لکه نارنجی در پوشک نوزاد | راهکارهای رفع آن چیست؟

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با لکه نارنجی در پوشک نوزاد پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

علت مشاهده لکه نارنجی در پوشک نوزاد چیست و برای رفع آن چه باید کرد؟ ممکن است به تازگی متوجه لکه‌هایی نارنجی رنگ در پوشک نوزادتان شده باشید و این مسئله موجب نگرانی زیاد شما شده باشد. گاهی ممکن است ادرار نوزاد از رنگ زرد به نارنجی تغییر کند که به علت افزایش غلظت ادرار است. بروز لکه‌های نارنجی در ادرار اغلب به دلیل کاهش آب بدن نوزاد روی می‌دهد و در نوزادان امری طبیعی تلقی می‌شود که معمولا به درمان خاصی نیاز ندارد. در ادامه این مقاله راهکارهایی ساده برای رفع مشکل بروز لکه‌های نارنجی در پوشک نوزاد ارائه می‌دهیم. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.

دفع کریستال توسط نوزاد

گاهی در نوزادان تازه متولد شده که از شیر مادر تغذیه می‌شوند دفع کریستال رخ می‌دهد، بنابراین ممکن است در هنگام عوض کردن پوشک کودکتان، کریستال‌هایی مشاهده کنید. ادرار در نوزادان چند روزه می‌تواند به صورت کریستال یا بلور مانند باشد که معمولا به رنگ‌های صورتی، قرمز یا نارنجی در پوشک نوزاد مشاهده می‌شوند. این کریستال‌ها از اوره و کلسیم تشکیل شده‌اند و معمولا بعد از مدت زمانی رفع می‌شوند و نیاز به درمان خاصی وجود ندارد. کریستال‌ها در بین پزشکان به لکه‌های خشتی نیز معروف هستند که به دلیل کم آبی بدن نوزادتان روی می‌دهد. کریستال‌های اوره در پوشک نوزاد تقریباً شبیه گرد و غبار قرمز آجری یا لکه صورتی در پوشک است. به دلیل رنگ آن در پوشک، والدین اغلب تصور می کنند که ادرار خونی است. اوره نمکی است که از اسید اوریک تشکیل شده است، یک اسید آلی ضعیف که در بدن به عنوان محصول جانبی متابولیسم برخی مواد شیمیایی درون زا تولید می شود.

سه تا پنج روز بعد از زایمان، شیرماک از بدن مادر ترشح می‌شود که ماده‌ای بسیار مغذی است ولی از آنجایی که مقدار آن کم است ممکن است بدن نوزاد به خصوص در چند روز اول دچار کم آبی شود؛ در نتیجه بروز کریستال در پوشاک طبیعی است. از عوامل موثر در بروز کریستال در ادرار نوزاد می‌توان به کاهش آب بدن نوزاد، نبود شیر کافی مادر یا عدم تمایل نوزاد برای مکیدن شیر به اندازه کافی اشاره کرد.

برای آگاهی بیشتر در زمینه نشانه‌های سلامت نوزاد کلیک کنید.

علت بروز لکه نارنجی در پوشک نوزاد

نوزاد ممکن است کریستال های اوره را به دلیل غلظت بالای اسید اوریک در خون دفع کند. اسید اوریک یک محصول زائد است که در کبد، روده‌ها و سلول‌های خاصی از سیستم گردش خون زمانی که بدن پورین‌ها را تجزیه می‌کند، سنتز می‌شود پورین ها ترکیباتی هستند که در طی پردازش طبیعی ترکیبات غذایی و ترکیباتی که در اثر مرگ طبیعی سلول آزاد می شوند، تشکیل می شوند. اسید اوریک وارد خون شده و به کلیه ها می رسد. کلیه ها اسید اوریک را فیلتر می کنند که با سایر ترکیبات موجود در ادرار حل می شود و نمک های اسید اوریک به نام اوره را تشکیل می دهد. اسید اوریک اضافی منجر به تشکیل بیشتر اوره می شود. اوره اضافی از طریق ادرار دفع می شود و به صورت کریستال های اوره در پوشک کودک قابل مشاهده است.

در نوزادان سالم، رنگ ادرار می‌تواند در طیفی از رنگ زرد کمرنگ تا زرد پررنگ قرار بگیرد. ادرار نارنجی نوزاد به دلیل تجزیه‌ بیلی روبین اتفاق می‌افتد و در مواقعی که آب بدن نوزاد به هر دلیلی کاهش می‌یابد، غلظت ادرار بیشتر می‌شود و در نتیجه رنگ ادرار نیز پررنگ‌تر می‌شود. از علائم کم آبی در نوزاد، می‌توان به کاهش بزاق دهان، خشک شدن لب‌ها، بی حالی و ادرار کمتر از حداقل 4 بار در شبانه روز اشاره کرد.

عامل محیطی موثر در بروز لکه نارنجی در پوشک نوزاد

شرایط و حالات زیر می تواند منجر به غلظت اسید اوریک اضافی (هیپراوریسمی) در خون شود که منجر به بلورهای اوره در پوشک کودک شود. یکی از عوامل مهم در بروز کم آبی نوزاد پوشاندن لباس زیاد به اوست. این امر باعث می‌شود که بدن نوزاد بیشتر از حد معمول دچار تعریق شود. افزایش تعریق و به دنبال آن کاهش آب بدن، نقش مهمی در بروز لکه نارنجی در پوشک نوزادتان دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه جنس لباس نوزاد و کودک کلیک کنید.

کم آبی

شیر مادر (یا شیر خشک نوزاد) تنها غذای نوزادان در شش ماه اول زندگی است. نوزادان تمام مواد مغذی و مایعات خود را از شیر مادر دریافت می کنند. مصرف ناکافی شیر مادر می تواند خطر کم آبی بدن را افزایش دهد، که ممکن است ادرار را غلیظ کرده و خطر کریستال های اورات را در ادرار افزایش دهد. مسائل مربوط به شیردهی، مانند کمبود شیر مادر، معمولاً یکی از دلایل اصلی کم آبی بدن نوزادان است. با این حال، یک نوزاد ممکن است به دلایل متعدد دیگری مانند استفراغ به دلیل بیماری و حتی اعتصابات شیردهی طولانی مدت دچار کم آبی شود. 

بیماری های کلیوی

بیماری‌های کلیوی، مانند بیماری مزمن کلیوی (CKD)، می‌توانند بر عملکرد کلیه‌ها تأثیر بگذارند و کارایی آن ها را در فیلتر کردن خون کاهش دهند. این می تواند منجر به تجمع کریستال های اورات در کلیه ها شود و باعث ایجاد سنگ کلیه شود. بلورهای اوره از کلیه ها به قسمت هایی از دستگاه ادراری می رسند و از طریق ادرار نیز عبور می کنند.

انواع مختلفی از بیماری های کلیوی وجود دارد و نوزادان معمولاً ممکن است مشکلات مادرزادی کلیوی را تجربه کنند. مانند مواردی که به دلیل اختلالات ژنتیکی است. CKD معمولاً شایع ترین عامل خطر برای هیپراوریسمی، اسید اوریک اضافی در خون، افزایش خطر اوره است.

سایر شرایط و علل

چندین مشکل و شرایط دیگر ممکن است منجر به اسید اوریک اضافی در خون و کریستال های اوره و لکه نارنجی در پوشک نوزاد شود. این شرایط معمولاً ممکن است در نوزادان نادر باشد. عوامل متعددی باعث ایجاد این شرایط می شوند و عوامل مختلفی نیز باعث شوند که این شرایط به هیپراوریسمی منجر شود. بنابراین، اگر در مورد کریستال ها به دلیل بیماری در نوزادان نگرانی دارید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کودک صحبت کنید.

اسیدوز (اسید اضافی در خون)
دیابت
کم کاری پاراتیروئید
بیماری های مزمن مانند سرطان خون
بیماری های مادر در دوران بارداری مانند پره اکلامپسی
عوارض جانبی برخی داروها

لکه نارنجی در پوشک نوزاد تا کی دوام می یابد؟

مطالعات نشان می دهد که حدود 22 درصد از نوزادان در یک هفته اول زندگی خود لکه نارنجی در پوشک خود نشان می دهند. کریستال های اورات در نوزادان معمولاً طی چند روز از بین می روند زیرا شیر مادر تثبیت می شود و کودک به خوبی تغذیه می کند. اگر کودک شما بیش از یک هفته باقیمانده کریستال های اورات نارنجی رنگ در پوشک خود دارد، با پزشک مشورت کنید. همچنین اگر کودک شما خوب نیست یا در بدو تولد مشکل مادرزادی تشخیص داده شده است، باید به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول

آیا بروز لکه نارنجی در پوشک نوزاد خطرناک است؟

اغلب اوقات نارنجی شدن ادرار کودک به دلیل کم آبی رخ می‌دهد. در صورتی که به طور متوسط هر شش ساعت در شبانه روز (4 بار) پوشک کودک خیس می‌شود معمولا جای نگرانی نیست و با افزایش میزان آب بدن نوزاد این حالت رفع خواهد شد. در صورتی که دفع ادرار در نوزاد با ناراحتی همراه است یا در ادرار نوزاد خون مشاهده شود یا ادرار بدبو باشد و با وجود افزایش مایعات این حالت کماکان ادامه می‌یابد توصیه می‌شود به متخصص اطفال مراجعه کنید.

چگونه می‌توان نارنجی شدن ادرار در نوزاد را رفع کرد؟

در این شرایط تحت نظارت پزشک متخصص به نوزاد آب جوشیده دهید. همچنین با افزایش میزان و دفعات شیردهی می‌توانید کم آبی بدن نوزاد را افزایش دهید. ادرار نارنجی نوزاد می‌تواند علامت کم خوردن شیر مادر توسط نوزاد باشد و از آن جایی که شیر مادر نقش مهمی در سلامت عمومی نوزاد ایفا می‌کند، مطمئن شوید که میزان شیر تولید شده در سینه‌هایتان پاسخگوی نیازهای کودک باشد. همچنین میزان لباس نوزاد بایستی متناسب با دمای محیطی تنظیم شود. برای دریافت مشاوره روانشناسی کلیک کنید.