ها ممکن است باعث شود تا احساس عصبانیت، تحریک‌پذیری و یا خستگی شدید پیدا کنید. البته این علائم ممکن است در ارتباط با سایر نشانه‌های یائسگی مانند کمبود خواب نیز باشند.

تأثیر یائسگی بر زندگی جنسی فرد چیست؟

بعضی از زنان در نزدیکی یائسگی و بعد از آن میل جنسی‌شان کاهش می‌یابد. کاهش هورمون‌ها ممکن است باعث کاهش میل جنسی شود. همچنین یائسگی بر توانایی زن در رسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم) نیز تأثیر گذاشته و یا زمان رسیدن به آن را طولانی‌تر می‌کند.