بارداری خارج از رحم | علائم، علل و درمان بارداری خارج رحمی

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با بارداری خارج از رحم پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

بارداری خارج از رحم در صورتی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده در قسمتی غیر از دیواره داخلی رحم مستقر شود و در همان جا شروع به رشد کند. امکان ادامه و نگهداشتن جنین در بارداری خارج از رحم وجود ندارد و باید سقط جنین صورت بگیرد تا سلامت مادر به خطر نیافتد. بارداری خارج از رحم برای هر خانمی می‌تواند اتفاق بیفتد. این عارضه هر چه زودتر تشخیص داده شود خطر کمتری برای بارداری‌های بعدی ایجاد می‌شود چون آسیب کمتری به لوله‌های فالوپ رحم وارد می‌شود و با امیدواری بیشتری می‌توانید چشم انتظار تولد کودکی سالم باشید.
پس شناسایی دقیق و سریع علائم آن جهت سقط جنین ضرورت دارد. البته ممکن است به دلیل بروز این مشکل زنان دچار احساس غم و افسردگی و حتی نگرانی از بارداری بعدی خود شوند. زنانی که تجربه سقط جنین اجباری داشته اند بهتر است برای تقویت روحیه و آموزش مهارت مراقبت از سلامت روان خود با مشاوره روانشناسی همراه باشند و برای بارداری بعدی خود آمادگی کامل روانی داشته باشند.

بارداری خارج از رحم چیست؟

در مراحل لقاح و شکل گیری جنین تخمک بارور شده از طریق لوله رحم به سمت رحم حرکت می‌کند، اگر مانعی در این راه وجود داشته باشد که باعث گرفتگی لوله‌های رحم شود، تخمک در لوله رحم یا نقاط دیگر شکم شروع به رشد می‌کند. حاملگی خارج رحمی در بــارداری بعد از 35 سالگی بیشتر است. بارداری‌های خارج رحمی بین هفته‌های 6 تا 8 بارداری مشخص شود. توجه داشته‌باشید که بارداری دوران بسیار حساسی است و لازم است تا مراقبت‌های بسیاری در این دوران صورت بگیرد. برای اطلاع از بایدها و نبایدهای دوران بارداری کلیک کنید.

علائم بارداری خارج از رحم

علائم اولیه‌ای مثل درد و خونریزی واژینال در چند هفته اول خود را نشان می‌دهند. اما طولی نمی‌کشد نشانه‌های دیگر نیز بروز می‌کنند. علائم بارداری خارج رحمی عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• گرفتگی شکم و عضلات، احساس درد در یک طرف بدن
• سرگیجه و ضعف
• درد در قسمت‌های شانه و گردن
• خونریزی واژینال، لکه بینی و درد در ناحیه مقعد (خون از رنگ قرمز تا قهوه‌ای روشن یا تیره، پیوسته و یا مقطعی متفاوت خواهد بود)
• خونریزی‌های نامنظم
• حساسیت پستان‌ها و درد ســینه
• نیاز دائمی به مدفوع کردن

هر کدام از این موارد می تواند از عــلائم اولیه بارداری باشند؛ با این وجود در صورت داشتن علائم هر چه سریع تر به پزشک خود مراجعه کنید.

تشخیص بارداری خارج از رحم

در بارداری خارج رحمی نیز هــورمون hcg افزایش پیدا می‌کند اما میزان آن در طول چند هفته که باید بالا برود تغییر چندانی نمی‌کند. بارداری با استفاده از تســت بارداری خانگی مثبت می‌شود، اما راهی برای تشخیص حاملگی خارج رحمی در خانه وجود ندارد؛ مگر آن که با توجه به علائم به پزشک خود در این زمینه اطلاع دهید.

پزشک با انجام معاینات واژینال و شکم، احتمال حاملگی خارج از رحم را بررسی می‌کند. در صورتی که پزشکتان تشخیص دهد احتمال حاملگی خارج رحمی وجود دارد با تجویز آزمایش خون و ســونوگرافی از این موضوع مطمئن می‌شود.

آیا بارداری خارج از رحم خطرناک است؟

حاملگی خارج از رحمی می‌تواند باعث پارگی لوله فالوپ رحمی‌ شود که به درد شدید، خونریزی، درد لگن، شوک و حتی مرگ منجر می‌شود. نگهداشتن جنین در این بارداری وجود ندارد و در صورتی که بارداری متوقف و برای سقــط جنین اقدام نشود برای مادر مشکلات جدی پیش خواهد آمد. به محض مشاهده علائم باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. 

چه عواملی خطر بارداری خارج از رحمی را افزایش می‌دهد؟

عوامل متعددی می‌تواند باعث ایجاد بارداری خارج رحمی شود، اما برخی عوامل موجب بالا رفتن خطرات بارداری خارج رحمی می‌شود.
در ادامه به عوامل بالا برنده خطر بارداری خارج رحمی پرداخته‌ایم:

• بیماری التهابی لگن (PID)
• بیماری‌های مقاربتی
• سابقه حاملگی خارج رحمی یا انسداد لوله ای
• استفاده از داروهای باروری
• درمان‌های ناباروری، لقاح آزمایشگاهی عمل آی وی اف (IVF) یا لقاح مصنوعی
• استفاده از روش‌های پیشگیری با پروژسترون و آی-یو-دی (IUD)
• سن بالای چهل سال، سابقه حاملگی خارج رحم، سقط جنین یا سزارین
• جراحی‌های ناحیه شکمی، جراحی کیست تخمدان و فیبروم، برداشتن آپاندیس
• سیگار کشیدن 
• سابقه اندومتریوز (رشد بافت داخلی رحم در بیرون رحم)

درمان بارداری خارج رحمی

هدف از درمان بارداری خارج رحم بیرون آوردن جنین و حفظ توانایی باروری مادر است:

دارو درمانی

هر چه بارداری خارج از رحمی، زودتر تشخیص داده شود، داروی متروتروکسات (داروی ضد سرطان) به صورت وریدی تزریق می‌شود و پروسه حاملگی را متوقف می‌کند. در صورت نیاز دوز دوم دارو هم تجویز می‌شود و اگر دارو درمانی موثر واقع نشود از روش جراحی استفاده می‌شود.

جراحی لاپاروسکی

اکر مادر از وضعیت جسمانی خوبی برخوردار باشد و جنین زیاد بزرگ نشده باشد و به لوله‌های رحمی آسیبی وارد نشده باشد از جراحی لاپاروسکی استفاده می‌شود تا جنین را خارج کنند.

جراحی شکمی

در صورتی که جنین بیش از حد بزرگ شده باشد یا مادر خونریزی شدید داشته‌باشد، نمی‌توان از لاپاراسکوپی استفاه کرد. در این وضعیت از عمل جراحی شکمی استفاده می‌شود. در جراحی شکم مانند لاپاراسکوپی، خارج کردن یا حفظ لوله رحم به وضعیت شما بستگی دارد. بعد از این عمل زنان باید برای تقویت رحم بعد از سقط جنین تغذیه مناسب داشته باشند و استراحت کنند.

تأثیر بارداری خارج رحمی در توانایی باروری

بعد از یک بارداری خارج رحمی، شما هنوز شانس بارداری طبیعی را دارید، گاهی لازم است که کل یک لوله برداشته شود با این حال ممکن است شرایطی وجود داشته باشد که بتوان لوله رحم را ترمیم کرد. بنابراین بسیار مهم است که پیش از پارگی و آسیب جدی در لوله، این عارضه هر چه سریعتر شناسایی شود. قبل از اقدام برای بارداری با پزشک خودتان مشورت کنید.

در صورتی که یکی از لوله‌ها برداشته شده باشد ولی لوله دیگر وضعیتی طبیعی داشته باشد بدون استفاده از روش‌های باروری، می‌توانید باردار شوید. در صورتی که امکان لقاح طبیعی به دلیل آسیب لوله‌های رحم نباشد می‌توانید از روش لقاح خارج از رحم استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص روش های نوین کمک باروری کلیک کنید.

تأثیرات روانی

سقط جنین و تجربه بارداری‌های ناموفق می‌تواند تنش‌های روانی و اندوه زیادی را برای خانم‌ها به همراه داشته‌باشد به گونه‌ای که حتی توانایی بارداری آن‌ها را از لحاظ روانی کاهش می‌دهد؛ در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم پیش از هر چیز از مشاوره روانشناسی بهره‌مند شوید تا با انگیزه و سلامت روان بیشتری برای بارداری و پرورش فرزندان خود اقدام کنید. به همین منظور می توانید از طریق مشاوره تلفنی مرکز مشاوره حامی هنر زندگی مشاوره های تخصصی دریافت نمایید.

سؤالات متداول

چه زمانی بارداری خارج از رحم اتفاق می افتد؟

این نوع از بارداری معمولا در هر زمانی بین هفته‌ی پنجم تا هفته‌ی چهاردهم بارداری اتفاق می‌افتد. بارداری خارج از رحم در هفته 6 بارداری بیشترین احتمال را دارد؛ دلیل این امر آن است که خانم‌ها نشانه‌های بارداری رحمی را معمولا دو هفته پس از قطع دوران قاعدگی تجربه می‌کنند.

علت وقوع بارداری خارج از رحم چیست؟

این امر بر اثر آسیب و باریک شدن مجاری حمل کننده تخم‌ها اتفاق می‌افتد. در این شرایط مجاری نمی‌توانند تخم‌های آزاد شده از تخمک را به رحم برسانند، بنابراین تخم‌ها در مجاری مستقر می‌شوند.