وابستگی به همسر | نشانه ها و راه های درمان آن چیست؟

وابستگی به همسر مقوله پیچیده ای است. بعضی افراد آن را تایید کرده و برای دوام زندگی مشترک لازم می دانند. اما بعضی دیگر آن را مورد انتقاد قرار داده و نشانه ضعف فرد وابسته می پندارند. اما به راستی کدام گروه بینش درستی نسبت به این قضیه دارند؟ سوالی که ممکن است ذهن بسیاری از افراد متاهل را به خود مشغول کند همین است. منشاء و دلیل وابستگی افراد چیست؟ آیا مفهوم وابستگی به همسر، صرفا به معنای وابستگی عاطفی است یا خیر؟ طبیعتا مشاوران روانشناس بهترین گزینه برای جوابگویی به این سوالات می باشند. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی کلیک کنید.

وابستگی عاطفی چیست؟

وابستگی عاطفی شکلی از رفتار است که فرد قادر نیست مسئولیت کامل احساسات خود را بپذیرد. فرد معمولا هیجاناتی مانند غم و اندوه، احساس شکست، اضطراب و افـسردگی را تجربه می کند. اما نمی تواند آنها را به درستی درک و مدیریت کند.این دسته از افراد تمایل دارند علت این احساسات را برطرف نکنند چرا که منجر به تأیید شدن از دیگران می شود. آن ها از نظر عاطفی به دیگران به ویژه به توجه شریک زندگی خود برای تعیین ارزش و شخصیت خود وابسته هستند.

 

شروع وابستگی به همسر از نظر عاطفی

وابستگی عاطفی به این معنا است که برای تجربه کردن حس شادی و خوشبختی متکی به دیگران باشیم. وابسته بودن می تواند عواقب جبران ناپذیری به وجود بیاورد. از جمله عوارض وابستگی عاطفی، کاهش قدرت تصمیم گیری و از دست دادن مهارت های مورد نیاز برای کنترل اوضاع زندگی شخصی. این عواقب می توانند بر آرامش و آسایش ما سایه بیاندازند. دور شدن از وابستگی عاطفی می تواند یک چالش عظیم برای غلبه بر خود باشد. زیرا نیاز به شجاعت دارد تا بتوانیم فراتر از جلب رضایت دیگران و با تکیه بر نقاط قوت خود، به نیازهایمان رسیدگی کنیم. اگر می خواهید به توانایی واقعی خود در کسب استقلال برسید، لازم است بدانید چگونه می توانید از لحاظ احساسی مستقل شوید و مدام دنبال دریافت تایید و حضور دیگران نباشید. برای کسب آگاهی بیشتر در خصوص انواع وابستگی از نظر روانشناسی کلیک کنید.

 

وابستگی به همسر تا چد طبیعی است ؟

کمی وابسته بودن به فرد مهم زندگی می تواند امری طبیعی باشد. هنگامی که حس خوشبختی شما به نظر و نوع احساس دیگری تکیه کند جایی است که می تواند زنگ خطر نامتعادل و ناسالم بودن رابطه و اختلال شخصیت وابسته را به صدا درآورد. غلبه بر وابستگی عاطفی می تواند یک تصمیم سخت و دردناک باشد. شما مجبور خواهید شد با حقایق و آسیب های ناخوشایند روحی روبرو شوید. در حالی که کشف و پرورش قدرت درونی که به استقلال بیشتر شما کمک می کند انگیزه بخش است و می تواند شما را در مسیر رسیدن به خوشبختی مورد نظر کمک کند.

وابستگی عاطفی نرمال

وابستگی عاطفی به عنوان یک طیف در نظر گرفته می شود. استقلال عاطفی در یک طرف طیف و وابستگی بیمارگونه ی عاطفی در طرف دیگر آن قرار دارد. با توجه به چگونگی پیشرفت مراحل روابط عاطفی شکل گرفته مشخص خواهد شد که میزان وابستگی و یا استقلال عاطفی آن رابطه تا چه میزان است. افراد مستقل ممکن است به جهت ویژگی های خاص شخصیتی در برابر کمک های عاطفی سرسختی نشان بدهند. ترجیح بدهند به تنهایی با خلاها و کمبودها کنار بیایند. حتی اگر لازم باشد آنها را سرکوب کنند.  ممکن است در این راه آسیب پذیری هم داشته باشند.
اما روابط متقابل، سالم ترین نوع رابطه، در وسط قرار می گیرند. وابستگی مبتنی بر نیاز متقابل به این معنا است که افراد می توانند نیازهایشان را به درستی شناخته و در زمان لازم خودشان به برآورده کردن آنها همت به خرج بدهند. وقتی نمی توانید برخی از آنها را به تنهایی انجام دهید از شریک زندگی خود درخواست کمک می کنید. در اینصورت هرجا نیاز به همراهی داشته باشید درخواست می کنید نه همیشه و همه جا و برای همه ی نیازها. تســت وابستگی یکی از ابزارهایی است که می تواند میزان وابستگی در رابطه و ابتلا به اختلال شخصیت وابسته را مشخص کند. اما نباید فراموش کرد که چنینی تست هایی برای تشخیص اولیه کاربرد دارد و تشخیص قطعی آن با پزشک متخصص خواهد بود.

طیف بیمارگونه ی وابستگی به همسر

وقتی معمولاً برای تأمین تقریباً همه ی نیازها به شریک زندگی خود اعتماد می کنید وابستگی به همسر شکل می گیرد. هرگاه دچار آشفتگی های روحی می شوید، قبل از اینکه  توانایی خود برای مدیریت کردن احساسات را بکار بگیرید به فکر درخواست کمک می افتید. یا پیش از اینکه تلاشی در جهت رفع مشکلات بکنید، منتظر عکس العمل شریک عاطفی یا همسر هستید. داشتن حس عدم توان برای ادامه ی زندگی بدون کمک و همراهی دیگران می تواند آغاز مشکلات عاطفی باشد.  

چگونه می فهمید از نظر عاطفی وابسته هستید؟

وقتی مشاور در مورد مسائل مربوط به مشکل وابستگی صحبت می کند، گفته می شود که معمولاً وسواس و احساس وابستگی را با عشق و دلبستگی اشتباه می گیریم. اینکه خود را پشت این توجیهات پنهان کنید بسیار آسان است. برای روشن شدن حقیقت چند سوال از خودتان بپرسید. در ادامه به چند نمونه از سوالاتی که در روشن شدن واقعیت وابستگی شما می تواند کمک کند اشاره شده است. توصیه می کنیم برای آگاهی بیشتر مقاله تفاوت وابستگی و دلبستگی در رابطه را مطالعه فرمایید.

نشانه های کلی وابستگی به همسر

• نیاز مستمر به نزدیک بودن به افراد دیگر
• پذیرش رنج روحی و جسمی، از ترس از دست دادن رابطه و ترس از طرد شدن
• ناامنی مداوم و  احساس خوب نبودن در کنار شریک زندگی
• ترس وسواسی برای از دست دادن شریک زندگی احساس گناه مداوم در صورت عدم توجه کامل به شریک زندگی خود
• یک احساس اضطراب و بی قراری ثابت و غالب

سوالاتی که حقیقت احساس شما را روشن می کنند.

آیا از روابط گذشته خود کشف کرده اید که تمایل به ایده آل سازی افراد دارید؟
آیا در درجه اول به نحوه ی برخورد شریک زندگی با خودتان متمرکز شده اید تا اینکه ببینید در واقع از درون چگونه افرادی هستند؟
آیا در درون خود احساس تهی بودن و احساس تنهایی در رابطه عاطفی دارید؟
آیا شریک زندگی خود را مسئول شادی ، ارزشمندی و حفظ ارامش خود قرار داده اید؟
آیا هنگامی که در کنار همسرتان نیستید احساس اضطراب یا وحشت که مبادا او را از دست بدهیدرا تجربه می کنید؟
آیا مجموعه ای از انتظارات را دارید که شریک زندگی شما باید برآورده کند تا احساس دوست داشته شدن و امنیت کنید؟
آیا حس مالکیت و حسادت در روابط و نسبت به شریک زندگی خود دارید؟  

آیا این عشق است یا وابستگی به همسر؟

وابستگی عاطفی زمانی است که فرد معتقد باشد برای زنده ماندن یا احساس کامل بودن به شخص دیگری احتیاج دارد. عشق به راحتی با وابستگی عاطفی اشتباه گرفته می شود. زیرا هر دو معمولاً با احساسات شدیدی در مورد شخص دیگری روبرو می شوند. اما در یک رابطه وابسته عاطفی، مردم احساس می کنند عاشق هستند در حالی که در واقع فقط نیازمند طرف مقابل می باشند. افراد وابسته با احساس مداومی از نیاز به توجه، دست به گریبانند. آن ها تأیید و حمایت بیش از حد و همیشگی همسر خود را می خواهند چرا که خودشان برای خود چنین اهمیتی قایل نیستند.

عشق در مقابل وابستگی به همسر

عشقی که از ترس ناشی شود عشق نیست؛ بلکه نیازمندی است. وابستگی عاطفی از خلأ درونی ناشی می شود که اگر خود را از قید دیگری رها کنید ایجاد می شود. سپس انتظار دارید که شریک زندگی جای خالی شما را در هنگام تصمیم گیری ها پر کند و باعث شود شما احساس دوست داشته شدن و امنیت کنید. هنگامی که شریک زندگی خود را مسئول خوشبختی، امنیت و ارزشمندی خود می دانید، سعی می کنید بر هر آنچه که او دوست دارد کنترل داشته باشید.
عشق واقعی مربوط به بخشش و تقسیم است نه به دست آوردن. عشق محتاج نیست. هیچ چیز در مورد عشق واقعی قابل کنترل نیست. عشق همان چیزی است که از بالاترین ارزشهای شما و شریک زندگیتان پشتیبانی می کند. به این معنی که شما هرگز سعی در کنترل یا تسخیر شخص مقابل ندارید.

آسیب های وابستگی به همسر از نظر عاطفی

حمایت عاطفی یکی از مزایای مهم روابط انسانی است. هنگامی که با چالش های زندگی یا استرس روبرو هستیم عزیزان ما می توانند با بکارگیری مهارت هــمدلی و گوش دادن به مشکلات و پذیرفتن احساسات ما، همدلی و آرامش را به ما هدیه دهند. در یک رابطه عاشقانه، ممکن است ابتدا برای کسب این حمایت به شریک زندگی مراجعه کنید. طبیعی است که به ویژه در یک رابطه طولانی مدت برای حمایت و راهنمایی عاطفی روی شریک زندگی حساب کنید.
طبیعی است که شرکای عاطفی تا حدودی به یکدیگر وابستگی داشته باشندو انتظار حــمایت از همسر خود را داشته باشند.. هنگام بروز مشکلات روی کمک و همراهی دیگری حساب باز کنند. اما اینکه احتمالاً به تنهایی تلاش زیادی برای رفع آن نیازها انجام نمی دهید می تواند به ضرر رابطه تمام شود. وابستگی عاطفی از مسیر حمایت معقول عبور می کند. این اعتماد کامل به شخص دیگر در نهایت می تواند به روابط  و آرامش کلی شما آسیب بزند. تأثیرات آن می تواند به سایر حوزه های زندگی نیز کشیده شود. .

 

آنچه فرد وابسته باید آن را درک کند

وقتی مسئولیت احساسات شخصیتان را به عهده نمی گیرید یعنی برای قدرت کنترل و مدیریت آنها مهارت زیادی ندارید. تنها کار ممکن نجات بخش این است که در مورد همه چیز به دیگران تکیه کنبد. این حالت نتیجه ای جز قربانی شدن توسط دیگران نخواهد داشت. وظیفه دیگران این نیست که خلا احساسی یا نیازهای شما را پر کنند. بهتر است شیوه های سالم ابراز عــشق و جلب محبت را اول روی خودتان پیاده کنید. وابستگی عاطفی شرایط طاقت فرسایی است، زیرا فرد هرگز احساس هویت نمی کند. بدون تأیید شخص دیگر گویی هیچ است.

برخی از علائم اصلی تشخیص فرد وابسته

ایده آل سازی رابطه خود یا شریک زندگی با اعتقاد به اینکه زندگی شما بدون آنها فاقد هرگونه معنا و ارزش است دشوار خواهد بود. لازم است نسبت به نشانه های وابستگی اطلاعاتی کسب کنید. تعدادی از علائم تشخیص فرد وابسته عبارتند از:

• ترس دائمی از طرد شدن
• نیاز مداوم به کسب اطمینان خاطر
• احساس پوچی یا اضطراب هنگام تنهایی
• حس عزت نفس، ارزشمندی و اعتماد به نفس بستگی به حضور دیگری دارد
• احساس حسادت یا تملک

 

چالش های موجود در روابط فرد وابسته

وابستگی عاطفی راه مناسبی برای رابــطه سالم نیست. اگر یک شریک از نظر عاطفی وابسته باشد، پس از آن به اطمینان خاطر و حمایت مداوم و فرسایشی شریک زندگی خود نیاز خواهد داشت. آنها دائماً سوالاتی مانند آنچه در ادامه می خوانید را خواهند پرسید. شریک دیگر نیز ناچار است به این دست سوالات تکراری پاسخهای تکراری بدهد. از جمله اینکه:
دوستم داری؟
من کافی هستم؟
آیا من مزاحم هستم؟
آیا می خواهی با من وقت بگذرانی؟
خوب به نظر می رسم؟
آیا ما به سمت جدایی پیش می رویم؟ 

چگونه از نظر عاطفی مستقل شویم؟

بین عشق ورزیدن و وابستگی عاطفی تفاوت زیادی وجود دارد. وقتی در یک رابطه وابسته عاطفی قرار دارید، احساس می کنید برای زنده ماندن به شخصی دیگر، آن هم به روشی ناسالم و بیمارگونه، احتیاج دارید. شما دائماً توجه، پشتیبانی و تأیید آنها را جلب می کنید. زیرا این کارها را برای رضایت آن ها انجام می دهید. در ادامه هفت مرحله که می تواند وابستگی عاطفی در رابطه را کاهش دهد به شما معرفی می نماییم. با بکارگیری این مراحل ظرفیت پذیرش تمامیت درونیتان پرورش می یابد و می توانید یک رابطه برد برد را تجربه نمایید.

1- بیاموزید که از خود مراقبت کنید

مشاور بهداشت روان، آدینا مهالی می گوید: وابستگی به همسر  از جایی شروع می شود که ما نمی دانیم چگونه از نظر احساسی به خودمان توجه کنیم. اعتماد به دیگران برای ایجاد ارتباط و برآورده سازی نیازها، توانایی فرد را برای اعتباربخشی به خویشتن نادیده می گیرد. اگر می خواهید وابستگی عاطفی خود را متوقف کنید باید ابراز وجود و تکیه به خود را شروع کنید. به این فکر کنید که چگونه می توانید بدون اتکا به دیگری نیازهای عاطفی خود را ارضا کنید.

2. برای کاهش وابستگی به همسر تنهایی را در آغوش بگیرید

همانطور که روانشناس، دانیل داولینگ می گوید، همه ما به زمان تنهایی نیاز داریم. گذراندن وقت در خلوت، شیوه ی درست و سالمی است. مهم این است که می دانید آنچه را که نیاز دارید به تنهایی می توانید برآورده کنید. به یاد داشته باشید که گذراندن وقت و لذت بردن از تنهایی، خودخواهی نیست. اگر نگران هستید که از نظر احساسی وابسته باشید احتمالاً باید مهارت استقلال خود را بازآفرینی کنید. این هدف با اختصاص دادن فضایی که متعلق به شماست بدست می اید.

3- برای علایق خود وقت صرف کنید

سرگرمی هایی را که به تنهایی از آنها لذت می برید انجام دهید. چه این فعالیت یوگا باشد چه نقاشی، یادگیری یک زبان جدید یا هر چیز دیگری. بدانید اکنون زمان شروع است. این فعالیتها را خودتان انجام دهید. به خود بیاموزید که می توانید به تنهایی شادی، آرامش و آسایش را پیدا کنید. طی یادگیری احترام به علایق شخصی، استقلال عاطفی نیز از این الگو پیروی می کند و پرورش پیدا می کند.

4- لیستی از نقاط قوت خود تهیه کنید

در چه کاری خوب هستید؟ هر چقدر هم در آن ضعیف باشید مهم این است که آن را شناسایی کنید. طبق گفته روانشناسان، تهیه لیستی از نقاط قوت، راهی عالی برای کسب استقلال عاطفی و توسعه فــردی است. شما شروع به کشف چیزهایی میکنید که مستقل از هر رابطه ای است. ببینید چگونه می توانید بر یک مهارت مسلط شوید و آن را تقویت کنید. هر روز بر این مهارت تمرکز کنید. آن را به خود یادآوری کنید. به قضاوت ها و نظرات دیگران درباره ی این تصمیم کمتر گوش کنید.

5- به افراد زندگی خود توجه کنید

برای از بین بردن وابستگی عاطفی، مشاهده دقیق افراد زندگی را آغاز کنید. چیزهایی که شما در مورد آنها تحسین می کنید کدامند؟ حالا آینه را به سمت خود بچرخانید. متوجه خواهید شد که تا چه حد صفات بسیار مشابهی با آنها دارید. صفات مثبت را پررنگ و منفی ها را تا حد امکان پاک کنید. وابستگی غیر معمول به همسر می تواند ویران کننده باشد و گاهی زندگی مشترک را به خطر بیاندازد.

6- واگویه های منفی را جدی نگیر

اجازه ندهید که حرف ها و قضاوت های منفی شما را از مسیر استقلال طلبی که در پیش گرفته اید دلسرد کند. به جای تلاش برای از بین بردن گفتگوی منفی با خود، فقط آن را با یک فکر خنثی یا مثبت - که واقع بینانه است - جفت کنید. روی عبارت واقع گرایانه تاکید می شود زیرا افراد منتظر تایید مثبت، می توانند کمی بیش از حد تحریک شوند و مبنای کارهایشان را آنقدر غیر واقعی تنظیم کنند که در نهایت سرخورده شوند. وقتی واگویه ها و افــکار منفی حمله کردند، شواهد دلسوزانه ی خود را برای پیش برد اهداف به خودتان یادآوری کنید. بگذارید آنها دست در دست هم قدم بردارند بدون اینکه نیروی بیشتری به دیگری بدهند. گفتگوی درونی منفی سرانجام از بین می رود و شما می توانید هر روز با اطمینان بیشتری قدم بردارید. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله تکنیک توقف فکر را مطالعه فرمایید.

7-الگوهای مخرب در وابستگی به همسر را شناسایی کنید

به گفته کلر باربر، مربی مهارت ارتباطی، وابستگی عاطفی اغلب نتیجه تجربیات و روابط قبلی ما است. این تجربیات به ما آموزش می دهد که به روشی وابسته به کدگذاری رفتار کنیم. به دنبال شخص دیگری بگردیم تا (برخلاف قبلی) احساس ارزشمندی ما را تأیید کند. کلید استقلال از نظر عاطفی این است که ابتدا تشخیص دهید که الگوی رفتاری فعلی شما از کجا ناشی می شود. هنگامی که ریشه را شناسایی کردید، می توانید بهتر ارزیابی کنید که در چه موقعیتی هستید و حد و مرز در روابــط را برای خود مشخص کنید. بر خلاف تصور عموم باید در روابط عاطفی برای پیشگیری از وابستگی های آزاردهنده باید حد و مرز مشخصی تعریف شود. چگونه می توانید وضعیت ذهنی خود را برای داشتن استقلال احساسی بیشتر تغییر دهید. برای اولین بار از کجا یاد گرفتید که در روابط خود رفتار بخصوصی را داشته باشید؟ فکر کنید که چگونه می توانید برای رهایی از الگوهای مسموم خود، گام های کوچکی بردارید.

8- وابستگی به همسر | قدر خود را بدانید

وابستگی عاطفی از یکسری مسائل ناشی می شود که یکی از آنها عدم اعتماد به نفس است. برای اینکه از نظر عاطفی مستقل باشید باید اعتماد به نفس داشته باشید. اعتماد به نفس به شما امکان می دهد ارزش خود را تصدیق کنید. این کار در وجود شما مهارت دوسـت داشتن خود را تقویت خواهد کرد . هنگامی که از خود به خاطر آنچه که هستید قدردانی کنید برای تأیید به دیگران احتیاج نخواهید داشت. درنهایت با خارج شدن از روابط ناسالم احساس قدرت بیشتری خواهید داشت و از نظر عاطفی وابسته نخواهید شد. تعهد به تغییر اولین قدم برای رسیدن به زندگی سالم تر است.

 

سخن آخر درباره وابستگی به همسر

اگر خودتان را دوست ندارید، ذات زیبا و شگفت انگیز خود را نمی بینید. پس نمی توانید خوبیهای دیگری را هم ببینید یا دوست داشته باشید. وقتی خودتان را نمی بینید و برای آن ارزش قائل نیستید، از نظر عاطفی به حس تمایل برای عشق ورزیدن، وابسته می شوید. وقتی خودتان را دوست داشته باشید در مقابل وابستگی عاطفی به یک شریک زندگی بسیار کمتر آسیب پذیر می شوید. چرا که نیاز مبرم به توجه و تأیید نخواهید داشت.
وقتی به خودتان توجه و تأیید لازم را می دهید می توانید بدون داشتن وابستگی به احساس خوب بیرونی، با دیگران روابط سالم داشته باشید. می آموزید به تنهایی هم می توانید احساس کامل بودن داشته باشید. از حال خود و احساسات خود آگاه باشید. خودتان را بپذیرید و وجود خود را انکار نکنید. برای اینکه بتوانید نسخه بهتری از خودتان را عرضه کنید، ابتدا باید خود واقعیتان را در آغوش بگیرید و از نقاط قوت و ضعف خود مطلع باشید. اگر از شدت وابستگی عاطفی رنج می برید می توانید با دریافت راهکارهای متخصصان در امر روانشناسی رابطه بهره مند شوید. مرکز مشاوره حامی هنر زندگی یاریگر شما در حل مشکلات خواهند بود. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره تلفنی کلیک کنید.