رفتارهای پیوند دهنده رابطه | مروری بر رفتار های تقویت کننده پیوند عاطفی

شناخت رفتارهای پیوند دهنده رابطه برای زوجین مهم است. انسان ها به طور ذاتی موجوداتی اجتماعی هستند و به برقراری ارتباط با افراد دیگر تمایل دارند. در واقع انسان ها از همان سنین خردسالی به پدیده دوست یابی و برقراری ارتباط با یکدیگر علاقه دارند؛ البته اگر در روند رشد و بزرگ شدن افراد از روابط خود تجربه هایی ناخوشایند کسب کنند به طور تدریجی از برقراری ارتباط با دیگران زده شده و گاهی حتی از برقراری ارتباط با افراد جدید می ترسند. روابط می توانند انواع مختلفی داشته باشند؛ در واقع روابط می توانند در دسته های مختلف تجاری، سیاسی، عاشقانه، خانوادگی و...، قرار بگیرند. حال این مقاله قصد دارد به بررسی رفتار هایی بپردازد که سبب تقویت روابط بین افراد می شود. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره زناشویی راهنمایی بخواهید.  

انسان ها و پدیده ارتباط

انسان ها موجوداتی اجتماعی هستند و بسیاری از تجربه های آن ها در محیط های اجتماعی کسب می شوند. در واقع انسان از محیط و انسان های دگیر یاد می گیرد و به همین دلیل به برقراری روابط اجتماعی با دنیا بیرون و محیط خارجی تمایل ذاتی دارد.

1-ارتباط چیست؟

ارتباط به زبان ساده عبارت است از یک جریان پویا که در آن امر تبادل اطلاعات صورت می‌گیرد. در تعریف تخصصی پدیده ارتباط می توان گفت که ارتباط عبارت است از فرایند های ارسال و دریافت پیام؛ بنابراین لازمه هر ارتباطی حضور حداقل دو نفر است. هدف ابتدایی و اصلی از برقراری ارتباط، منتقل کردن پیام است. انتقال این پیام ها می تواند بصورت هر دو نوع ارتباط کلامی و یا ارتباطات غیرکلامی باشد. یک ارتباط موثر رابطه ‌ای است که در آن طرف و یا طرفین مقابل پیام فرسنده را با حداکثر دقت ممکن دریافت و سپس درک کنند.

2-انسان و تمایل به برقراری ارتباط

جدا از دو کلیشه همیشگی سن و جنسیت، تمایل به دوست یابی در تمام دوره های سنی در انسان ها یافت می شود؛ به خصوص در دوران نوجوانی و جوانی. البته در اغلب موارد انسان در بین همه کسانی که با آن ها در ارتباط است، تنها در کنار افرادی خاص و محدود احساسات لذت بخش و امنیت زا را دریافت می کند که در نتیجه سبب تداوم روابط بین آن ها می شود. بنابراین انسان ها به طور طبیعی به ارتباط با دیگران تمایل دارند؛ اما در مسیر رشد و تحول خود ممکن است با مشکلاتی مواجه شود که آن ها را از این تمایل سالم به سمت تمایلات ناسالم افراطی سوق دهد. البته باید توجه داشت منظور از روابط ناسالم، جنبه غیر عادی و حتی بیمارگونه یک نوع پدیده است و ارتباط نیز یک نوع پدیده است.

3-اهمیت پدیده ارتباط در زندگی انسان ها   

برقراری ارتباط از ابتدایی ترین ضرورت های بعد زندگی اجتماعی انسانی است. با توجه به تعریف اصلی و ساده پدیده ارتباط در طی این پدیده اطلاعات منتقل می شوند. در روند برقراری ارتباطات، اگر اطلاعات به نحوی انتقال یابند که در ذهن هر دو طرف فرستنده و گیرنده یک معنی واحد شکل بگیرد به این معنا است که ارتباط موثر و موفق است.
لازمه رشد اجتماعی انسان ها ارتباط موثر است. ارتباط یک امر اجتناب ناپذیر است که کلیه اجزا جهان چه خواسته و یا چه ناخواسته به منظور ادامه حیات خود با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. البته جنس ارتباط حتی در سکوت و بین چیز های بی جان نیز وجود دارد. در واقع کلیه اجزا پیرامون انسان با او در ارتباط هستند و پیام هایی را به او منتقل می کنند. این پیام ها و اطلاعات همگی سبب تکامل ابعاد رفتاری، شناختی و اجتماعی انسان ها می شود.  

انسان و ارتباط زناشویی

ارتباط زناشویی موجود بین زوجین از اساسی ترین رابطه هایی است که اغلب افراد در زندگی خود حداقل یکبار تجربه می کنند. کیفیت این ارتباط بسیار مهم و تاثیر گذار در زندگی اعضا یک رابطه است. منظور از روابط زناشویی و به طور کلی زندگی زناشویی تنها رابطه و فعالیت های جنسی نیست؛ بلکه به تعاملات بین زن و مرد در طی زندگی مشترک روابط زناشویی گفته می شود. متاسفانه اغلب مردم رابطه زناشویی را با برقراری رابطه جنسی اشتباه می گیرند؛ درحالیکه این دو مسئله با هم تفاوت زیادی دارند. در واقع فعالیت های جنسی تنها محدود در روابط زناشویی نیست و رابطه جنسی یکی از ابعاد روابط زناشویی است.

ویژگی های یک ارتباط زناشویی سالم

ارتباط زناشویی سالم دغدغه بسیاری از انسان ها است. یک ارتباط زناشویی سالم دارای مولفه ها و ویژگی های متنوعی است. تعدادی از ویژگی های متنوع یک ارتباط زناشویی سالم عبارتند از:

• زن و شوهر نه تنها در کنار یکدیگر احساس امنیت دارند، بلکه همان احساسات را موقع تنها بودن می توانند داشته باشند.
• زن و شوهر یکدیگر را تشویق می کنند به هم کمک می کنند و به یکدیگر انگیزه می دهند تا زندگی مشترک را به کمال برسانند.
• زوجین نسبت به یکدیگر پذیرش بی قید و شرط دارند و هیچ انتظاری مبنی بر تغيير شخصیت، اخلاق و رفتار دیگری وجود ندارد.
• اولویت و انتخاب اصلی زوجین در رابطه زناشویی سالم دیگری است؛ در واقع زوجین درگیر در یک رابطه سالم با هیچ کس به غیر از همسر خود در جهت رفع نیاز های طبیعی اقدام نمی کنند.
• در یک ارتباط زناشویی سالم امنیت برای هر دو نفر برقرار است؛ در واقع زن و شوهر قادر به برقراری رابطه صادقانه با یکدیگر هستند و نیازی به دروغ گفتن به یکدیگر ندارند.

 

نظریه انتخاب و رفتارهای پیوند دهنده رابطه

ویلیام گلاسر از سال ۱۹۶۲ با نوشتن مقاله ‌هایی تخصصی دیدگاه ‌های علمی خود را در زمینه‌ روان شناسی مطرح کرد و تا مرگ خود همچنان به نوشتن و آموزش ادامه داد. نظریه انقلابی او که به تئوری انتخاب معروف است یکی از مهم ترین نظری ها در تاریخ علم روان شناسی است. در این رابطه مطالعه مقاله واقعیت درمانی  پیشنهاد میشود.

رفتارهای پیوند دهنده رابطه | تئوری انتخاب و ریشه های آن

گلاسر انسان را قبل از هر چیز موجودی اجتماعی در نظر می گرفت که به دو مولفه وابستگی و عشق نیاز دارد؛ در واقع پس از احساس نیاز به زنده ‌ماندن به عنوان اساسی ‌ترین نیاز انسان، تعلقات و روابط شخصی، مهم‌ترین عامل زمینه ساز شادی و ناشادی انسان محسوب می ‌شوند. بر اساس نظریه انتخاب، تنها چیزی که انسان می تواند کنترل کند، خود او است. در واقع اگر رابطه من انسان ناموفق است، باید در رفتار ها و بینش خودم جستو جو کنم تا ببینم چه کاری را می توانم انجام دهم که سبب تغییری سازنده در روند روابطم با اطرفیان که در نتیجه سبب بهبود روابط عاطفی می شود.
البته نظریه انتخاب چیزی فرا تر از رها شدن از کنترل های بیرونی است. طبق این نظریه در روابط زناشویی باید تا جایی که امکان دارد به همسر کمک کرد تا نیازهای متنوع خود را ارضا کند تا در نتیجه آن، سطح کیفیت روابط زناشویی مدرن و سطح احساس رضایت از زندگی افزایش پیدا کند. می توان گفت به طور معمول همه رفتار های مهم و تعیین کننده انسان به شکل انتخابی هستند. همچنین در این نظریه پدیده رفتار تنها به معنی ساختن و مدیریت روابط، اتخاذ تصمیمات روزانه و انتخاب ‌های آگاهانه انسانی نیست؛ بلکه حتی معضلاتی نظیر افسردگی و یا خشگین شدن هم می توانند به نوعی رفتار هایی انتخابی باشند.

رفتارهای پیوند دهنده رابطه | اهمیت نظریه انتخاب

ویلیام گلاسر در نظریه مهم خود توجه خاصی به بحث روابط نزدیک و همچنین شادمانی انسان‌ ها دارد. افزایش سطح رضایت از زندگی، بهبود سطوح کیفیتی روابط و همچنین افزایش احساس شادمانی و مسئولیت پذیری انسان‌ ها از کلید واژه ‌های اساسی هستند که به ‌صورت گسترده در نوشته ‌های او وجود دارند.
گلاسر و موافقان او اعتقاد دارند که در بلند مدت و به طور تدریجی، تنها مشکل اساسی که می ‌تواند در زندگی انسان ها ایجاد شود و حتی باقی‌ بماند، درگیر شدن در یک رابطه است؛ که این رابطه می تواند با دوستان، نزدیکان، همکاران شغلی و به طور کلی افراد موجود محیط اطراف است. به همین دلیل، اگر انسان ها می خواهند زندگی سالم ‌تری را تجربه کنند بهتر است برای مدیریت و بهبود سطوح کیفیت روابط خود وقت بگذارند. اهمیت اصلی نظریه بزرگ انتخاب در این است که به انسان کمک می کند با دیگران، به ویژه در روابط خود با نزدیکان، تعامل سازنده و خوبی را داشته باشد.  

رفتار های مخرب رابطه

گلاسر اعتقاد داشت با توجه به قدرت و توانایی انتخاب انسان ها در جهت بهبود و یا تخریب روابط بین فردی رفتار های پیوند دهنده و در مقابل رفتار های مخربی برای روابط وجود دارند. از منظر او رفتار های مخرب روابط بین زوجین عبارتند از:

• سرزنش: مقصر دانستن دیگری و یا شرمنده ساختن طرف مقابل برای اتفاق ناخوشایندی که رخ داده و یا رخ نداده تخریبگر روابط زناشویی است؛ زیرا هیچ انسانی درهیچ رابطه ای از رهگذر سرزنش، انسان بهتری نخواهد شد.
• انتقاد: افرادی که در روابط زناشویی خود تنها انتقاد می کنند متاسفانه خود را برتر از همسر خود می دانند؛ درحالیکه احساس برتری داشتن در روابط زناشویی تنها اثر ویران کننده دارد. سرزنش باعث دعوای بین زوجین می شود.
• تهدید: ارتباط کلامی و غیر کلامی که سبب ایجاد احساس تهدید در روابط بین زوجین بشود، نه تنها سودی ندارد بلکه به سرعت روابط را خراب می کند.
• شکایت: شکایت های مکرر در جهت تغییر همسر و همچنین عدم پذیرش همسر، دیدگاه ها و تمایلات او، تنها سبب افزایش دروی و قدم گذاشتن در مسیر پر شتاب جدایی در بین زوجین می شوند.
• تنبیه: واکنش های منفی که زوجین نسبت به یکدیگر نشان می دهندف نظیر خودداری از رابطه جنسی و عاطفی و...، همگی رفتار هایی مخرب هستند که تنها نتیجه آن ها سوق دادن افراد به سمت ارضا غیر مسئولانه و غیر صحیح نیازها است.
• باج گرفتن: سعی کردن در جهت مجبور کردن همسر به انجام یا انجام ندادن فعالیت، رابطه زناشویی را به سمت رابطه های سلطه گرایانه و خود محورانه می برد که در نتیجه آن تنها راه جدایی هموار می شود. برای آشنایی با راه های گرم نگه داشتن روابط عاشقانه کلیک کنید.

 

رفتارهای پیوند دهنده در رابطه عاطفی

از نظر ویلیام گلاسر تعارضات موجود در روابط زناشویی به علت ناهماهنگی زن و شوهر در نوع نیاز ها، روش های ارضا آن، اختلاف در خواسته ها، خود محور بودن، طرحواره های رفتاری و رفتار های غیر مسئولانه نسبت به ارتباط زناشویی و ازدواج رخ می دهند. از دید او رفتار های پیوند دهنده در روابط بین زوجین عبارتند از:

• پذیرش: بر اساس نظر متصصین پذیرش همسر با تمام نواقص و نقاط قوت او همان گونه که هست، یکی از موارد لازم و مهم است. هیچ انسانی در این دنیا کامل نیست وانسان ها همگی نقوصی دارند؛ البته در کنار آن نقاط قوت نیز وجود دارد . در امر ازدواج و رابطه عاشقانه نباید تنها به نقاط منفی توجه کرد و بهتر است موارد مثبت را نیز در نظر گرفت.
• تشویق: در رابطه عاشقانه انگیزه دادن به همسر به منظور رسیدن به هدف هایش می تواند در تقویت صمیمت زناشویی رابطه موثر باشد. در واقع هر فردی هدف هایی خاص دارد و برای آن ها می کوشد. در زندگی مشترک زوجین نباید مانع پیشرفت یکدیگر شوند؛ بلکه باید یکدیگر را در جهت رسیدن به این هدف ها تشویق کنند.
• حمایت: بهتر است زوجین همواره به فعالیت هایی در جهت ابراز علاقه و توجه خالص به همسرشان اقدام کنند؛ چراکه استفاده از عبارت های محبت آمیز و بیان عشق نسبت به همسر می تواند در تقویت صمیمیت بین زوجین بسیار مفید واقع شود.
• احترام: بهتر است هر فردی برای ویژگی های درونی و بیرونی همسرش ارزش قائل شود و با تشکر کردن حتی برای موارد جزئی و یا ساده، احترام را بین خود و همسر ایجاد کرده و بدین طریق صمیمیت و کیفیت رابطه بین خودشان را افزایش می دهند.

سایر رفتارهای پیوند دهنده رابطه عاطفی

• اعتماد: داشتن اطمینان نسبت به صداقت طرف مقابل، در روابط عاشقانه و امر ازدواج یکی از موارد مهم می باشد. اعتماد و صداقت از پایه های اصلی و مهم هر رابطه مشترکی است و اگر این احساس کلی امنیت وجود نداشته باشد همواره شک و سوء تفاهم در رابطه استوار خواهد ماند. پس بهتر است در ابتدا هر رابطه، زوجین اعتماد لازم را ایجاد کرده و برای حفظ آن بکوشند.
• مهارت گوش دادن فعال: گوش دادن فعال بدون هیچگونه نتیجه گیری شتابزده به آنچه همسران به یکدیگر می گویند، یکی از راهکار های اساسی برای پیوند مستحکم تر یک رابطه دو نفره است. به عبارتی دیگر بسیاری از افراد زمانی که در حال صحبت هستند همواره در حال تفسیر و تعبیر حرف های طرف مقابل هستند، همواره در حال قضاوت طرف مقابل هستند و نتیجه گیری های خود را نیز سریع مطرح می کنند؛ این در حالی است که زوجین بهتر است حرف های یکدیگر را کامل گوش دهند، به همدلی با او بپردازند و از همه مهم تر، او را قضاوت نکنند.
• بحث و گفتگو مناسب: مذاکره و گفتگو بر سر موضوعات مختلف و اختلافات و مشکلات خانوادگی درگیر یک رابطه بدون انجام فعالیت های نادرستی نظیر تهدید، سرزنش، جبهه گیری و فحاشی، از جمله مهارت های اساسی در روند ازدواج می باشد. وجود اختلاف در هر رابطه امری طبیعی است و اگر زوجین نتوانند آن را به خوبی مدیریت کنند دچار مشکلات متعددی می شوند که در نتیجه آن، رابطه آن ها با خطرات جدی مواجه می شود. حال اگر زوجین نسبت به حل اختلافات مهارت های کافی را داشته باشند و بتوانند بر سر آن ها با یکدیگر به درستی گفتگو کنند، در نهایت به یک توافق دو جانبه و مثبت می رسند. در صورت نیاز به اطلاعات تکمیلی با مشاروه روانشناسی مشورت نمایید.