ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7
ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7

علائم سرطان خون در کودکان | علائم سرطان را جدی بگیرید!

سرطان خون شایع ترین نوع سرطان دوران کودکی است. برای درمان و تشخیص زودهنگام شناخت علائم سرطان خون در کودکان ضروری است. علت لوسمی کودکان غالبا نامعلوم بوده و علائم آن بسته به شدت و ضعف بیماری، ظاهر می شود. برخی علامت های جسمی مرتبط با گوارش و ظاهر کودک می تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان خون باشد. تشخیص زودهنگام و درمان سریع می تواند نتیجه را بهبود بخشد. طیف درمان سرطان در کودکان از جراحی تا شیمی درمانی گسترده شده است.  

تماس با مشاور

سرطان خون در کودکان

لوسمی سرطان سلول های خونی است. سلول های خونی و پلاکت ها در مغز استخوان تولید می شوند. در لوسمی، برخی از گلبول های سفید جدید به درستی بالغ نمی شوند. این سلول‌های نابالغ با سرعت زیادی به تولید مثل ادامه می‌دهند و سلول‌های سالم را از بین برده و مجموعه‌ای از علائم را ایجاد می‌کنند. سرطان خون شایع ترین نوع سرطان دوران کودکی است که سالانه حدود ۴۰۰۰ کودک در ایالات متحده زندگی با سرطان را تجربه می کنند.
انواع مختلفی از لوسمی وجود دارد که عمدتا بر اساس سرعت رشد طبقه بندی می شود. اگر لوسمی حاد باشد با رشد سریع سلول ها و اگر مزمن باشد با رشد کندتر سلول ها مواجه هستند. لوسمی حاد لنفوسیتی با ALL شناخته می شود که از هر 4 لوسمی دوران کودکی 3 مورد از آن را شکل می دهد. لوسمی حاد میلوئیدی یا غیرلنفوسیتی با AML شناخته می شود.  

رایج ترین علائم سرطان خون در کودکان

علائم لوسمی می تواند از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد. علائم لوسمی مزمن عموماً به کندی ایجاد شده اما علائم لوسمی حاد معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شود. گاهی اوقات برخی از علائم به راحتی با علائم بیماری های رایج دوران کودکی اشتباه گرفته می شود. داشتن برخی از این علائم ذکر شده لزوماً به این معنی نیست که فرزند شما مبتلا به سرطان خون است. در زیر علائم و نشانه های کودکان سرطانی شرح داده می شود.

1-علائم سرطان خون در کودکان | کبودی و خونریزی

کودک مبتلا به لوسمی پس از یک آسیب جزئی یا خونریزی بینی بیش از حد انتظار خونریزی می کند. همچنین بدن کودک به راحتی کبود می شود. آن ها ممکن است دارای لکه های قرمز کوچک روی پوست باشند که به دلیل خونریزی رگ های خونی کوچک ایجاد می شود. توانایی لخته شدن خون به پلاکت های خون سالم بستگی دارد. در یک کودک مبتلا به لوسمی، آزمایش خون کاهش غیرطبیعی تعداد پلاکت ها را نشان می دهد.

2-معده درد و کم اشتهایی

کودک مبتلا به لوسمی از معده درد شکایت می کند. به این دلیل رخ می دهد که سلول‌های لوسمی می‌توانند در طحال، کبد و کلیه‌ها تجمع کنند و باعث بزرگ شدن آن ها شوند. در برخی موارد، پزشک هنگام ‌معاینه، بزرگ شدن اندام های شکمی را احساس می کند. همچنین کودک کم اشتهایی داشته یا نمی تواند به مقدار طبیعی غذا بخورد. کاهش وزن در این کودکان رایج است و درمان بی اشتهایی کودکان به روش های معمول تاثیری بر آن ندارم.

3-علائم سرطان خون در کودکان | مشکل در تنفس

سلول های لوسمیک در اطراف تیموس که غده ای در پایه گردن است، جمع می شوند. تجمع این سلول ها علت تنگی نفس یا مشکل در تنفس می شود. مشکلات تنفسی همچنین می تواند ناشی از تورم غدد لنفاوی در قفسه سینه باشد که به سمت نای فشار می آورند. کودک مبتلا به لوسمی سرفه یا خس خس داشته و تنفس دردناک یک فوریت پزشکی منجر به مداخله محسوب می شود.

4-عفونت های مکررر

WBC ها برای مبارزه با عفونت ضروری هستند، اما WBC های نابالغ لوسمی قادر به فعالیت این عملکرد نیستند. کودک مبتلا به لوسمی حملات مکرر یا طولانی مدت عفونت های ویروسی یا باکتریایی را تجربه می کند. علائم شامل سرفه، تب و آبریزش بینی است. این عفونت ها اغلب حتی با استفاده از آنتی بیوتیک ها یا درمان های دیگر بهبودی نشان نمی دهند.
علائم سرطان خون در کودکان

5-علائم سرطان خون در کودکان | تورم

غدد لنفاوی خون را فیلتر می کنند اما سلول های لوسمی گاهی در غدد لنفاوی جمع می شوند. تجمع سلول ها باعث تورم در برخی اندام ها مانند زیر بغل کودک، گردن آن ها، بالای استخوان ترقوه، همچنین در کشاله ران می شود. انجام تصویربرداری هایی مانند ام آر آی و سی تی اسکن، غدد لنفاوی متورم شکم یا داخل قفسه سینه را نشان خواهد داد. تیموس بزرگ شده روی ورید اجوف فوقانی (SVC) فشار می اورد. این عضو، سیاهرگ بزرگی است که خون را از سر و بازوها به سمت قلب می برد. این فشار می‌تواند باعث شود که خون در رگ‌ها «بازگشت» پیدا کند که به عنوان سندرم SVC شناخته می شود. در این رابطه مطالعه مقاله علائم رحم و تخمدان پیشنهاد می شود.
بروز سندرم منجر به تورم در صورت، گردن، بازوها و قسمت بالای سینه، گاهی اوقات با رنگ پوست مایل به قرمز می شود.  در نتیجه این فشار، سر و بازوها و قسمت بالایی سینه، رنگ قرمز مایل به آبی به خود می گیرد. علائم همچنین می تواند شامل سردرد، سرگیجه و تغییر در هوشیاری در صورت تاثیر بر مغز باشد. سندرم SVC می تواند تهدید کننده زندگی باشد. بنابراین باید فورا درمان شود.

6-درد استخوان و مفاصل

بدن در مغز استخوان خون تولید می کند. لوسمی باعث می شود که سلول های خونی با سرعتی غیرمعمول تکثیر شوند که منجر به ازدحام شدید سلول های خونی می شود. این تجمع سلولی منجر به درد استخوان ها و مفاصل خواهد شد. برخی از کودکان مبتلا به لوسمی از کمردرد نیز شکایت می کنند. برخی دیگر به دلیل درد در پاها دچار لنگی می شوند.

7-علائم سرطان خون در کودکان | کم خونی

گلبول های قرمز آر بی سی به توزیع اکسیژن در سراسر بدن کمک می کنند. ازدحام بیش از حد، تولید گلبول های قرمز به مقدار کافی را دشوار می کند. کاهش گلبول ها منجر به وضعیتی به نام کم خونی می شود. علائم کم خونی نیز شامل خستگی، رنگ پریدگی پوست و تنفس سریع خواهد بود. برخی از کودکان احساس ضعف یا سبکی سر را نیز تجربه می کنند. اگر جریان خون در مغز کودک کاهش پیدا کند، ممکن است در صحبت کردن مشکل پیدا کند. آزمایش خون نشان می دهد که آیا کودک تعداد گلبول های قرمز غیرطبیعی پایینی دارد یا خیر. در این رابطه مطالعه مقاله تاثیر شیرمادر در ابتلا به سرطان پیشنهاد می شود.

8-سردرد، تشنج، استفراغ

تعداد کمی از کودکان مبتلا به سرطان خون هستند که سرطان آن ها در ابتدا به مغز و نخاع سرایت کرده است. این سرایت منجر به علائمی مانند سردرد، مشکل در تمرکز، ضعف، تشنج، استفراغ، مشکلات تعادل و تاری دید در کودک می شود.

9-بثورات جلدی یا مشکلات لثه

در کودکان مبتلا به لوسمی میلوئید حاد (AML) سلول های لوسمی به لثه ها گسترش یافته و باعث تورم، درد و خونریزی می شود. اگر AML به پوست سرایت کند، می تواند لکه های کوچک و تیره ای ایجاد کند که شبیه بثورات معمولی هستند. مجموعه ای از سلول های AML در زیر پوست یا در سایر قسمت های بدن، کلروما یا سارکوم گرانولوسیتی نامیده می شود.

10-خستگی و ضعف شدید

یک پیامد نادر اما بسیار جدی AML خستگی مزمن، ضعف و ابهام در گفتار است که می تواند زمانی اتفاق بیفتد که تعداد بسیار زیاد سلول های لوسمی خون را غلیظ کرده و گردش خون را از طریق رگ های خونی کوچک مغز، کند می کند. باز هم، بیشتر علائم بالا به احتمال زیاد ناشی از چیزی غیر از سرطان خون است. با این حال مهم است که این علائم توسط پزشک بررسی شود تا در صورت نیاز بتوان علت را پیدا کرد و درمان کرد.  

علت سرطان خون در کودکان

علت دقیق اکثر لوسمی های دوران کودکی مشخص نیست. اکثر کودکان مبتلا به لوسمی هیچ عامل خطر شناخته شده ای ندارند. با این حال، دانشمندان دریافته‌اند که تغییرات خاصی در DNA درون سلول‌های طبیعی مغز استخوان می‌تواند باعث رشد خارج از کنترل آن ها و تبدیل شدن به سلول‌های سرطان خون شود. DNA ماده شیمیایی موجود در سلول‌ها است که ژن‌ها را می‌سازد و عملکرد سلول‌ها را کنترل می‌کند.
افراد معمولا شبیه والدین خود هستند زیرا آن ها منبع DNA کودک محسوب می شوند. برخی از ژن‌ها زمانی اوضاع را کنترل می‌کنند که سلول‌ها رشد می‌کنند، به سلول‌های جدید تقسیم می‌شوند و در زمان مناسب می‌میرند. تغییرات ژنی می‌تواند از والدین به ارث برسد؛ همانطور که گاهی در مورد لوسمی‌های دوران کودکی رخ می‌دهد، یا اگر سلول‌های بدن هنگام تقسیم شدن برای ساختن سلول‌های جدید اشتباه کنند، به‌ طور تصادفی در طول زندگی فرد اتفاق می افتد.

1-تغییر DNA

نوع رایج تغییر DNA که می تواند منجر به لوسمی شود، به عنوان جابجایی کروموزوم شناخته می شود. به عنوان مثال، جابجایی تقریباً در تمام موارد لوسمی میلوئیدی مزمن دوران کودکی (CML) و در برخی موارد لوسمی لنفوسیتی حاد دوران کودکی (ALL) مشاهده می شود، مبادله DNA بین کروموزوم های ۹ و ۲۲ است که منجر به چیزی می شود که به عنوان فیلادلفیا شناخته می شود. این کروموزوم، یک انکوژن به نام BCR-ABL ایجاد می کند که به رشد سلول های سرطان خون کمک می کند. بسیاری از تغییرات دیگر در کروموزوم ها یا در ژن های خاص در لوسمی های دوران کودکی نیز مشاهده شده است.

2-جهش های ژنی ارثی در مقابل اکتسابی

برخی از کودکان جهش‌های DNA را از والدین به ارث می‌برند که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، وضعیتی به نام سندرم Li-Fraumeni، که از جهش ارثی ژن سرکوبگر تومور TP53 ناشی می شود، خطر ابتلا به سرطان خون و همچنین برخی سرطان های دیگر را در کودک افزایش می دهد. برخی از بیماری های ژنتیکی یا ارثی می توانند خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش دهند، اما به نظر نمی رسد که بیشتر لوسمی های دوران کودکی ناشی از جهش های ارثی باشد.
معمولاً جهش‌های DNA مربوط به لوسمی به جای اینکه ارثی باشند، پس از لقاح ایجاد می‌شوند. برخی از این جهش‌های اکتسابی ممکن است در اوایل، حتی قبل از تولد رخ دهند. در موارد نادر، جهش‌های اکتسابی می‌توانند در اثر قرار گرفتن در معرض تشعشعات یا مواد شیمیایی سرطان‌زا ایجاد شوند، اما اغلب بدون دلیل ظاهری رخ می‌دهند.

3-ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی

برخی از مطالعات نشان داده اند که بسیاری از لوسمی های دوران کودکی ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شوند. بطور مثال ژن های خاصی به طور معمول نحوه تجزیه بدن و خلاص شدن از شر مواد شیمیایی مضر را کنترل می کنند. برخی از افراد نسخه های متفاوتی از این ژن ها دارند که باعث می شود اثربخشی آن ها کاهش یابد. کودکانی که یکی از این تغییرات ژنی را به ارث می برند، ممکن است در صورت قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر، قادر به تجزیه آن ها نباشند. ترکیبی از ژنتیک و قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش می دهد.
تعدادی دیگر از تحقیقات نشان می دهد که برخی از لوسمی های دوران کودکی ممکن است به دلیل ترکیبی از تغییرات ژنی خاص که در اوایل زندگی اتفاق می افتد، همراه با قرار گرفتن در معرض ویروس های خاص دیرتر از حد طبیعی ایجاد شود. این عفونت تاخیری (پس از یک سال اول زندگی) ممکن است سیستم ایمنی بدن را به گونه ای تحت تاثیر قرار دهد که منجر به سرطان خون شود. تحقیقات در مورد این علل و سایر علل احتمالی سرطان خون در دوران کودکی ادامه دارد. اما در حال حاضر علت بیشتر لوسمی های دوران کودکی به طور قطع مشخص نیست. علاوه بر این، انواع مختلف لوسمی دوران کودکی ممکن است دلایل متفاوت دیگری نیز داشته باشند.

4-عوامل خطرساز لوسمی دوران کودکی

عامل خطر(ریسک فاکتور)هر مساله ای است که بر احتمال ابتلای فرد به بیماری های مختلف مانند سرطان تأثیر می گذارد. سرطان های مختلف، عوامل خطر متفاوتی دارند. عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی مانند مصرف دخانیات، رژیم غذایی، وزن بدن و میزان فعالیت بدنی نقش عمده ای در بسیاری از سرطان های بزرگسالان دارند. اما این عوامل معمولاً سال‌ها طول می‌کشد تا به عوامل خطرساز سرطان تأثیر تبدیل شوند و به نظر نمی رسد که نقش زیادی در سرطان‌های دوران کودکی از جمله سرطان خون داشته باشند. اما چند عامل خطر شناخته شده برای لوسمی دوران کودکی وجود دارد.

5-عوامل ژنتیکی و سندرم های ژنتیکی

عوامل خطرساز ژنتیکی آن هایی هستند که بخشی از DNA فرد به شمار می روند. آن ها اغلب از والدین به ارث می رسند. در حالی که برخی از عوامل ژنتیکی خطر ابتلا به سرطان خون در دوران کودکی را افزایش می دهند، بیشتر سرطان خون ها به هیچ دلیل ژنتیکی شناخته شده ای مرتبط نیستند. در سویی دیگر برخی از اختلالات ژنتیکی خطر ابتلای کودک به سرطان خون را افزایش می دهد. از جمله سندرم شناخته شده داون (تریزومی ۲۱) که کودکان مبتلا به سندرم داون یک نسخه اضافی از کروموزوم ۲۱ دارند.
احتمال ابتلای آن ها به لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) یا لوسمی حاد میلوئیدی (AML) نسبت به سایر کودکان بسیار بیشتر است. خطر کلی حدود ۲٪ تا ۳٪.  سندرم داون همچنین با لوسمی گذرا که به عنوان اختلال میلوپرولیفراتیو گذرا شناخته می شود مرتبط است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نحوه صحیح رفتار با بیماران سرطانی کلیک کنید.

6-مشکلات ارثی سیستم ایمنی

همراه با افزایش خطر ابتلا به عفونت های جدی ناشی از کاهش سبستم ایمنی، احتمال ابتلای این کودکان به سرطان خون نیز افزایش می یابد. برخی از شرایط ارثی باعث می شود کودکانی با مشکلات سیستم ایمنی به دنیا بیایند. برخی از مشکلات به شرح زیر فهرست شده اند . آتاکسی – تلانژکتازی، سندرم Wiskott-Aldrich، سندرم بلوم، سندرم شواچمن-الماس.

7-داشتن یک برادر یا خواهر مبتلا به سرطان خون

خواهران و برادران کودکان مبتلا به لوسمی شانس کمی برای ابتلا به سرطان خون دارند، اما خطر کلی همچنان بالا در نظر گرفته می شود. این خطر در بین دوقلوهای همسان بسیار بیشتر است. اگر یکی از دوقلوها در دوران کودکی به سرطان خون مبتلا شود، قل دیگر نیز تقریباً با احتمال یک در پنج، احتمال ابتلا به سرطان خون را خواهد داشت. اگر سرطان خون در سال اول زندگی ایجاد شود، خطر بسیار بیشتر است. به نظر نمی رسد داشتن والدینی که در بزرگسالی به سرطان خون مبتلا شده اند، خطر ابتلا به سرطان خون در کودک را افزایش دهد.

8-عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی

عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی برای برخی از سرطان های بزرگسالان عبارتند از: سیگار کشیدن، اضافه وزن، نوشیدن بیش از حد الکل و قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید.  این نوع عوامل در بسیاری از سرطان های بزرگسالان مهم هستند، اما بعید است که در اکثر سرطان های دوران کودکی نقشی داشته باشند. برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف زیاد الکل توسط مادر در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به سرطان خون را در فرزندش افزایش دهد، اما همه مطالعات چنین ارتباطی را پیدا نکرده اند.

9-عوامل خطر زیست محیطی

عوامل خطرزای محیطی ، تأثیرات موجود در محیط اطراف فرد هستند، مانند تشعشعات و مواد شیمیایی خاص ، که خطر ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان خون را افزایش می دهند. قرار گرفتن در معرض سطوح بالای اشعه یک عامل خطر برای لوسمی دوران کودکی است. خطر ابتلا به AML در بازماندگان بمب اتمی ژاپن بسیار بالا بود. اگر جنین در ماه های اول رشد در معرض تشعشعات قرار گیرد، خطر ابتلا به سرطان خون در دوران کودکی نیز افزایش می یابد، اما میزان خطر مشخص نیست.
خطرات احتمالی قرار گرفتن جنین یا کودک در معرض سطوح پایین تابش، مانند آزمایش های اشعه ایکس یا سی تی اسکن، به طور قطع مشخص نیست. در این رابطه مطالعه مقاله مواد مخدر و سرطان پیشنهاد می شود.

10-قرار گرفتن در معرض شیمی درمانی

کودکان و بزرگسالانی که برای سایر سرطان‌ها با داروهای شیمی‌درمانی خاص درمان می‌شوند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان دوم، معمولاً AML، در اواخر زندگی هستند. داروهایی مانند سیکلوفسفامید، دوکسوروبیسین، اتوپوزید و تنیپوزید با خطر بالاتر سرطان خون مرتبط هستند. این لوسمی‌ها معمولاً در عرض ۵ تا ۱۰ سال پس از درمان ایجاد می‌شوند و معمولاً درمان آن ها سخت است.  
علائم سرطان خون در کودکان

علائم سرطان خون در کودکان | تشخیص

در حال حاضر هیچ آزمایش خون یا سایر آزمایش‌های غربالگری برای بیشتر کودکان توصیه نمی‌شود تا قبل از شروع علائم به دنبال سرطان خون باشند. لوسمی دوران کودکی اغلب بعد از بروز علائم مشخص می شود. کودک با شروع علائم، نشانه هایی دارد که باعث مراجعه به پزشک می شود. سپس پزشک آزمایش های خون را تجویز می کند که نتایج آن به لوسمی به عنوان علت اصلی علائم اشاره کند.
بهترین راه برای تشخیص زودهنگام این سرطان ها توجه به علائم و نشانه های احتمالی این بیماری است. برای کودکانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان خون هستند بطور مثال به دلیل یک بیماری ژنتیکی مانند Li-Fraumeni یا سندرم داون، اکثر پزشکان معاینات پزشکی دقیق و منظم و احتمالاً آزمایش‌های دیگری را نیز توصیه می‌کنند. همین امر در مورد کودکانی که برای سایر سرطان‌ها تحت شیمی‌درمانی و یا پرتودرمانی قرار گرفته‌اند و کودکانی که پیوند عضو داشته‌اند و داروهای سرکوب‌ کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند نیز صادق است. خطر ابتلا به سرطان خون در این کودکان، اگرچه بیشتر از جمعیت عادی است، اما هنوز اندک است.  

درمان سرطان خون در کودکان

درمان اصلی بیشتر لوسمی های دوران کودکی، شیمی درمانی است. برای برخی از کودکان مبتلا به لوسمی های پرخطر، ممکن است شیمی درمانی با دوز بالا همراه با پیوند سلول های بنیادی انجام شود. سایر درمان‌ها نیز در شرایط خاص مورد استفاده قرار می گیرند. از دیگر روش های درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد.
  • جراحی برای لوسمی
  • پرتودرمانی برای لوسمی
  • شیمی درمانی برای لوسمی
  • داروهای درمانی هدفمند
  • ایمونوتراپی برای لوسمی
  • شیمی درمانی با دوز بالا و پیوند سلول های بنیادی

رویکردهای درمانی رایج

پس از تشخیص لوسمی و انجام آزمایشات برای تعیین نوع آن، تیم مراقبت از سرطان کودک، گزینه های درمانی را با والدین در میان می گذارد. مهم ترین عامل در انتخاب درمان، نوع سرطان خون است اما عوامل دیگری نیز در آن نقش دارند. درمان انواع حاد لوسمی دوران کودکی و ALL یا AML معمولاً بسیار فشرده است. بنابراین مهم است که در مرکزی که متخصص در درمان سرطان های دوران کودکی است انجام شود. البته برای درمان و پیشگیری از مشکلات روحی نیاز به مداخله مشاوره روانشناسی نیز هست.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های مورد نیاز نشانه گذاری شده اند*